Kader Nedir? 

Selam Ahmet Akbulut hoca'nın dersinden notlar: Kader insanın problemidir. İnsan nedir? Yüce Allah'ın muhatabı insandır. Allah kullarını ayırmaz. İnsan özgün, akıllı, iradeli ve sorumlu bir varlıktır. Dinin temeli olan iman öznel ve bireyseldir. İman ölçüsü olamaz. İman özneldir. Hiçkimse başkasının imanını ölçemez onu değerlendirmek gibi bir görevi, gücü yoktur. Dini sorumluluk bireyseldir. Hiç kimsenin günahını hiçkimse çekmez. Evladın suçunu anne, annenin suçunu evladı çekmez. Ahirette herkes Allah'ın huzuruna birey olarak çıkar. Sorumluluk bireyseldir toplumsal olarak değil. İnsanın özellikleri: 1-İnsanlar topluluk halinde yaşarlar. Topluluk halinde yaşadığımız zaman hukuk kuralları olacak bunun işleyişini sağlayan kurumlar olacak. Bunları yapacak olan insandır. 2-İnsan fıtraten inanma ihtiyacı olan bir varlıktır. (Deizm müslümanların sorunu değil ona inananların sorunudur. Kader müslümanın sorundur.) 3-İnsan ilim üretme yeteneği vardır. Adem'e Allah eşyaya isim verme yeteneği vermiştir. İnsanda dört tasavvur çok önemlidir. 1-Allah tasavvuru 2-İnsan tasavvuru 3-Peygamber tasavvuru 4-Kuran tasavvuru Bu dört tasavvurundan birinde bir yanlış yaptığınızda diğerlerini de bozulur. Allah insan ilişkisi dikey ilişkidir. İnsan insan ilişkisi, insan yönetici ilişkisi yatay ilişkidir. Bu yatay ilişki dikey ilişki olduğunda problem oluşur. Bu problemlerden biri de kaderdir. Allah kullarının vekilidir. Allah hiçbir kulunun vekaletini, yönetimini bir başka kuluna vermemiştir. Hiçbir kimse dini temsil edemez. Bizde din ruhbanlığı yoktur. Hiçkimsenin Allah adına konuşma yetkisi yoktur. Din konusunda konuşacak insan çok derinlemesine bilgisi olması gerekir. Kader konusunu ele alırken üç kitaptan bilgi alınır: 1-Alem kitabı 2-İnsan kitabı 3-Kuran kitabı Kaderi ele alırken bu üç kitabı ele almak gerekir. Dinin yegane kaynağı Kurandır. Kuranda olmayan şeylerle kader konusunda konuşmak Allah'a iftiradır. Kuran ayetlerinde kader beş manaya gelir. 1-Güç yetirme 2-Ölçme 3-Kudret 4-Takdir etme, (ölçerek tartarak belirleme) 5-Rızkı daraltma Bunların hiçbirinde insanın lehte ve aleyte fiilerinin önceden tespit edildiği konusunda Kuranda bir bilgi yoktur. Bu mana daha sonra kültürel olarak üretilmiş bir manadır. Tarihte zalim zülmüne, mazlum da acziyetine kader diyerek sorumluluktan kaçmaya çalışmıştır. Allah'ın Adem için koyduğu kanunlar kaderdir. Fizik, kimya yani doğal kanunları Allah'ın kaderidir. Ayrıca sosyal kanunlarda Allah'ın kaderidir. Sosyal kanunlar ayrıca sünnetullahtır. Kader iman konusu değil ilim konusudur. İnsanoğlunun bilemeyeceği şeylerde kaderdir. Mesela ahirette varacağı yer insan bilmez. Kader insanın bileceği, ilmiyle bileceği şeylere denir. Müslümanlar tarihte yaptıkları yanlışları açıklayacaklarına, haşa "bunu bize Allah yaptırdı" diyerek faturayı Allah'a kestiler. Mesela Cemel Sıffın savaşlarında müslümanların yaptığı hatayı araştırıp şurda yanlış yapıldı denmedi. Araştırıp öğrenmek başkasının dediklerine göre gitmemek gerekir. İlk kaderci iblis, şeytandır. Şeytan kendisini saptıranın Allah olduğunu söylüyor: Şeytan "Sen Adem'i yaratmasaydın ben sapmazdım diyerek faturayı Allah'a kesiyor. Her zaman kusuru başkasında bulanlar kendisini düzeltme imkanı bulamazlar. Müslüman olup olmamak insanın iradesiyle ilgilidir. Emeviler zamanında birçok alim öldürülmüştür. Bu alimler yöneticilere zülum yaptıklarını söylüyorlar yani bu kader değil diyorlardı. Siyasal zihin daima kadere sığınır yaptığı becereksizliği kadere yorarak kendi sorumluluğu görmezden gelir. Örneğin evlilik kadın erkek arasında olur yani Allah'ın kaderidir ama insanın kiminle evleneceği konusu kader değildir İstihare yattım işte yeşil gördüm sonra yaptığı iş yanlış olunca diyor ki Allah'ım niye bu kaderi bana yazdın. Yani istihare yapacağına istişare yapsaydı doğruyu görürdü. Mesele cahilliktir. Allah'ın çizdiği kader vardır, insanın ölümlü olması, yaşaması gereken şartlar vs. Birde insanın çizdiği kader vardır. insanın tercih edebildiği her şey insanın kendi çizdiği kader özgür olmadığı alanı çizen Allah'tır. Bir Alim diyor ki: Bir kulu filinden dolayı kınayabiliyorsan bu kulun filidir kınayamıyorsan, o fiil Allah'a ait bir fiildir. Eceli Allah belirlemiştir ama ömrü insan belirler. Yaşayabileceğimiz süre ecel yaşadığımız süre ömürdür. İnsanın dünya şartlarına dayanma gücü eceldir. Örneğin şu günümüz ilmiyle insanın ömrü 70-80 yıldır. Ama bu şuan ki bizim bilgimizle ilgilidir. Gelecekte bu sürenin daha uzun olduğu bulunabilir. Ama bu maksimum bir süresi vardır. Belki insanın eceli'nin süresi 1000 yıldır. Ecel insanın yaşaması gereken süreye denir ömür insanın yaşadığı süredir. İdeal olan bunların birbirine yakın olması istenir. Allah eceli öne ya da sona almaz manasında ayetler vardır. Rızık canlıların neyle besleneceği Allah tarafından tespit edilmiştir. Bu belirlemenin adı rızkın belirlenmesidir. İnsan için çalıştığı vardır. Rızık biyolojik bir kavramdır her canlının neyle besleneceği Allah tarafından belirlenmiştir. Cenabı hak her varlığın kaderini kendi içine dna'sına yerleştirmiştir. Domates tohumunun kaderini bilen onun rengini kokusunu değiştirebiliyor. Yani kaderini biliyor. Kader bir ilim konusudur. İnsan isteyerek yaptıklarından sorumludur bundan gayrısı insanın iradesinin dışında olanlar kaderdir, Allah'ın yasasıdır. Allah'ın bizi yaratmasının sebebi Allah'ın iradesinin tecellisidir. İbadet İnsanın Allah'ın ilahlığını bilmesinin göstergesidir. İbadet yalnız Rab olarak Allah'ı tanımaktır. İbadetler insanı olgunlaştırır insana ait şeylerdir. İbadetler yalnız Allah'ı tanımaktır Allah ile arana aracı koymamak ibadet etmektir.