Wpływ jednostki na losy świata - "Kordian" Juliusz Słowacki (Kordian), "Lalka" Bolesław Prus (Stanisław Wokulski), "Ludzie bezdomni" Stefan Żeromski (Tomasz Judym), "Dziady cz. III" Adam Mickiewicz (postać Konrada) Poświęcenie i jego cena - "Makbet" William Szekspir (Lady Makbet), Biblia (Chrystus jako zbawiciel ludzkości), "Kamienie na szaniec" Aleksander Kamiński (Rudy, Alek i Zośka - młodzi powstańcy, którzy walczą w imię ojczyzny) Dom rodzinny - Legenda o Św. Aleksym (tytułowy bohater, który wyrzeka się wszelkich dóbr doczesnych oraz własnej rodziny w imię wartości duchowych), "Odyseja" Homer (Odyseusz, który po 20 latach tułaczki wraca na rodzinną wyspę Itakę), "Pan Tadeusz" Adam Mickiewicz (Soplicowo), motyw arkadii Znaczenie pracy dla człowieka - "Lalka" Bolesław Prus (Stanisław Wokulski - kontekst: praca organiczna, praca u podstaw), dwudziestolecie międzywojenne - "arbeit macht frei" (praca czyni wolnym), mit o Syzyfie (Syzyf - 'praca syzyfowa' - czyli praca daremna, która nie przynosi żadnych efektów), Księga Koheleta - motyw vanitas, "Kowal" Leopold Staff ('człowiek jest kowalem swojego losu') Wartości, którymi należy kierować się w życiu - przypowieści biblijne, "Dziady cz. III" Adam Mickiewicz (Polska pod zaborami - patriotyzm, walka o odzyskanie niepodległości), "Kwiatki" Św. Franciszka (Św. Franciszek, który postulował wiarę radosną, niósł pomoc ubogim i chorym ludziom, nawracał grzeszników), bajki Krasickiego, "Rozmowa Mistrza Polikarpia ze Śmiercią" (jak postępować w życiu, aby zyskać zbawienie po śmierci - droga cnoty, umartwianie ciała (asceza), wyrzeknięcie się dóbr materialnych, ziemskich przyjemności), "Antygona" Sofokles (prawa boskie a prawa ludzkie - konflikt między Kreonem a Antygoną) Postawa wobec cierpienia innych - "Dżuma" Albert Camus (np. doktor Rieux), "Ludzie bezdomni" Stefan Żeromski (Tomasz Judym, niosący pomoc ubogim), Księga Hioba, "Treny" Jana Kochanowskiego (śmierć Urszulki), "Quo vadis" Henryk Sienkiewicz (prześladowanie chrześcijan) Człowiek - aktor w teatrze świata - "Lalka" Bolesław Prus, "Wesele" Stanisław Wyspiański, "Hamlet" William Szekspir Rola sztuki w życiu człowieka - "Confiteor" Stanisław Przybyszewski (termin 'sztuka dla sztuki'), "Exegi monumentum" Horacego ('wybudowałem pomnik trwalszy niż ze spiżu'), "Poetyka" Arystotelesa, "Ars poetica" Leopold Staff
Pytanie nie do końca na temat, ale czy skoro śląski nie jest uznany za osobny język, można go używać na maturze na wypracowaniu? Jeśli dobrze rozumiem, dialekty to część języka. Nawet nie chodzi o jakieś rzeczowniki ale np. zastąpienie "tylko, że" na "ino, że" itp.