Hoe lees ik een stamboom of cladogram? 

Dank!

Je weet toch...

Fem, goed dat je aankaart. Waar ligt voor jou de moeilijkheid? Wat kan je wel en wat niet meer volgen? Ik help je graag!

Dag Marnix! De stippen zijn zeker gemeenschappelijke voorouders, maar het is lastig te zeggen wat het nu waren. Als we kijken naar de linker stamboom, dan is de bovenste stip de gemeenschappelijke voorouder van alle vier de organismen. Het is geen hagedis geweest, want daarmee zit je al in de ‘afslag’ of netter gezegd clade van de hagedis. Het is dus iets geweest wat zich in de tijd heeft aangepast tot verschillende organismen. We kunnen dus alleen maar zeggen dat het de gemeenschappelijke voorouder van deze vier organismen is geweest.

@@MarkKoren ahh oké duidelijk 👍🏼. 4 jaar oude video en je reageert binnen 2 uur, je bent echt een strijder man

de (vertikale) lijn van 'nu' naar het punt waar de meest recente gemeenschappelijke voorouder is, is bij het kruispunt tussen hagedis en krok een stuk langer dan die van kruispunt krok en vogel. Dus een krok is sterker verwant met vogels dan met hagedissen! ( en dat is ook in hun dna te zien!)

check in de beschrijving onder de video de link naar oefenopgaven met antwoorden en uitleg! Die helpen echt!

@@MarkKoren Dus de gemeenschappelijke voorouder van de hagedis en de krokodil is vanaf bovenaf gezien het tweede puntje?

@@daphne1979 nee, eentje naar boven! Waar de lijn van de hagedis de rechte raakt. Dus het eerste puntje van boven gezien. Je kan het denk ik beter zien in de rechter cladogram. De groep organismen splitsen zich in hagedissen en de rest. Die splitsing is de meest recente voorouder van hagedis en krok!

Je doet het zelf!!

Of bestaat een clade uit slechts twee soorten (dus de clades: 1.mens en rat, 2. rat en hagedis, 3. hagedis en kikker, 4.kikker en vis. Dit denk ik niet want dan zou je stellen dat bijv mens en kikker geen gemeenschappelijke voorouders hebben. Maar die hebben ze we (toch?)

@@birgitbrinksma5477 wat een goede vragen! "A clade is a grouping that includes a common ancestor and all the descendants (living and extinct) of that ancestor." zegt de definitie volgens Berkeley. Zeer handige bron: evolution.berkeley.edu/evolibrary/search/imagedetail.php?id=260&topic_id=&keywords Volgens mij is dus je eerste vraag juist. Je kan je Clade dus beginnen met voorouder x en dan is de hele clade mens, muis, hagedis en kikker + X, maar die clade hoort weer in een grotere groep Clade Y, die dus de hele Clade X is MET de vis en voorouder Y erbij. Als we dat dan weten, vind ik het leuk om te zeggen dat de groep vogels, dus biologisch evolutionair helemaal geen goede groep is, omdat het geen clade is. De dino's horen echt bij die clade. Hele punt dat die niet meer leven laat ik dan wel even buiten beschouwing. Zoals je merkt vind ik dit een erg leuk onderdeel en ben ik dit pas goed gaan snappen toen ik het zelf moest gaan uitleggen en niet toen ik studeerde! Succes ermee! Meer vragen? Ik beantwoord ze altijd!

Laurence, Ja! Correct. De onderkant vh cladogram zou je als 'nu' kunnen zien, en hoe verder naar boven des te verder je terug gaat in de tijd.

@@impressivebat8096 je kan alleen dingen omdraaien zoals je die in het rechter figuur zou kunnen laten draaien. Dino’s en vogels zijn het meest verwant aan elkaar. Samen zijn ze weer het meest verwand aan kroks en daarna hagedissen. Die verwantschap kan je dus niet omdraaien.

@@impressivebat8096 kijk anders nog even naar het deel van de video waarin ik de rechterkant uitleg. Of maakt dit het duidelijk? Laat maar even weten!

Ik bedoel natuurlijk vogel en dinosaurussen staan al dichter bij elkaar . Maar is dat zo omdat ze genetisch dichter bij elkaar staan of morphologisch? Wat bepaald nu precies waarom ze dichter bij elkaar staan ?

@@impressivebat8096 al het evolutionair onderzoek waarbij we gebruik maken bij dit soort stambomen of cladogrammen gaan tegenwoordig uit van genetisch onderzoek. Dit met de onderbouwde aanname dat hoe meer overeenkomsten in DNA (nucleotide volgorde) hoe meer verwantschap. Vergelijk een broer/zus met neef/nicht.

@@impressivebat8096 het omdraaien van vogels en dinosaurussen maakt voor deze stamboom dus niet uit. Dat mag en kan dus zeker.

U r

Ik zou zeggen dat een clade een ‘tak’ met ‘zijtakken’ in een stamboom is. Stamboom zelf wordt eigenlijk niet gebruikt door biologen maar het woord cladogram wel. Het is echter zo ingeburgerd dat velen het nog wel een fijn woord vinden om te gebruiken, mijzelf incluis.

Vind je? Het is meer een truukje hoe je goed een stamboom afleest. Het komt regelmatig terug op het CE!

@@MarkKoren kwam dit jaar helaas niet voor op het VWO...

@@MarkKoren Als je me uitleg had gegeven over het kruizen van varkens had je me enorm geholpen vandaag.

@@vid0302 goed punt. Ik weet helaas niet alles! 😉

@@vid0302 maar ging het wel goed ondanks dat?