هەرچەندە دووربوون لەیەكتری، ئەو لە ستودیۆی هەولێر، ئەمیش لە ئەشكەوتێكی نزیك سلێمانی لە(هەزارمێرد)، بەڵام لەسەر (مێژووی كورد و نەژاردەكەی) گفتوگۆیەكی گەرم لەنێوانیاندا دروست بوو، سۆران حەمەڕەش، كە لە نێو ئەشكەوتەكەدا لەگەڵ ستافی بەرمامەكە ئامادەبوو بە هەموو بڕوایەكیەوە، جەختی لەوە دەكردەوە، سۆمەرییەكان كورد بوون، تەنانەت گەیشتە ئەوەی كە بڵێ "كورد سۆمەری نییە، بەڵكو سۆمەرییەكان كورد بوون، ئێمە بە هەموو شتێك سۆمەرین". ئەم بۆچوونەی نەك د. زرار كە میوانی ئەم بەرنامەیە بوو، بەڵكو بەشێكی زۆری مێژوونووسانی كوردی نیگەران كردووە.
د. زرار تۆفیقیش، كە لە ستودیۆی هەولێرەوە بەشداری بەرنامەكەی كردووە بەتووندی ئەوەی رەتكردەوە كە هیچ پەیوەندییەك لە نێوان كورد و سۆمەرییەكاندا هەبێت و گوتی: "كورد هەرگیز سۆمەری نەبووە و نییە، چونكە سۆمەرییەكان لە كوردستاندا حكومیان نەكردووە". لەبارەی (رەگەزی ئاری) و پەیوەندیی بە كوردەوە، سۆران حەمەڕەش ئەوە رەتدەكاتەوە كە كورد پەیوەندیی بە (رەگەزی ئاری)یەوە هەبێت و دەشڵێت: "ئاری بوونی كورد نازانستییە و راستی تێدا نییە، تەنانەت میدەكانیش خەڵكی ئێرە نەبوون". هەموو ئەو بۆچوونانەشی لە پەرتوكێكدا بەناوی (مێژووی بز‌و نەگێڕدراوەی كورد) نوسیوەتەوە. د. زرار تۆفیق ئەوە دەخاتەڕوو وشە بە وشەی ئەو كتێبەی سۆران حەمەڕەشی خوێندووەتەوە و بۆیە ئامادەیی هەموو جۆرە گفتوگۆیەكە لەسەری و گوتیشی: "ئەو كتێبەی كاك سۆران چەواشەكاری و گەڵتەجاڕییە".
جگە لەو دوو شارەزایەی مێژووی كورد، چەندین خوێندكاری بەشی مێژووی زانكۆی سلێمانی لەبەرنامەكەدا بەشداربوون، لەنێو ئەو گفتوگۆ گەرمەدا، كچە خوێندكارێكی بەشی مێژووی زانكۆی سلێمانی دەڵێت: "كە هاتم بۆ ئێرە (هەزار مێرد) وەك ئەوە وابوو گەشت بە كاتدا بكەم و بڕۆمەوە بۆ ئەو سەردەمەی مرۆڤەكان چۆن بە سادەیی لێرە ژیاون". ئەو كچە خوێندكارە و هاوڕێكانی رێگایەكی سەخت و هەوراز و نشێویی زۆریان بڕی تاوەكو گەیشتنە نێو ئەو ئەشكەوتەی بەرنامەكەی لێ تۆمار كرا. دیمەنەكانی ئەم بەرنامەیە ناوازە و جیاواز بوون، چونكە لە دوو كاتی جیاوازی رۆژ و شەو گیراون. ستافی بەرنامەكە و میوانەكانیش رێگایەكی سەخت و پێچاو پێچیان بڕی تاوەكو لە نێو دیمەنە سەرنجڕاكێشەكانی ئەو ئەشكەوتەدا باس لە مێژوویەكی دێرینی كورد بكەن.
'باشبوو ناویان گۆڕیم'
سۆران حەمەڕەش كە بەتوندی دژی ئەوەیە، رەگەزی ئاری و كورد بەیەكەوە ببەسترێنەوە، بە منداڵی تاوەكو شەش مانگی خۆی ناوی (ئاری) بووە، بەڵام دواتر گۆڕیویانە بە سۆران. ئەو دەڵێت: "باشتر كە كردوویانەتە سۆران، چونكە (ئاری) خۆ حیكایەتە و لە دەرەوەی زانستە، بەداخەوە ئێمە چەندین ساڵە بەوەوە سەرقاڵكراوین كە ئێمە ئارین یان زەردەشتین، لەكاتێكدا ئەمانە هیچ بەڵگەیەكی زانستییان لە پشتەوە نییە".
سۆران حەمەڕەش ئاماژە بەوەش دەكات، هەر لە منداڵیەوە خولیا ئەوەی هەبووە بزانێ مێژوو كورد چییە "30 ساڵە لەو بوارەدا خەریكم تاوەكو گەیشتم بەوەی سۆمەرییەكان كورد بوون ئەوەشم بە چەندین بەڵگەی زانستی سەلماندوە".
هەموو ئەوانەش كە پێچەوانەی ئەو بۆچوونن وەك مێژوویەكی راستەقینە بۆ كورد نوسراوەتەوە، سۆران حەمەڕەش بە مێژوویەكی سیاسی و گاڵتەجاڕی ناویان دەبات دەشڵێت: "سەرەتای مێژووەكە، كورد نەینووسیوەتەوە، بەڵكو ئەورووپییەكان مێژووی رۆژهەڵاتی نێوەڕاستیان نووسیوەتەوە، لەكاتێكدا لە مێژوودا كورد خاوەن ئیمپراتۆرییەت بووە، بەڵام دواتر ناسنامەیەكی درۆیینانەیان خستووەتە پاڵمان".
20 авг 2024
