HERGELECI İBRAHIM
Hergeleci İbrahim, II. Sultan Hamid Devri’nin en namdar pehlivanlarından biridir. Hergeleci lakabı, babasının ve kendisinin katır sürücülüğü yaptığından dolayı izafe edilmiştir.
Evvelden tüccar malları, katırlarla ve hayvanlarla bir yerden bir yere naklolunurdu. Kervanlar vasıtasıyla konaktan konağa götürülürdü. İbrahim’in babası ve kendisi de mekkârecilik ederlerdi. Bu sebeple İbrahim’in lakabı “Hergeleci” diye yâd olunmaya başlamıştır. Hergeleci lakabının, pehlivanlığıyla alâkası yoktur.
Birçok pehlivanlarımızın lakapları, pehlivanlıklarından mütevellittir [doğmuştur].
Hergeleci, hafif okkada bir pehlivandı; ancak ve azami 70 okka idi. Hâlbuki devrinin başpehlivanları, 115 kiloluk, 130 kiloluk adamlardı, yani hemen hepsi 100’er okkadan aşağı pehlivanlar değildi. Hergeleci, Sultan Mecid Devri pehlivanlarından meşhur Arnavudoğlu gibi usta ve zeki bir pehlivan idi ve onun gibi de okkası hafifti. Arnavudoğlu, daha hafif bir pehlivandı; ancak 66 okka geliyordu.
Hergeleci, Sultan Aziz Devri başpehlivanlarından meşhur Yürük Ali’ye benzer. Boyu, çehresi ve hatları, tam Yürük Ali’nin aynıdır; yalnız Yürük Ali, 80 okkadır. Yani Hergeleci’den 5 okka fazla bir pehlivan… Yürük Ali, Hergeleci’ye benzemekle beraber, biraz daha kemikli, biraz daha adaleli idi. Yüzü de müdevverdi [yuvarlak].
Hergeleci, ecdaden pehlivandır ve güreş tarihimizde büyük nam bırakmış bir babayiğittir. Hergeleci, küçük yapıda bir adam olmakla beraber Koca Yusuflarla, Adalı Halil pehlivanlarla, Koca Rüstemlerle karşı karşıya çarpışarak meydan almıştır. Hergeleci’nin güreş hayatı ve tarihi zengindir. Yaptığı güreşler üstadânedir. Hergeleci’nin çırağı, meşhur Cihan Pehlivanı Kara Ahmet’tir. Görülüyor
ki Hergeleci, çırağıyla iftihar duymuş bir pehlivandır. Çırağı, bütün cihanı, Paris Güreşlerinde yenerek nâm almış bir Türk babayiğididir.
Hergeleci İbrahim, anasıl [köken olarak] Deliormanlıdır ve Ezerçelidir. Ustası da Ezerçe köyüne yakın Torlaklı köyünden Deli Hafız’dır. Deli Hafız, zamanının başpehlivanlarından idi ve güreş üstatlarından bulunuyordu. Hergeleci, Torlaklı
Deli Hafız’dan güreşin girdisini çıktısını öğrendi. Pek küçükken babası Hergeleci’yi çırak vermişti. Hergeleci, ustasından ayrılmazdı. Köyleri birbirine yakın olduğu için hemen daima beraber bulunurlardı. Hergeleci, ustası Deli Hafız’la muhaceretten muhacerete [göçten göçe] uğradı. Gaddar Slav istilası önünde Deliorman’ın bu babayiğit çocukları muhaceret ede ede ömürlerinin sonunda İzmit’e kadar geldiler.
Hergeleci’nin son muhaceret konağı İzmit’tir. Çok garip bir tesadüftür ki muhaceret bile Hergeleci’yi ustasından ayıramamıştır. Hatta ölüm bile onları bir arada yan yana bulmuştur. Hergeleci’nin mezarı, İzmit vilayetinin Derbent’le İzmit arasında bulunan Sarımeşe köyündedir. Ustası Torlaklı Deli Hafız’ın mezarı ile yan yanadır. Taşlarının üzerinde isimleri yazılıdır.
Köylülerimizin ne kadar âlîcenâp [cömert, onurlu] ve ananelerine sadık olduklarını biliriz. Onların bu varlıklarıdır ki bize büyüklerimizi ve tarihimizi muhafazaya vasıta oluyor. Eğer köylülerimiz ve mukaddesatlarına hürmetleri olmamış olsa ne Hergeleci’nin ve ne de buna mümasil [benzer] millî kahramanlarımızın eserlerini ve mezarlarını bulmak, münevverlerimize [aydınlarımıza] nasip olmayacaktır.
Hergeleci, âhir ömrünü muhaceretlerin verdiği yoksullukla pençeleşerek [geçirmiş], ıstıraplar içinde terkihayat eylemiştir. Tarihî bir vesika mahiyetini haiz olduğu için İzmit’te oturan ve aslen İzmit civar köylerinden olan İrfan Pehlivan isminde bir zat, Türk Yolu gazetesinde neşrettiği bir vesikaya nazaran Hergeleci İbrahim’i, muhacir nüfus kütüğüne göre Hezargradlı olarak gösteriyor.
Ben, evvelce yaptığım tetkikatta, Hergeleci’yi herkes gibi Ezerçeli biliyordum. Bu ilana nazaran Hezargrad’da tevellüt ettiği [doğduğu] anlaşılıyor. Acaba bu nüfus kaydı sonradan çıkmış ve muhaceret dolayısıyla Hezargradlı mı olarak tevellüdü gösterilmiştir? Bizim bildiğimiz Hergeleci İbrahim, Ezerçelidir. Mâmâfih [Bununla beraber] bir vesika olmak üzere İrfan Pehlivan’ın neşrettiği nüfus kaydını da buraya kaydetmiş bulunuyorum. Bir de İrfan Pehlivan, Hergeleci’nin nüfus kütüğüne nazaran 58 yaşında vefat ettiğini ilan etmiştir.
19 сен 2023
