Yazmacılık tarihinin en az 600 yıllık olduğu bilinmektedir. Osmanlı döneminde İzmir'de dâhil birçok ilde yapılmasına karşın özellikle 17. ve 18. yüzyıllarda Tokat'ta üretim giderek gelişmiştir. Günümüzde makinalara karşı yaşam savaşı veren yazmacılık en güzel örneklerini Tokat'ta vermiştir.
Yazmacılık üç temel malzemeye dayanır, bez-kalıp-boya. Bez olarak genellikle pamuklu dokumalar kullanılır. Kalıplar ıhlamur ağacındandır, elle NAKIŞ BUL adı verilen bıçaklarla oyulur. Boya olarak bitkisel boya kullanılmasına karşın bugün kimyasal boyalarda kullanılır. Yazmacılıkta kalem işi, kalem işi-kalıp ve kalıp tekniği olmak üzere toplamda üç teknik kullanılmaktadır. Kalıplarda ise genellikle ıhlamur ağacı kullanılmaktadır. Ihlamur ağacının yumuşak ve hafif olması sebebiyle genellikle bu ağaç tercih edilmektedir. Kaybolmaya Yüz Tutmuş El Sanatlarından Yazmacılık, gelenekseli bozmadan günümüz kullanım eşyalarına da uygulanıp yaşatılmaya çalışılmaktadır.
1957 Doğumlu Emel Ardahanlı yazmacılığı Tokatlı yazma ustası Atıf Arpacıoğlu'ndan öğrenmiş. Sanatçı “unutulmaya yüz tutmuş el sanatları” arasında bulunan Tokat Yazmacılığı'nı tanıtmak yaşatmak için sergi ve festivallere katılıp canlı performanslar sergiliyor. Yazmacılığın uluslararası alanda tanınması için AB Grundving Unutulan Sanatları Yaşatma proje kapsamında İngiltere-Manchester- Leeds’de yazmacılık zanaatını anlattığı bir sunum gerçekleştirmiş. Emel Ardahanlı’nın İzmir-Güzelbahçe'deki atölyesinde geçmişten bugüne yazmacılık sanatını konuştuk.
Bu söyleşi, İzmir Büyükşehir Belediyesi Kültür ve Sanat Dairesi Başkanlığı, ‘kültür ve sanat sohbetleri’ kapsamında gerçekleştirilmiştir.
Hazırlayan & Yönetmen: Onur Yıldırım
Kamera & Kurgu: Yunus Durmaz
Kaynak: Emel Ardahanlı & Visit İzmir
14 окт 2024
