Bir kot pantolon 200 lira, bir gömlek 150 lira... Bunlar etiketlerde gördüğümüz bedeller. Ancak kıyafetlerimizin, bizim ödemediğimiz başka bir bedeli daha var: Kölelik koşullarında çalışan tekstil işçileri.
Peki nasıl bir kölelik?
2020’nin Temmuz ayında İngiliz Milletvekili Andrew Bridgen, Sky News'e verdiği mülakatta İngiltere’de perakendeciler için üretim yapan on bin kişinin kölelik koşullarında çalıştığını dile getirdi.
Saatlik asgari ücretin 8.9 pound olduğu ülkede bu işçilerin aldığı saatlik ücret sadece 3.5 pound...
İnsanlar hayatta kalmak, ya da ülkelerindeki akrabalarına para gönderebilmek için kölelik koşullarını kabul ediyor ve büyük markalar için çalışmaya zorlanıyor. Parakende tekstil devi Boohoo bu markalardan biri.
Kurumsal sömürüye karşı kampanya yürüten STK Liberty Shared, kölelik koşullarında işçi çalıştırdığı sebebiyle Boohoo’nun ABD’ye ihracatını durduracak bir takım önlemler alınması için dava açtı.
Fabrikaların ucuz ve hızlı moda üretmek için yarıştığı küreselleşmiş dünyada çocuklar, genellikle tedarik zinciri içinde yer alıyor ve ne yazık ki ucuz, itaatkar, kolay sömürülen iş gücünü oluşturuyorlar.
Birleşmiş Milletler Uluslararası Çalışma Örgütü tarafından yayınlanan son rakamlara göre, köle ticaretinin kurbanı tahmini 40.3 milyon insan var. Çocuklarsa bu sayının %25'ini oluşturuyor. Global Kölelik Endeksi'ne göre, moda endüstrisi çocuk köleliğinin en yoğun rastlandığı sektörlerden biri.
Peki bu durum neden çözülemiyor?
The Guardian’da çıkan bir makaleye göre, bu işi zorlaştıran etkenlerden biri, markaların birden fazla aracı ve tedarikçi firmayla çalışıyor olması. Bu karmaşık tedarik zincirleri, ana markanın denetiminden uzak bir çok taşeron firmadan alım yapması anlamına geliyor.
Stop Child Labor'un küresel kampanya koordinatörü Sofie Ovaa, Molds'a verdiği röportajda Avrupa ve ABD merkezli bir çok dev markanın sattıkları tekstil ürünlerinin nereden geldiği hakkında çoğunlukla hiçbir fikrinin olmadığını söyledi.
Tekstil köleliği dendiğinde akla gelen bir diğer grubu da üçüncü dünya ülkeleri oluşturuyor. Bunların en meşhurlarından biri ise Bangladeş.
Bangladeş, 8 yıl önce çöken bir iş merkezinde 800’den fazla kişinin hayatını kaybetmesiyle gündem olmuştu. İşte bu iş merkezi, ülkedeki binlerce tekstil üretim merkezinden sadece biriydi.
Ülke yoğun genç nüfusu ve yoksul halkıyla lüks tekstil markalarının adeta ucuz üretim cenneti. Binlerce fabrika ve atölyede çalışan tekstil işçilerinin %80’i kadınlar ve çocuklardan oluşuyor. İşçilerin çalışma süreleri haftalık 90 saati bulabiliyor ve buna karşılık aldıkları para aylık sadece 36 dolar. Yani günlük neredeyse 1 dolar...
Bu korkunç sömürü tablosu, Bangladeş’in gündelik rutinine dönüşmüş durumda. Ancak bu köleliği dahi geride bırakacak bir başka sömürü Çin’in Sincan bölgesinde yaşanıyor: Uygur Türkleri...
Uygur Türkleri, Çin’in Sincan bölgesinde Çin yönetimi altında yaşıyorlar ve uzun süredir kamuoyuna yansıyan pek çok rapora göre, sistematik soykırıma maruz kalıyorlar.
Uygur Türkleri’nin toplama kampı koşullarında zorla çalıştırılarak ürettiği pamuk, dünyadaki tüm pamuk üretiminin beşte birini oluşturuyor.
H&M, Burberry, Adidas, Nike ve New Balance bu bölgeden gelen pamuğu kullanan markalardan bazılarıydı. Skandalın Alman Araştırmacı Adrian Zenz tarafından raporlanması ve medyaya düşmesi ardından bu markalar peş peşe Çin pamuğunu kullanmayı bırakacağını söyleyen açıklamalar yaptılar.
Çin ise işçilerini kölelik koşullarında çalıştıran firmalara yaptırım uygulamak yerine, buna karşı çıkan markalara yaptırım uyguladı. Dünyaca ünlü markaların Çin’deki dükkanları bir bir kapandı, reklamları durduruldu, ürünleri boykot edildi...
Tüm bu modern kölelik örneklerini geçici birer skandal olarak görmemiz, gerçeklere gözümüzü yummamız anlamına geliyor. Karmaşık tedarik zincirleri ve denetimsel yetersizlik büyük bir engel olsa da, tüketici olarak markalar üzerinde kurduğumuz kollektif güç, elimizdeki en etkili çare.
Videoyu beğenin! Yeni videolar için abone olun: bit.ly/3oO5zRn
Haberlerin anlık bildirim ile cebinize gelmesi için 'GZT' isimli mobil uygulamamızı indirin; BiP'te 'GZT', Telegram'da 'GZTCOM' yazarak kanallarımızı takip edin.
GZT Röportaj: bit.ly/3u9SmWW
Doğu Türkistan: bit.ly/3rjlJnK
Hayati İnanç GZT'de: bit.ly/3jbv3Ht
Sorunsal - GZT Psikoloji: bit.ly/39J4Rkr
🔎 BİZE ULAŞIN:
Instagram: / gzt
Facebook: / gztcom
Twitter: / gztcom
Web sitemiz: www.gzt.com/
BiP: discover.bip.ai/subscribe?oai...
Telegram: t.me/gztcom
Merhaba, 'Haberin Sosyal Medyası' GZT'ye hoş geldin! Türkiye'de dijital haberciliğin benzersiz örneği olan GZT'nin RU-vid kanalındasın. Bu kanalda gündem ile ilgili özel içerikler ve röportajlar bulabilirsin. Tarihten siyasete, bilimden sanata her alanda içerik bulabileceğiniz kanalımıza abone olmayı ve bizi diğer sosyal mecralarda takip etmeyi unutma!
İzlediğin için teşekkürler!
30 июн 2021
