İ.Ağazadə:"Çox sağ olun. Hörmətli Sədr, hörmətli millət vəkilləri! Çox təəssüflər olsun ki, mən hörmətli Əli müəllimə qulaq asandan sonra bunun zərurəti barədə bir şey yadımda qalmadı. Mənə aydın olmadı ki, bunun zərurəti nədir? Əli müəllimin dediklərini də ardıcıl olaraq qeyd etmişəm: millət vəkilləri o vaxt ciddi müzakirə etmişlər, biz istəyirdik ki, beynəlxalq təcrübəni öyrənək, beynəlxalq təcrübəni də yadda saxlamışıq, bir sıra ölkələrdə 5 ilə seçilir, bir sıra ölkələrdə 7 ilə seçilir, birində 2 dəfə seçilir - bu, əsaslandırma deyil. Azərbaycan tipli kifayət qədər Avropa ölkəsi var ki, bir dəfə seçilir və səlahiyyətlərini bitirir. Dəyişmək zərurəti nədən yaranıb? Məsələnin mahiyyəti budur. Niyə dəyişirik? Bunu əsaslandırmalıyıq. Yoxsa “filan təcrübədə var ki, iki dəfə seçilsin...” Başqa təcrübələr də var. Niyə o təcrübələrdən istifadə etmirik? Başqa təcrübələrdə var ki, müxalifət nümayəndələri ictimai institutların hamısında təmsil olunurlar. Niyə Azərbaycan Əfv Komissiyasında, Korrupsiyaya Qarşı Mübarizə üzrə Komissiyada, Dövlət Neft Fondunda və başqa yerlərdə təmsil olunmur? Dünyanın hər yerində onlar təmsil olunur. Təcrübədirsə, təcrübədə bundan da istifadə edin. Yəni bu, əsaslandırma deyil. Bu, sadəcə olaraq, bir qrup söz yığnağıdır ki, millət vəkillərinə təqdim olunur.
Niyə iki dəfədən artıq seçilir? Deyilir ki, iki dəfə seçilmə əlavə təminat verir. Nəyə əlavə təminat verir? Ona əlavə təminat verir ki, ombudsman bir il ərzində iqtidarla hansı münasibətləri quracağı, növbəti mərhələdə seçilib - seçilməyəcəyi barədə düşünsün. Təminat yalnız bunadır. Çünki bir dəfə seçilsə, başa düşər ki, onsuz da ikinci müddət yoxdur və onun müəyyən bir tarixdə Azərbaycan dövlətinə İnsan hüquqları üzrə Müvəkkil kimi qulluq etmək imkanları var. Buna qulluq edəcək.
Mən mövcud ombudsman haqqında danışmaq istəmirəm. Mən həm mövcud ombudsmanın, həm də ombudsman institutunun fəaliyyətindən çox narazıyam. Dəfələrlə burada demişəm, bir ölkənin ombudsmanı ki insan haqlarını qorumalı olduğu halda hüquq mühafizə orqanlarına kasetlər çəkib təqdim edə, o, ombudsman deyil. Bu, ombudsman institutunun mahiyyəti barədə fikir irəli sürür ki, ombudsman institutu indiyə qədər necə fəaliyyət göstərib. Amma məsələnin mahiyyəti ondadır ki, təkmilləşdirmək əvəzinə hakimiyyətə şərait yaradırıq ki, bu məsələlərdə ombudsman institutunu daha çox nəzarətdə saxlasın, onun ətrafındakı pərdəni daha da sıxlaşdırsın və bu təsisat hakimiyyət institutlarına daha çox qulluq etsin. Məsələnin mahiyyəti bundadır. Mən hesab edirəm, səlahiyyət müddəti buna görə dəyişdirilir. 7 il kifayət qədər ciddi bir vaxtdır. 7 ilə ombudsman istənilən ölkədə insan haqlarına qulluq edə, özünü institut kimi təqdim edə bilərdi.
Əli müəllimin təqdimatına baxın: “Əlaqələrimiz yaxşılaşıb, biz istəyirdik ki, əlaqələr qursun. Ona görə indi ikinci dəfə də seçmək olar”. Necə əsaslandırmadır? Nəyin əlaqəsi yaxşılaşıb? Əlaqəni ombudsman yox, dövlət qurur, Müvəkkil Aparatı qurur.
İkinci, yazılıb ki, Müvəkkilin səlahiyyət müddəti bitdiyi gün yeni Müvəkkil seçilmədikdə, o, səlahiyyətlərinin icrasını davam etdirir. Bu halda onun səlahiyyət müddəti yeni Müvəkkilin seçildiyi gündən bitmiş hesab olunur. İndi belə bir sual ortaya çıxır. İyun ayında Müvəkkilin səlahiyyətləri bitir. Bu qanun da 6 aydan sonra qüvvəyə minəcək. Onda necə olacaq? Biz bilirik ki, Konstitusiya qanunu nə vaxtdan qüvvəyə minir. 6 aydan sonra təkrar səsverməyə qoyulmalıdır. Necə olacaq? Biz indi iyun ayında Müvəkkili dəyişməyəcəyik? İyun ayında səlahiyyətləri bitir, biz hansı əsaslarla onu saxlayacağıq? Bu qanun da havadan asılı qalır.
Məsələnin mahiyyəti nədir? Mən hesab edirəm ki, Azərbaycan qanunlarını bu şəkildə təhrif edib, qeyri-ciddi şəkildə Milli Məclisə çıxarmaq, hüquq siyasəti, dövlət quruculuğu adına qondarma əsaslarla bunu Milli Məclisə təqdim etmək gülüncdür. Bu tipli şeyləri etmək doğru deyil. Nədir, Azərbaycanda ombudsman tapılmır? Nə qədər istəyirsiniz. Mən keçən dəfə İctimai Televiziyada da dedim, İctimai Televiziyaya hökmən gərək 78 yaşlı qadını təqdim edəydiniz? O qədər cavan adamlar var. Sizin siyasətinizi dəstəkləyən, sizin xəttinizi qoruyan, sizə sadiq olan adamı seçin, amma heç olmasa, bunu Milli Məclisə elə təqdim edin ki, bunun presedenti normal olsun. Biz onsuz da bilirik ki, bizim sıralarımızdan kimisə, ya da müstəqil adamı Müvəkkil təyin etməyəcəksiniz. Yenə öz bildiyinizi təqdim edin, amma qanunu bu şəkildə, gülüş doğuran formada, yəni İsveçrədə belə getdi, Danimarkada elə getdi kimi təqdim etməyə ehtiyac yoxdur. Hökmən Azərbaycan da belə etməlidir? Bilirsinizmi, Hollandiyada hansı qanunlar var? Bəlkə Hollandiyada olan qanunları da Milli Məclisdə qəbul edək. Orada milli mentalitetlə səsləşməyən kifayət qədər qanunlar var. Qorxuram, sabah onları da qəbul edəsiniz ki, Hollandiyada belədir. Çox sağ olun"
1 окт 2024
