Spontane düzenin dünyasına harika bir bakış oldu! Karmaşık sistemlerin kendi kendini organize ederek düzene dönüşmesi inanılmaz. Metronom örneği süper! Kim bilebilirdi ki basitçe bir masaya yerleştirilen metronomlar bize kuantum düzeni hakkında ipuçları verebilir? Her zamanki gibi harika bir içerik. Tebrikler.
Kisa toparladim: Şimdi, bu videoda evrenin kendi kendine nasıl spontan düzenler oluşturabildiğinden bahsediyorlar. Mesela, galaksilerin ya da proteinlerin katlanması gibi karmaşık yapılar, aslında hiçbir dış müdahale olmadan, uygun koşullar altında kendiliğinden ortaya çıkabiliyor. Hatta bu sadece doğada değil, insan toplumlarında da geçerliymiş. Dillerin oluşumu ya da trafik gibi sistemlerin, merkezi bir plan olmadan zaman içinde kendiliğinden nasıl düzenlendiği örnek olarak verilmişti. (00:00 - 01:02) Sonra biraz daha detaya girdiler. Spontan düzen, aslında görünüşte kaotik olan bir sistemin içinde, hiçbir üst plan olmadan bileşenlerin kendiliğinden bir düzen oluşturması durumu. Mesela dillerin ortaya çıkışı buna güzel bir örnek. Dillerin zamanla, insanlar arasında doğal etkileşimlerle, herhangi bir bilinçli plan olmadan geliştiğinden bahsettiler. Bir de Reddit’teki "Place" etkinliğinden örnek verdiler; herkes tek bir piksel bırakıyor ve hiçbir plan olmadan bile anlamlı resimler çıkabiliyor. (01:02 - 04:08) Sonra doğadaki senkronizasyondan söz ettiler. Ateş böcekleri var mesela, tamamen bağımsız bireyler olmalarına rağmen, bir araya geldiklerinde senkronize bir şekilde parlayabiliyorlar. Bunun merkezi bir komut olmadan gerçekleşmesi çok ilginçti. Hatta cansız nesnelerde bile bu durumu gözlemleyebiliyoruz. Mesela metronomlar, farklı hızlarda çalıştırılsa bile, hareket eden bir yüzeyde bir süre sonra aynı ritimde vurmaya başlıyorlar. Bu da spontane düzenin cansız nesnelerde bile olabileceğini gösteriyor. (04:08 - 06:00) Daha sonra kuantum dünyasına geçtiler. Kuantum sistemlerinde de bu spontane düzenler ortaya çıkabiliyor. Açık kuantum sistemleri dedikleri bir şey var, burada sistemler enerjiyi dışarı sızdırmadan birbirleriyle senkronize hale gelebiliyor. Mesela atom zincirleri, belirli koşullarda tıpkı ateş böcekleri gibi davranıp, birlikte senkronize bir şekilde hareket ediyorlar. Eğer bu sistemleri kontrol edebilirsek, kuantum bilgisayarlarda bilgi aktarımı ve depolama gibi şeylerde kullanabiliriz. (06:00 - 07:42) Sonuç olarak, evren zaten düzenli sistemler oluşturmak için uygun koşullara sahip, biz de sadece başlangıç koşullarını ayarlayıp, doğanın kaostan spontan düzen oluşturmasına izin verebiliriz. Yani, kaostan bile düzen çıkabiliyor ve biz bunu teknoloji için kullanabiliriz. (07:42 - son) En son da, videoyu beğenmeyi ve kanala abone olmayı unutmayın. Bu arkadas cok degerli.
Sayın hocam, bu videoyu izleyince kafamda iki soru oluştu: (Fizik bilgimdeki yetersizlikten dolayı şimdiden özürlerimi belirtirim.) 1-Kaostan düzen oluşuyorsa “Dünyaya(Evrene) bakıyorum, her yerde düzen görüyorum.” diyen biri doğru mu söylemiş oluyor? (Doğru söylüyorsa evrenin entropisinin sürekli artması ile çelişmiyor mu?) 2- Metronomların salınımı birbirinin aynı oluyor. Yani cansız sistemlerin bile bağlantısallığı var diyebilir miyiz? (“Türker Kılıç- Bağlantısallık - Yaşamdaşlık” adlı kitapta canlılardaki bağlantısallıktan söz ediyordu. Burada siz cansızları da eklemiş oldunuz.)
1-) Çevremizde düzenli yapılar var. Ama heryerde düzen yok. Heryerde düzen görüyorum cümlesi yanlış bir cümle. Her şeyden öte mutlak bir rastgelelik söz konusuyken çünkü bunu diyenler genelde rastgeleliğe de karşı. Evrenin entropisinin sürekli artması bir çelişki değil. Bunu karmaşık sistemler videomuzda anlatmıştık. Aksine bu tarz açık sistemlerde entropi artarken karmaşık düzenli yapılar önce oluşmalı sonra yok olmalı ( entropi düşük bir halden başladıysa) 2-) Yani burada öyle insani bir bağlılıktan söz etmedim. Yağmurun yağıp toprağı etkilemesi gibi bir bağlılıktan söz ettim.
Anlık spontanenin anlamını karşılamıyor bence. Kuantum mekanik evet rastgeledir. Söylediklerim de tutarlı. Rastgele Evren adlı videomuzu izlerseniz orada rastgelelik hakkında daha fazla şey bulabilirsiniz.
Teşekkürler. Konuyla dolaylı yoldan bağlantılı olarak bir şeyi merak ediyorum? Karmaşık sistemler fizik biliminde öne çıkan bir tema olmaya başladı galiba? Yeni çıkan kitaplar görüyorum fizikteki karmaşık sistemler üzerine. Yanılıyor muyum?
Haklısınız hocam. Kompleks sistemler fiziği şu sıralar çok popüler. Bunun bir sebebi diğer bütün dallara salça olabilmesi :D Ekoloji, biyoloji veya sosyal bilimler, hepsi kompleks sistemler içeriyor. Fizikçiler için yeni bir altın madeni gibi.
Anlamaya yaraması için kullanılan analojiler gerçeği yansıtmaz Analojiyi verenler bunu söylemeli Atom dediğimiz de bir bilgi varmı mesela Aynı atomlar birbirini tanıyor yanyana gelebiliyor Bir başkasını tanıyor ve yan yana gelmiyor Örnek Demir demiri tanıyor yanyana geliyor ama bir birime değmeden temas etmeden bir sınırda duruyor ... bakırla yanyana gelmiyor Ve bunlar birbirine temas etmeden oluyor Eğer temas yoksa nasıl haberleşiyor da tanıyor Mutlak yokluk var mı Varsa mutlak yokluk ta elektron veya foton nasıl hareket ediyor Yoksa zemin de ne var Hücreler dna molekülü o da atomlardan oluşmuş diyorsak Hiç birşey birbirine temas etmeden yanyana dururken temas ve bilgi nasıl aktarılıp canlılık oluşturur Atomların elektronların fotonlarım bitmez enerjisi nereden geliyor falan ona girmeyelim
Harika bir konu Teşekkür ederiz. Bu durumda hayatın bütün kaynağı hidrojen atomunda diyebiliriz. Hidrojen atomunu oluşturan kurallar manzumesinin oluşturduğu durumdan diğer bütün atomlar , yıldızlar, canlılık kısacası herşey kararlı bir biçimde ortaya çıkıyor.
Saygı Değer Administer Şahsen Bilim Ve Teknik Mevzularıyla Alakalı Hazırladığınız Yapımlar İçün Şimdiden Teşekkürler Ederim Her Daim Bilgilendirici Ve Akademik İçerikli Yayınların Devamını Dört Gözle Bekliyoruz ...
@@doğalfrekansben bu abiyi merak ediyorum, gerçek hayatta kimdir nedir diye bir tanışmak isterdim. Bir süredir bu kanalda ve birkaç farklı kanalda yorumunu görüyorum. Administer demesinden Almancı olduğu izlenimine kapıldım.
@@KardeliaDerin ben başka bazı kanallarda da aynı girizgah ile yorumlarına denk geldim. hatta o zaman profil fotosu kravatını düzelten bir adamdı diye hatırlıyorum :) her yorumunda "sayın administer xxxx bey" diye başlıyor 😄
Kar taneleri hidrojen bağları ile oluşan hegzagonal ve entropisi düşük kristallerdir.Her tanecik proton yoğunluğu nedeniyle pozitif yüklüdür. Birbirini iterek hareket ederler
İster inanın isterse inkar edin Ortada bir yaratılış var ve ilk insan Adem as var Yani dil gelişti şöyle böyle oldu vs bu saçmalıktır Atalarımız bizim gibi konuşuyorlardı Gelişen değişen teknoloji ve araçlarıdır Bilim yapıcaz diye saçmalamanın anlamı yok Detaylı araştırın gerçeği görün
Hiçbir bilimsel dayanağı olmayan mitolojinle elimizdeki en sağlam bilgi kaynağını inkar ediyorsan bu senin saçma sapan kararındır. Neye inanıyorsan inan, istersen tek boynuzlu atlara inan, ama başka insanların neye inandığına karışamazsın. Bilimin b'sinden haberin yok gelmiş burada ahkam kesmeye kalkıyorsun.
