İsrailin Su Möcizəsi: Quraqlıqdan Bolluğa Necə Nail Olundu? 

Salam əziz izləyicilər. Etdiyimiz işi bəyənirsinizsə, şərh yazın, dostlarınızla paylaşın və kanalımıza abunə olun !
Hörmətlə Black Box Production
Maddi Dəstək olmaq üçün: kofe.al/@black...
Kartla Maddi Dəstək olmaq üçün: 5239 1517 5723 1942 Mirzəyev Rafael
*Başlıq:* İsrailin Su Möcizəsi: Quraqlıqdan Bolluğa Necə Nail Olundu?
---
*Giriş:*
5 iyun 1967-ci ildə İsrail ərəb ölkələrinə qarşı Altı Günlük Müharibəni başlatdı və bunu ərəb hücumundan əvvəl hərəkətə keçmək istəyi ilə izah etdi. Lakin bunun səbəbləri yalnız dinlə bağlı deyildi. 1964-67-ci illərdə əsas mübahisəli məsələlərdən biri su ehtiyatlarının birgə istifadəsi idi. Vəziyyət o qədər gərgin idi ki, ərəb ölkələri İordan çayının yuxarı axarlarını köçürməyi planlaşdırırdılar ki, su yəhudilərə çatmasın. İsrail isə suyun dövlətin inkişafı üçün nə qədər vacib olduğunu anlayırdı. Müharibədə qələbə və Qolan təpələrinin ələ keçirilməsi İsrailə Qaliley dənizi və onun ehtiyatları üzərində nəzarət imkanı verdi.
---
*Ana Hissə:*
*1. Su Problemi: Keçmişdən Bu Günə:*
20-ci əsrin əvvəllərində yəhudi köçkünləri müasir İsrail ərazisinə gəldikləri anda suyun kifayət etmədiyi aydın oldu. İsrail ərazisinin 60 faizi quraqlıq, qalan hissəsi isə yarı quraqlıqdır. Yağışlar yalnız qışda, noyabrdan marta qədər düşür və demək olar ki, bütün yağışlar ölkənin şimal və qərb hissələrinə düşür. Apreldən oktyabrın sonuna qədər ölkədə demək olar ki, heç bir yağış yağmır. İsrail müstəqilliyini əldə etmədən əvvəl gələcək dövlət şirkəti Mekorotu yaradan israillilər su təchizatını vahid prinsip əsasında inkişaf etdirməyə başladılar.
*2. İlk Addımlar və Mekorotun Rolü:*
Dağ su anbarlarından dərin quyular qazılırdı, su borular vasitəsilə təzyiq altında ərazi dəyişikliklərini aşaraq verilirdi. Yağışdan asılı olmayaraq fasiləsiz su təchizatı üçün su anbarları sistemi istifadə olunurdu. Sprinkler suvarma tətbiq olunurdu, lakin ən inqilabi ixtira 1950-ci illərin sonunda Mekorotun keçmiş baş mühəndisi Simxa Blass tərəfindən yaradılan və onun oğlu Yişayahu tərəfindən təkmilləşdirilən damcı suvarma oldu. Bu sistemdə damcı borular vasitəsilə su və qida maddələrinin tələb olunan miqdarı birbaşa bitkinin kökünə çatdırılır. Bitki lazım olanı, lazım olan vaxtda alır, bu da maksimal böyümə üçün şərait yaradır. Suyun istifadə effektivliyi 95 faiz təşkil edir, halbuki adi suvarmada bu göstərici 45 faizdir. 1964-cü ildə bütün suyun təxminən 80 faizi kənd təsərrüfatı sahələrinə sərf olunurdusa, damcı suvarma texnologiyası sayəsində bu göstərici 63 faizə enmişdir.
*3. Milli Su Layihəsi:*
İsrail 1948-ci ildə müstəqilliyini qazandıqdan dərhal sonra ölkədə su təchizatını demək olar ki, bütün əraziyə çatdıracaq nəhəng infrastruktur layihəsi olan Milli Su Layihəsini inkişaf etdirməyə başladılar. Milli su kəməri Qaliley dənizi və şimaldakı digər su mənbələrindən suyu cənubun quraq bölgələrinə çatdırmaq üçün yaradılmışdır. Bu yolla İsrailin bütün bölgələrini təmiz su ilə təmin edə bilən milli su təchizatı sistemi yaradıldı. Ümumi uzunluğu 130 km olan milli su kəməri layihəsi üçün 7 milyon kubmetr torpaq qazılmış, təxminən 1,7 milyon kubmetr qayalar çıxarılmış, 500 min kubmetr beton tökülmüş və 15 min beton və polad borular çəkilmişdir.
@mail : black1boxx@gmail.com
İnstagram Black Box Production: / black_box_pro
İnstagram Rafael: / mirzaevrafael
Qüvvət elmdədir, başqa cür heç kəs,
Heç kəsə üstünlük eyləyə bilməz.
(Nizami Gəncəvi)
#mirzaevrafael #azərbaycan #faktlar #maraqli #maraqlıfaktlar