Sanat Yönetmeni Mehmet Ali GEVREK yönetimindeki, İzmir Devlet Türk Dünyası Dans ve Müzik Topluluğu'nun, 07 Ocak 2015 tarihinde, Ege Üni. Atatürk Kültür Merkezi'nde verdiği "YENİ YIL" konseriden.
"ZEYBEK"
Zurna:Halil ÇOKYÜREKLİ
Dans:Everim ÇETİN
Koreografi:Aşkın KARAGÖZ
Davul:Eerdinç Ersan TAŞDEMİR
----------------------------------
Kamera çekimi ve video düzenleme:Hakkı DEMİROK
-------------------------------------
YAŞAYAN EFSANE HALİL ÇOKYÜREKLİ kimdir?
Zurna denince akla gelen şüphesiz ilk isimlerden biri olan Halil ÇOKYÜREKLİ yaptığı çalışmalar ve zurna üzerindeki ustalığı ile sadece Türk müzik tarihine değil, dünya müzik tarihine de şimdiden adını yazdırmayı garantilemiş bir sanatçı. Zurna'nın yaşayan efsanelerinden biri sayılan ÇOKYÜREKLİ, zurna ile bütünleştiği an dinleyenlerin ve kendisini izleme şansına sahip olanların gönlünü feth ediyor.
Çokyürekli, sadece Türk müziğine değil, dünya müzik mirasına da katkıda bulunan önemli bir sanatçı. Tam anlamıyla bir virtüöz. Türkiye'de onun gibi zurna üstadı olan çok az sayıda sanatçı var; iki, belki de üç kişi. Onu farklı kılan asıl özellik zurnayı mevcut sınırlarının dışına taşıması.
ÇOKYÜREKLİ'nin müziğe ilgisi çok küçük yaşlarda ortaya çıkmış. 01 Ekim 1967 Manisa Turgutlu doğumlu olan sanatçı, henüz üç yaşındayken kucağında bulmuş bağlamayı. Gençlik çağında ise nefesli çalgılara yönelmiş; zurnayla, neyle ve kavalla tanışmış. Yaşamış olduğu yerde bir çok ustadan feyz almış, bu konuda kendisini geliştirmiş. Büyük dedesi kudüm çalarmış, babası ise Ege’nin meşhur zurnacılarından biriymiş. Yani onunkisi aileden gelen bir ilgi ve yetenek. “Ben de elimden geldiğince bu bayrağı taşımaya çalışıyorum” diyor sanatçı. Aslında bayrağı taşımaktan çok daha fazlasını yapıyor. Zurnayı orkestralara sokuyor, yurt dışına taşıyor, Ege Üniversitesi Devlet Türk Müziği Konservatuarı'nda dersler veriyor, öğrenciler yetiştiriyor.
ZURNA İLE CAZ YAPILIRMI?
Zurnanın alt kültür enstrümanı olduğu algısı ÇOKYÜREKLİ ve onun gibi sanatçılar sayesinde yavaş yavaş değişiyor. Öyle ki ÇOKYÜREKLİ için “Zurna ile caz yapabilen ender müzisyenlerden biri” tanımlaması yapılıyor. Zurna ile halk müziğinin yanı sıra diğer dünya müziklerini de seslendirebilen sanatçı,
“Müzik evrensel bir olgudur. Ben kendi kültürümün müziğine hayranlık duyduğum kadar dünya müziklerine de hayranlık duyuyorum. Halk müziği, sanat müziği ve tasavvufun yanı sıra klasik müzikten de besleniyorum. Zurna ile “Besame Mucho”, “El Cordobes” çaldığınızda insanların entrumana bakış açışı değişiyor. Almanya'da bir katedralde zurna ile “Bessame Mucho” çaldım, bin 500 kişi izledi ve arka arkaya biss aldım. Bu benim için çok mutluluk vericiydi” diyor.
Zurnayı uluslararası arenaya taşıyan, Avrupa'da ve Amerika’da solo konserler veren ÇOKYÜREKLİ, bu anlamda zurnanın sınırlarını da zorluyor, farklı seslere, farklı ezgilere dokunuyor. Zurnaya belirli bir standart getirten Halil ÇOKYÜREKLİ’nin öğrencileri de onun oluşturduğu standarlarda zurna kullanıyorlar. Kuşkusuz ki Halil ÇOKYÜREKLİ'nin bu anlamda enstrümana ve Geleneksel Türk Müziğine katkıları tartışılmaz. Kullandığı enstrümanın çıtasını gün be gün yükseltiyor.
Zurnanın kolay bir enstrüman gibi gözüktüğünü, fakat bu konuda ustalaşmanın uzun yıllar aldığını dile getiren ÇOKYÜREKLİ, sanatının inceliklerini şöyle anlatıyor: “Zurnadan ses çıkarmak ney kadar zor değildir. Boş bir nefes üflersiniz ve direkt ses çıkar. Fakat o temiz sesi, kendi sound’unuzu oturtana kadar yıllar geçer. Bazı enstrümanları günde üç dört saat çalışmanız yeterli olabilir. Ama zurna çalmaya başladığınız zaman tamamen başlı başına bir problemin içerisindesiniz demektir. Volümü yüksektir ve bir apartman dairesinde asla çalışamazsınız. Bir dolabın içinde çalışmanız veya bir battaniye altında akort yapmanız gerekebilir.”
HER MÜZİSYENİN TEKNİĞİ FARKLI
Her müzisyenin kendine has bir tekniği ve yorumu olduğunu belirten sanatçı, bunu sahnedeki izleyiciye yansıtabilmenin önemine dikkat çekiyor: “Ülkemizde çok sayıda zurnacı var. Her zurnacının üfleyişi, enstrümanın içine nefesini akıtması, kullandığı teknik, parmak hareketleri, aklındaki fikir solosu, oluşturduğu taksim başkadır. Bunun çıtasını yükseltmek de bizlere düşüyor. Bir Halil ÇOKYÜREKLİ, bir Hasan ÇAKAN veya bir Ertan TEKİN gelir mi bir daha bilmiyorum.
“ÇITAYI YÜKSELTMEK İÇİN ÇALIŞIYORUM”
Halil ÇOKYÜREKLİ, uzun yıllar TRT İzmir Radyosu'nda ve İzmir Devlet Türk Dünyası Dans ve Müzik Topluluğu'nda sözleşmeli olarak çalışmış. Ege Üniversitesi Konservatuarında Türk Halk Oyunları Bölüm Başkanı olan Cengiz AYDIN’ın daveti üzerine de üniversitede ders vermeye başlamış. 13 yıldır konservatuvarda zurna, mey ve kaval dersleri veren ÇOKYÜREKLİi, enstrümana karşı yoğun bir ilginin olduğunu ve kendisinden ders alabilmek için farklı bölümlerden gelenler olduğunu söylüyor.
Sanatçı halen 2015 yılından beri TRT İstanbul Radyosu'nda kadrolu sanatçı olarak sanatını icra etmektedir.
Kaynak:İzmir Kültür ve Turizm Dergisi ve Haber48.com
1 окт 2024
