Тёмный

Największe miasta średniowiecznej Polski. Tylu miały mieszkańców ponad 500 lat temu 

Wielka Historia
Подписаться 76 тыс.
Просмотров 268 тыс.
50% 1

Pod koniec XV stulecia w Polsce było już około siedmiuset miast. W zdecydowanej większości przypadków „miejskość” tych osad była jednak czysto formalna. Ile prawdziwie znaczących metropolii mieliśmy wówczas w kraju? Które były największe? I ilu konkretnie liczyły mieszkańców? 10 największych miast średniowiecznej Polski.
Autor materiału: KAMIL JANICKI
Kup moją nową książkę - ŚREDNIOWIECZE W LICZBACH: 📗 tblr.pl/?bbbz75 📗
MUZYKA w materiale: Twin Musicom - licencja Creative Commons Attribution 4.0 (creativecommon....
#historia
#historiapolski
#średniowiecze

Опубликовано:

 

26 сен 2024

Поделиться:

Ссылка:

Скачать:

Готовим ссылку...

Добавить в:

Мой плейлист
Посмотреть позже
Комментарии : 635   
@WielkaHistoria
@WielkaHistoria 4 месяца назад
Zainteresowani? Chcecie wiedzieć więcej? Moja najnowsza książka "ŚREDNIOWIECZE W LICZBACH" już trafiła do sprzedaży. Odnośnik do księgarni: 📗📗 tblr.pl/?bbbz75 📗📗 Jest też już dostępny ebook i audiobook. POPRZEDNIE ODCINKI O ŚREDNIOWIECZU: Najczęstsze przyczyny śmierci w średniowieczu 👉👉 ru-vid.com/video/%D0%B2%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BE-9ye_qA6xmE0.html Średniowieczne suchary 👉👉 ru-vid.com/video/%D0%B2%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BE-mkJCcyGwDa4.html Ile kosztowało zbudowanie średniowiecznego zamku? 👉👉 ru-vid.com/video/%D0%B2%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BE-nxEXWqN4GHM.html Czy pierwsi Piastowie zostali zmyśleni? 👉👉ru-vid.com/video/%D0%B2%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BE-WKJQ9RKuvXA.html Prawo pierwszej nocy 👉👉 ru-vid.com/video/%D0%B2%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BE-4i1d4rFb_sw.html
@hscxca
@hscxca 4 месяца назад
Już przeczytałem, w sumie to opowiadasz lepiej niż piszesz.
@DataDrifter404
@DataDrifter404 4 месяца назад
Kupilem ksiazke i jest bardzo ciekawa.
@dragonx4512
@dragonx4512 4 месяца назад
Ma pan problemy ze zgryzem proszę iść do specjalisty
@marekxxx6847
@marekxxx6847 4 месяца назад
Nie opisał pan dokładnie historii napisał pan o Warszawie która miała 4000 mieszkańców a zapomniał pan o Legnicy która miała ponad 10 000
@WielkaHistoria
@WielkaHistoria 4 месяца назад
@@marekxxx6847 Lista obejmuje miasta znajdujące się wówczas w granicach Polski lub jej podległe. Legnica nie spełnia tych kryteriów.
@pawełmońko-d4t
@pawełmońko-d4t 4 месяца назад
Proponuję film o odległościach między ważniejszymi ośrodkami, sposobami przemieszczania się ludzi i czasem jaki to zajmowało w dawnych czasach.
@WielkaHistoria
@WielkaHistoria 4 месяца назад
Dziękuję za sugestie! Odcinek o prędkości podróży w średniowieczu na pewno będzie. Nawet się zastanawiałem czy nie zrobić go na ten tydzień, ale końcowo padło na miasta :).
@pawełmońko-d4t
@pawełmońko-d4t 4 месяца назад
@@WielkaHistoria Dzięki za odpowiedź. Jeśli spływ tratew do Gdańska odbywał się Wisłą, potem całe drewno zostało sprzedane to flisacy wracali na nogach pewnie traktami przy rzekach. Gdzie spano? Co taki wędrowiec miał jako niezbędne wyposażenie. Jeśli płynęło zboże to później barki musiały wrócić. Ile czasu zajmowało kupcom dotarcie po bursztyn i powrót np do Włoch. Ile maszerował transport niewolników. Jaki dystans pokonywał furman szlakiem węgierskim z winem i ile go mógł zabrać i zarobić. I jak odbywały się płatności za towar np za bursztyn, broń. Jakim i jednostkami wagi się posługiwano? Grzywna złota, srebra - jej waga się zmieniała? Jak patrzono na monety w których co jakiś czas zmieniała się zawartość (czytaj malała) cennego metalu, bo z ważeniem sobie radzono.Te stare szlachetniejsze były inaczej postrzegane? Wiele pytań mnie nurtuje. Niektórych to ciekawi. Może dołożyłem kolejnych wątków. Jeszcze raz dzięki.
@krzysiek1234567890gu
@krzysiek1234567890gu 4 месяца назад
​​@@WielkaHistoria To byłoby super! Jak podróżowano, jak przechowywano bagaże, jak nocowano, co jedzono, w jakich celach, jak często i na jakie odległości podróżował przecuętnych chłop czy mieszczanin, a na jakie drobny szlachcic i możnowładca? W ogóle takie codzienne życie w dawnych epokach to bardzo fajne i trochę niedoceniane zagadnienie, przynajmniej w szkole traktowane po macoszemu.
@alinawarszawa5540
@alinawarszawa5540 4 месяца назад
@@pawełmońko-d4t To na pewno wiedzą w Ulanowie. Mają tam nawet kościół z XVII wieku, pomalowany przez gdańskich artystów, z Sądem Ostatecznym wzorowanym na obrazie Memlinga. O tym jakie dystanse były pokonywane może świadczyć odległość sąsiednich miasteczek - ok 12-15 km. Chociaż mam relację kobiety z okresu II wś, że dystans ok. 60 km do Rzeszowa pokonywały w tamtym czasie w ciągu jednego dnia pieszo! Tam spały u tego, co dostarczały żywność, i wracały następnego dnia, czy kilka dni później.
@jezyk82
@jezyk82 4 месяца назад
​@@WielkaHistoriaCo za przypadek
@grzegor8038
@grzegor8038 4 месяца назад
Warto wspomnieć też o Bieczu. W czasach Łokietka, Biecz liczył ok. 7 tys. mieszkańców. Nieznacznie więcej mieszkańców miał wówczas Kraków. W Bieczu był skład wina i sukna. Miasto leżało na szlaku węgierskim, co sprzyjało rozwojowi miasta. Liczne były wtedy cechy rzemieślnicze. Pobliska granica południowa wymuszała ufortyfikowanie miasta. Biecz był otoczony murem i miał 16 baszt obronnych, położony nad rzeką Ropą, odgrywał w średniowieczu znaczącą rolę jako gród graniczny. W mieście był też kat, nawet ponoć szkoła katów, choć to raczej legenda. NIemniej funkcja kata była sprawowana niemalże do czasów I wojny. Mój dziadek dzielił szkolną ławę z 2 synami kata na przełomie XIX i XX wieku. Natomiast dziś kata można zobaczyć na bieckim rynku, cierpliwie czeka na swoje ofiary.
@flashbackdellakwas291
@flashbackdellakwas291 3 месяца назад
Też chciałem napomknąć o Bieczu. Dziwię się że "Stolicy Polski " nieuwzględnili. 2 lata ,a jednak. Pozdro Jasło zawsze z Bieczem.
@Dada-r5d2r
@Dada-r5d2r 3 месяца назад
Ładne miasto, ale podupadło
@albertini1478
@albertini1478 3 месяца назад
Skąd dane o 7 tys. ? Najbardziej dostępne i wiarygodne dane o liczbie ludności Biecza, ukazuje księga sądownicza z lat 1388-1398 i mówi o liczbie ludności ponad 3 tys. W połowie 16 wieku Biecz liczył 3700 mieszkańców. A to były lata rozkwitu do połowy 17 wieku.
@grzegor8038
@grzegor8038 3 месяца назад
@@albertini1478 Łokietek żył wcześniej, mogło się zmienić.
@albertini1478
@albertini1478 3 месяца назад
@@grzegor8038 podaj źródło tej liczby to może uwierzę ;-)
@Rafał-f9y
@Rafał-f9y 18 дней назад
Gdansk, Elblag, Torun to byly 3 wielkie miasta pruskie, ktore nie przypadkiem wszystkie byly portami, a handel.zborzem zapewnial im bogactwo jak i szerokie przywileje, czy duza autonomia tkz. panstwa-miasta.
@PiotrGierasinski
@PiotrGierasinski Месяц назад
Szanowny Autorze! Odebrałeś mi co najmniej połowę frajdy z oglądania tego filmu!!! Jako pełnokrwisty krakus siliłem się właśnie na wymyślenie zjadliwego komentarza o tym jak bardzo mało istotnym miastem, była w średniowieczu Warszawa, ale po Twoich słowach jaki to ma sens....😁😉😁 pozdrawiam serdecznie Piotrek
@cewu4979
@cewu4979 Месяц назад
Cóż, kompleksy i sny o niegdysiejszej potędze. Kraków nigdy nie był hegemonem ziem polskich. Nawet w czasach cesarsko-królewskich Lwów został obrany przez zaborcę na stolicę Galicji. W czasach międzywojennych, poza Warszawą, także Lwów i Łódź górowały ludnością nad grodem Kraka. Poznań był porównywalny, a dużo większy Gdańsk pozostawał poza granicami kraju. W obecnym wieku upadek Łodzi wyniósł Kraków na drugą pozycję. To piękne miasto , z perspektywami dalszego rozwoju. Szkoda tylko, że ostatnio służy za pijalnię i toaletę dla zdziczałych angoli.
@felicjankowalski1503
@felicjankowalski1503 4 месяца назад
👍 Miasto na nadwiślańskiej skarpie jako punkt celny mazowieckiego Księcia, z pewnością nie cieszył podróżników podążających na osi północ południe. Powstałe dla obsługi otoczonej pomniejszymi zamkami twierdzy strzegącej brodów na Wiśle, opłatami celnymi za ich przekraczanie na osi wschód zachód prawdopodobnie nie było również zbytnio lubiane;) Bo kto podatki lubi? :)))) Jedynie karczmy w przymusowym przystanku, chyba były bardziej lubiane;) Zdrowia.
@zadennikt
@zadennikt 4 месяца назад
Wreszcie kanał gdzie komentarze nie są szyderstwami
@matapomaga4523
@matapomaga4523 4 месяца назад
Są jeszcze inne kanały naukowe. Tam też nie zaglądają prostacy.
@krzysztofizdebski1223
@krzysztofizdebski1223 3 месяца назад
@@matapomaga4523 Nauka współczesna jest mocno upolityczniona, ze względu na uzależnienie uczelni od grantów, subwencji i zleceń rządowych = nie tylko medycyna i klimatologia, zresztą. Także historia służy polityce historycznej, która z historią ma niewiele wspólnego.
@Dada-r5d2r
@Dada-r5d2r 3 месяца назад
​@@matapomaga4523Są też kanały, nie dotowane przez korporacje, gdzie nie zaglądają tzw. "wykształciuchy" lub "przeuczone" lub tacy którzy mają o sobie mniemanie, że posiedli wiedzę, a to była propaganda
@krzysztofizdebski1223
@krzysztofizdebski1223 3 месяца назад
@@Dada-r5d2r Im większy wykształciuch tym bardziej jest skłonny ulec opresji ''ostatniego słowa nauki'', co samo w sobie jest nienaukowe. ''Ostatnie słowo nauki'' to narzędzie każdego totalitaryzmu, poczynając od łysenkowców, przez lekarzy z Ravensbrück a kończąc na ''skin hunters'' w białych fartuchach z lat 2020 - 22.
@krzysztofizdebski1223
@krzysztofizdebski1223 3 месяца назад
@@Dada-r5d2r Im bardziej ''przeuczony'', tym bardziej jest skłonny ulec opresji ''ostatniego słowa nauki'', co samo w sobie jest nienaukowe.
@ukaszg7670
@ukaszg7670 3 месяца назад
Moje małe miasteczko Dukla na Podkarpaciu ma obecnie 2 tys. Mieszkańców. A kiedyś na początku XIX wieku nawet 6 tysięcy.
@dakotataro5178
@dakotataro5178 3 месяца назад
A bo tam niedaleko Przelecz Dukielska i luudzi wywiewa...
@magdalenaostrowka4375
@magdalenaostrowka4375 Месяц назад
Ciekawy odcinek. Jestem z Braniewa i w tym roku obchodzi 740 rocznicę nadania praw miejskich. Pozdrawiam.
@nataliamaria7067
@nataliamaria7067 Месяц назад
Bardzo ciekawy materiał, dzięki!
@TheMisiekMisiek
@TheMisiekMisiek 4 месяца назад
Jak zawsze bardzo interesujące i świetnie podane. Jestem fanem.
@WielkaHistoria
@WielkaHistoria 4 месяца назад
Dzięki! :)
@jonarryn5107
@jonarryn5107 3 месяца назад
To wspieraj na patronajcie a nie
@grazynakowalczyk7024
@grazynakowalczyk7024 3 месяца назад
Interesujący wykład. Świetny kanał.
@ThePawcios
@ThePawcios 4 месяца назад
NIezwykle ciekawy material, w koncu zaczynam rozumiec dlaczego polskie starowki sa raczej niewielkie pod wzgledem obszaru w porownaniu do miast wloskich, np Padwy. Dziekuje, pozdrawima i pedze zamowic ksiazke!
@canismajoris7659
@canismajoris7659 4 месяца назад
we włoszech w 15 wieku w miastach mieszkało ok 1 mln ludzi najwieksze byly florencja i mediolan ok 100tys potem padwa bolonia siena czy neapol Polska wtedy przy wloszech była praktycznie na poziomie neolitu
@StachuRh
@StachuRh 4 месяца назад
Spodziewałem się dokładnie takiego uszeregowania pierwszej trójki, a jednak nie zdawałem sobie sprawy, że polskie miasta były niedorozwinięte na tle Europy. Rzeczywiście, dysproporcję między ówczesną stolicą a Gdańskiem można by tłumaczyć jego rozwojem jako morskiego ośrodka hanzeatyckiego, należącego przez długi czas do Zakonu.
@michalo946
@michalo946 4 месяца назад
​@@canismajoris7659 skakali po drzewach jak małpy 😂
@patrykjedrzejewski7054
@patrykjedrzejewski7054 4 месяца назад
@@canismajoris7659 no i co masz ubaw z tego co wypisujesz może jeszcze napiszesz ze z maczugami chodziliśmy i spaliśmy w jaskiniach. To że włoskie miasta były ludniejsze to fakt że włochy to kraj starszy a Polska wówczas istniała około 500 lat.
@ireneuszfus8398
@ireneuszfus8398 3 месяца назад
@@patrykjedrzejewski7054 wyluzuj bo ci narodowo-socjalistyczna żyłka pęknie. Stwierdzenie nie jest pejoratywne, jest pewną alegorią. Ale to pewnie za trudne...
@uskrzydlacz
@uskrzydlacz 4 месяца назад
Braniewo na tej liście jest dla manie zaskoczeniem :) pozdrawiam
@Florka100
@Florka100 3 месяца назад
Niestety dziś nie widać śladów dawnej przeszłości. To już pobliski Frombork daje odczuć swoją historię. Toruń też dużo stracił przez nieprzemyślane inwestycje. Zaskoczona jestem nieobecnością Grudziądza na tej liście.
@Rafał-f9y
@Rafał-f9y 18 дней назад
Bylo portem i to tkumaczy wszystko.
@MurzynZBangladeszu
@MurzynZBangladeszu 17 дней назад
Zostało silnie zniszczone w ostatniej wojnie.
@kamilmajewski8148
@kamilmajewski8148 4 месяца назад
Książka rewelka, kupiłem w przedpremierze i czekałem prawie miesiąc ale czyta się świetnie, zawsze czegoś takiego szukałem.
@konreador9262
@konreador9262 3 месяца назад
To jest niesamowite, że teraz losowa dzielnica miasta ma tyle co kiedyś największe aglomeracje, strasznie ciekawy materiał!!
@giguniagigun5005
@giguniagigun5005 3 месяца назад
W kronice świata Hartmanna Schedela wydanej w Norymberdze znalazły się tylko trzy miasta z Polski. Wrocław, Kraków i Nysa. Do Sarmacji jak wtedy nazywano Polskę zaliczono też Lubekę. W czasie wydania tego dzieła pod koniec XV wieku już tylko Kraków znajdował się w Polsce. Wrocław i Nysa należały wtedy do Czech. Jednak przy opisie Nysy wspomniano o ludności polskiej która "po ciężkiej pracy na roli lubi dużo wypić" ;)
@rumcaysbh
@rumcaysbh 3 месяца назад
Oglądam te materiały z wielką przyjemnością 👍
@filmstarist
@filmstarist 4 месяца назад
Bardzo fajny kanał, dużo ciekawostek i uaktualnień z zakresu historii Słowian. Brawo Autor!
@giguniagigun5005
@giguniagigun5005 3 месяца назад
Polska XV wieku obejmowała już zupełnie inne ziemie jak Polska rdzenna z czasów Piastów. Polska straciła dużo ważnych miast na Śląsku. W XIV wieku największym miastem Polski był Wrocław z 17tyś mieszkańców. Kraków liczył wtedy 12tyś, Legnica, Nysa, Świdnica i Głogów po około 5000. Poznań liczył wtedy 3500 mieszkańców.
@WojtekB-kt2mz
@WojtekB-kt2mz Месяц назад
Słowo się rzekło - kobyłka u płota. 😎 Do dziś jej mieszkańcy mają ten kompleks bo wychodzą na "Dwór" Nie muszę tu wyjaśniać skąd pochodzę i w jakim mieście mieszkam. 😶
@SuperPtq
@SuperPtq 4 месяца назад
Bardzo ciekawy materiał! Dziękuję i pozdrawiam
@davehawk2996
@davehawk2996 4 месяца назад
W dzisiejszych czasach brakuje treści historycznych ogólnie. Nie tylko na YT. Dlatego chętnie obejrzę więcej i dłuższych odcinków. Może teraz coś w temacie Żółkiewskiego. Takie na czasie. Pozdrawiam ps. A co do Warszawy wszyscy oprócz jej mieszkańców mają świadomość o jej marginalnym znaczeniu w większej części historii naszego państwa.
@Anty_Cyklon
@Anty_Cyklon 4 месяца назад
Ależ skąd, filmów na YT i książek historycznych jest takie zatrzęsienie że nie ma mowy aby zapoznać się choćby z niewielką ich częścią
@rosalierose1513
@rosalierose1513 3 месяца назад
jak zwykle mega ciekawie się słuchało a książki kupie na pewno ;)
@tigerload
@tigerload 4 месяца назад
Crosno , podwójne mury obronne i opis ze 100 miast Hofberga "Civitas orbis terrarum", pozdrowienia
@TheAnpald
@TheAnpald 4 месяца назад
Thank you,sir,as always another excellent program among all your others!
@wrzask92
@wrzask92 3 месяца назад
Super opracowanie, ale na przyszłość można zacząć od drugiej strony tj. od miejsca 10 do 1, większe emocje ;)
@olowrohek9540
@olowrohek9540 4 месяца назад
Dzieki za material 👌
@Lamos01
@Lamos01 4 месяца назад
Cześć, Mała porada - o wiele lepiej wygląda gdy podczas wypowiedzi patrzysz w kamerę zmiast w dół (na ekran) Najprostszym rozwiązaniem byłoby po prostu zgrać obiektyw z ekranem, na którym wyświetlasz sobie tekst.
@Spiwii
@Spiwii 4 месяца назад
ewentualnie użyć AI
@jacuswoczega9180
@jacuswoczega9180 4 месяца назад
Prawda. Ale dobra wymowa, brzmienie głosu i sposób akcentowania treści w zdaniu, które się zapamiętuje. Sposób podkreślania w zdaniu zasługuje na określenie "charakterystyczny" ale w dobrym sensie. Dobra wymowa, to nie jest typowe dla polskiej jutubosfery. Dalej do przodu.
@krokeman
@krokeman Месяц назад
Miasta niby były małe, ale za to jaka jakość zabudowy... Czasami zastanawiam się czy my się naprawdę rozwijamy czy tylko rozmnażamy...
@stolica_kujaw
@stolica_kujaw 3 месяца назад
Zdecydowanie nie jest to pełna lista. Chociażby Włocławek miał sporo oddanych żołnierzy w czasie wojny, do tego jedną ze starszych uczelni i dzisiejsze odkrycia wskazujące na kontakty z Wikingami. Ważny ośrodek na Wiśle. Wielokrotnie zniszczony przez Krzyżaków.
@WiedzaEK-fl3gr
@WiedzaEK-fl3gr 4 месяца назад
Witam serdecznie, ciekawy materiał, a Warszawa jak dzisiejsza wieś. Pozdrawiam
@anahatas
@anahatas 4 месяца назад
Ale to już nie wina Warszawy bo miasto i ludnośc zostały w większej części unicestwione przez niemców i sowietów a po wojnie zaludnione w znacznym stopniu przez patologie wiejską i przez dzicz nawiezioną przez sowietów z zssr której nadano polsko brzmiące nazwiska.
@TadeuszKozak
@TadeuszKozak 4 месяца назад
W niedzielny poranek są ciekawe informacje historyczne, widać również tygrysy, więc wszystko jest ok! ;)
@GrzegorzZal
@GrzegorzZal 4 месяца назад
Zabrakło Chełmna, to kolejne miasto kandydat na 10 pozycję. Warto by tez dla odniesienia podac populacje miast ktore w XV nie były w Polsce ale były wczesniej i sa teraz, np Wrocław, Swidnica, Legnica itd.
@Pawel_Mrozek
@Pawel_Mrozek 4 месяца назад
Albo nawet wyższą. Chełmno Było tej samej wysokości co Braniewo, Lublin i Warszawa. Jest dodatkowo ciekawym miastem bo od tamtego czasu niewiele się zmieniło i to obecnie najlepiej zachowane średniowieczne miasto w Polsce. To powinna być atrakcją turystyczną kalibru Wawelu czy Malborka, takie polskie Carcassonne, a tymczasem prawie nikt o tym miejscu nie słyszał.
@krzysztofizdebski1223
@krzysztofizdebski1223 3 месяца назад
@@Pawel_Mrozek Polskim Carcassone jest Paczków z okolic mej rodzinnej Kotliny Kłodzkiej :)
@Zimex62
@Zimex62 3 месяца назад
@@Pawel_Mrozek no bo nie jest az tak ciekawe, budynki sa zaniedbane, ludzie wyjezdzaja bo jest malo pracy. ciekawe jest czemu jedne miasta sie rozrosly jak kraków czy warszawa a chełmno nic się nie zmieniło pod wzgledem populacji
@Pawel_Mrozek
@Pawel_Mrozek 3 месяца назад
@@Zimex62 Budynki nie są już tak zaniedbane bo przeszło rewitalizację a kościołów gotyckich na starym mieście ma więcej niż większość miast w tym kraju no i jest bajecznie położone na szczęście góry i otoczone pełnym pierścieniem murów obronnych. Czemu to nie jest jedyna z największych atrakcji turystycznych w tym kraju pozostaje wielką tajemnicą
@Mescherje
@Mescherje 3 месяца назад
@@krzysztofizdebski1223 Albo Szydłów. Polecam.
@IzaNiunia-gx2lf
@IzaNiunia-gx2lf 4 месяца назад
Gdy w moim mieście król urzędował to po Warszawie jeszcze dinozaury biegały...
@janzgormysyny5830
@janzgormysyny5830 4 месяца назад
A odkąd to jesteś właścicielem miasta?
@kurarakurara
@kurarakurara 4 месяца назад
Kraków? Zgadłem?
@IzaNiunia-gx2lf
@IzaNiunia-gx2lf 4 месяца назад
@kurarakurara 👍
@eHeYz
@eHeYz 4 месяца назад
Kocham Kraków, pochodzę z okolic, ale do Warszawy nie ma podjazdu (mieszkam tu)
@Simon_2708
@Simon_2708 4 месяца назад
Gdy w moim mieście Król urzędował to Polska wtedy nawet nie istniała.
@mariuszwarszawa2798
@mariuszwarszawa2798 4 месяца назад
Potwierdzam że książka bardzo wartościowa i fajnie napisane. polecam
@Piotr-bh5yx
@Piotr-bh5yx 4 месяца назад
Mój komentarz będzie naprawdę złośliwy! Dziękuję za ciekawy wykład.
@mec-w8b
@mec-w8b 4 месяца назад
Żeby nie Słoiki Warszawa dalej byłaby dziurą. 😆
@weronikaborsukowska2736
@weronikaborsukowska2736 4 месяца назад
Haha zlosliwy komentarz o Warszawie. Normalnie padam ze smiechu haha. Kamilu, jestes wielkim historykiem, piszesz super książki i prowadzisz swietny kanal na youtube. No i najwazniejsze. Masz najpiekniejsze.kotki na swiecie. 🎉
@WielkaHistoria
@WielkaHistoria 4 месяца назад
Dzięki :). Ale nie oszukujmy się, wiadomo że te 50 000 subskrybentów zapisało się nie dla mnie tylko dla kotów :D
@Dada-r5d2r
@Dada-r5d2r 3 месяца назад
Spytaj, kto go finansuje?
@weronikaborsukowska2736
@weronikaborsukowska2736 3 месяца назад
@@Dada-r5d2r pewnie masonici
@lesawszpala96
@lesawszpala96 4 месяца назад
Proszę o dalsze lokaty miast, bo chcę doczekać się czegoś o Rzeszowie. :) Chodzi mi, oczywiście, o Pana głos, bo dostępne książki już przeczytałem.
@WielkaHistoria
@WielkaHistoria 4 месяца назад
Nie sądziłem że tu tylu rzeszowian :). Obawiam się że dla tego okresu nie sposób ułożyć dalszej listy - brakuje szczegółowych źródeł. M. Bogucka I H. Samsonowicz zaliczyli w każdym razie Rzeszów dopiero do miast trzeciej kategorii. Miał może ok. 1000 mieszkańców, w tym czasie Łańcut był pewnie dwa razy większy.
@adamzieba8364
@adamzieba8364 4 месяца назад
@@WielkaHistoria Łańcut czyli pierwotnie Landshut założony przez osadników przybywających na te tereny z obszaru Cesarstwa, znanych jako Walddeutsche, którzy w ciągu wieków się stopniowo spolonizowali i pewną pamiątką są występujące dziś w Polsce nazwiska Kilar, Kielar, Miler itd.
@tomaszmachaj6485
@tomaszmachaj6485 3 месяца назад
Ja myślę, że prędzej na liście można by się spodziewać Przemyśla. Miasto starsze od Lwowa.
@pawewieczorek7646
@pawewieczorek7646 3 месяца назад
Myślałem że Gniezno gdzieś się znajdzie 😊
@asobielski4258
@asobielski4258 4 месяца назад
Super. Jak zawsze :)
@MurzynZBangladeszu
@MurzynZBangladeszu 17 дней назад
Na 10 miejsce dałbym Brody (koło Lwowa), na początku XIX wieku liczyły 16k mieszkańców i były na poziomie Poznania i ludniejsze od Lublina.
@sparringglove
@sparringglove 4 месяца назад
Dziękuję ❤ Książki kupione, będzie czytane.
@marekklobuch5307
@marekklobuch5307 4 месяца назад
Ładny kociak. Uwiązanie chłopa na wsi przy szlachcicu, nie dawało wielkich możliwości rozwoju miast.
@Spiwii
@Spiwii 4 месяца назад
Chłopi sami z siebie niezbyt chętnie szli do miast. Trzeba było naszych przodków dopiero "uwłaszczyć" po 1830/1860 (wpędzić w długi) by opuścili wsie.
@marekklobuch5307
@marekklobuch5307 4 месяца назад
@@Spiwii Tylko około trzech procent społeczeństwa odważy się podjąć ryzyko zmian na własną rękę, podjąć działalność gospodarczą i nie wszystkim to się powiedzie. Nie wszyscy to oficerowie a większość to zwykli żołnierze. Takich procesów nie idzie przeprowadzić na cito.
@toreq1127
@toreq1127 4 месяца назад
@@Spiwiino bo jak taki typowy chłop panszczyzniany mial niby opuscic swoja wies niby xd
@panpogo
@panpogo 2 месяца назад
@@Spiwii To skąd się brało zbiegostwo chłopów pańszczyźnianych?
@maciekszymanski8340
@maciekszymanski8340 4 месяца назад
Rozumiem, że mowa tu wyłącznie o miastach położonych w Koronie i na Mazowszu, z zupełnym pominięciem miast na Litwie.
@lookash3048
@lookash3048 4 месяца назад
Tak, jaki i miast śląskich i pomorskich.
@artinaam
@artinaam 4 месяца назад
Tytuł mówi wprost - największe miasta średniowiecznej Polski. W 1500 roku, który przyjęto na potrzeby tego materiału, Litwa to osobne państwo, jedynie posiadające tego samego władcę co Polska.
@janiiisobieski1012
@janiiisobieski1012 3 месяца назад
​@@lookash3048Większa część Śląska i Pomorza w 16 wieku były poza granicami Polski
@gulmanek
@gulmanek 9 дней назад
Jestem z Elbląga i cieszę się że wypadł tak wysoko. Natomiast Braniewo to totalnie zdziwienie. Teraz to miasto bez przyszłości. Jedynie wojskowi tam stacjonują.
@marcinjaniczek6670
@marcinjaniczek6670 4 месяца назад
Oglądając ten film zastanawiałem się dlaczego w czołówce nie ma Wrocławia - dopiero po chwili przypomniałem sobie ze Wrocław wtedy jeszcze chyba był Czeski? Bardzo dobry film lapka 👍🙂
@akaradus9323
@akaradus9323 4 месяца назад
Niestety Wrocław przez wiele setek lat nie był w ogóle w rękach Polski. Niestety trzeba stwierdzić że większość jego historii to czasy gdzie nie był związany z naszym krajem. Taka jest prawda.
@artinaam
@artinaam 4 месяца назад
W 1500 Wrocław był poza granicami Polski już od niemal dwóch wieków. Swoją drogą był w tym czasie miastem sporo większym od Krakowa, porównywalnym ludnościowo do Gdańska.
@lukasrybarczyk8950
@lukasrybarczyk8950 3 месяца назад
​@@akaradus9323Na szczęście dłużej był w rękach Polaków niż Niemców!! Polski był prawie 350 lat, Czeski prawie 500, a najkrócej niemiecki!
@giguniagigun5005
@giguniagigun5005 3 месяца назад
@@akaradus9323 W momencie utraty Wrocławia przez Polskę w 1335 miasto to liczyło 17tyś mieszkańców i było największym w Polsce Dzielnicowej. Rozmiarami obejmowało obszar w obrębie zachowanej do dziś fosy. Etnicznie zaś miasto to było mieszane polsko-niemieckie przy czym patrycjat był niemiecki. Wrocław zamieszkiwali też koloniści Walońscy i Żydzi. Czy byli tam etnicznie Czesi nie wiem. Nie ma tego w źródłach ale możliwe że i oni mieli jakąś reprezentację. Dominowała jednak mieszanka polsko - niemiecka. W późniejszych wiekach Niemców już tylko przybywało aż do XIX wieku kiedy to do miasta zaczęli przybywać Polacy z Górnego Śląska i Wielkopolski. Jednak nigdy aż do 1945r Polacy nie mieli silnej pozycji w mieście.
@giguniagigun5005
@giguniagigun5005 3 месяца назад
@@lukasrybarczyk8950 Ten czeski okres okres trwał od 1335 do 1526 kiedy można mówić o okresie austriackim. Sytuacja jest w ogóle skomplikowana gdyż same Czechy były częścią Rzeszy. Dla nas ważnym faktem jest że był też okres polski w dziejach tego miasta. Jednakże dziś zbyt mało się ten fakt eksponuje, co dla mnie jest niezrozumiałe.
@karolkrakowiak7623
@karolkrakowiak7623 3 месяца назад
Gdzieś po drodze jest jeszcze Chełmno. Miasto należące do Hanzy i nawet mające oficjalnie filię akademii krakowskiej czyli obecnego uniwersytetu Jagiellońskiego. Właśnie w średniowieczu miało swój złoty czas.
@ttmalaga2323
@ttmalaga2323 3 месяца назад
Chciałbym zobaczyć teraz porównanie populacji w miastach w tym samym okresie z XV wieku w krajach Europy Zachodniej typu Francja czy Anglia. Wtedy ma się pełniejszy obraz, ciekawe ile liczyły wtedy np. miasta Chin czy Japonii i dla autora by zrealizował poprzedni temat, jak ktoś mi mówi że Warszawa jest dużym miastem… nie ,nie jest, dużym miastem jest np. Londyn czy Seoul liczący po 8-10 milionów mieszkańców a bardzo dużym np. Tokio i dodajmy też że Warszawa leży na wschodzie Polski, tego też nie każdy łapie zwłaszcza w obecnej stolicy. Jak popatrzy na mapę miasto Łódź jest w centrum a Poznań na zachodzie gdzie zaczynała się państwowość ponad 1000 lat temu.
@lookash3048
@lookash3048 4 месяца назад
Trochę szkoda, że wykluczono z listy Wrocław i Szczecin. WGL. Śląsk i Pomorze są bardzo pomocne w rozumieniu historii Polski, bo są to ziemie, które przez wiele stuleci rozwijały się w bardziej zachodnim modelu gospodarczo-społecznym i różnice pomiędzy nimi, a resztą Polski zwykle dobrze okazują czym różniła się historyczna Polska od Europy Zachodniej. Jest to niezrozumiałe również z tego powodu, że Warszawa leżąca również w formalnie innym od Polski państwie została wspomniana.
@WielkaHistoria
@WielkaHistoria 4 месяца назад
Warszawa leżała na obszarze zależnym od krolestwa, lennym, i wkrótce została do niego włączona. Szczecin czy Wrocław to była wówczas po prostu zagranica. Można by oczywiście zrobić listę największych miast na szeroko rozumianych ziemiach polskich - ta wyglądałaby bardzo odmiennie.
@martastawicka7655
@martastawicka7655 4 месяца назад
Bardzo ciekawy material. Chyba jednak wzmianka o Piotrkowie Trybunalskim powinna zostac umieszczona 😊
@WielkaHistoria
@WielkaHistoria 4 месяца назад
Autorzy "Dziejów miast i mieszczaństwa" zaliczyli Piotrków do miast "drugiej kategorii" tak więc faktycznie mógłby trafić do 10 punktu. Na pewno będzie o nim jeszcze mowa na tym kanale, bo przy okazji spotkania autorskiego nakręciłem sobie kiedyś zamek. Trzeba do czegoś wykorzystać te kadry :).
@robertab929
@robertab929 2 месяца назад
Piotrków ok. 1500 jeszcze nie był taki duży, ale jego znaczenie zdecydowanie jeszcze wzrosło po 1500. Pozdrowienia z Sieradza.
@bartekdruzbiak
@bartekdruzbiak 4 месяца назад
Kalisz
@mariuszkenigsman5255
@mariuszkenigsman5255 3 месяца назад
Chciałbym się spytać o Łomżę, jako miasto miała znaczenie w Polsce? Ja tak, to czemu straciła na znaczeniu? Czy to tyczy tego że nie było majętnych ludzi którzy by pokierowali nią i nie traciła na znaczeniu? Pozdrawiam.
@robertab929
@robertab929 2 месяца назад
Łomża była stolicą ziemi łomżyńskiej od XIV w. Książeta mazowieccy wprowadzili podział na 15 ziemi.
@voli11
@voli11 4 месяца назад
Zgodnie z życzeniem, W-wa była małym i nieistotnym miejscem. I takim miejscem powinna pozostać, zwłaszcza w kontekście ulicy Wiejskiej ;)
@krzysztofizdebski1223
@krzysztofizdebski1223 3 месяца назад
Muppet Show na Wiejskiej ;)
@G0thic
@G0thic 4 месяца назад
A jak plasuje się tutaj Inowrocław? Nauczycielka historii w gimnazjum opowiadała kiedyś, że miasto to za sprawą soli pojawiło się na mapach szybciej niż Toruń.
@WielkaHistoria
@WielkaHistoria 4 месяца назад
Powyżej 2000 mieszkańców, mógłby znaleźć się na 10 pozycji, wraz z kilkudziesięcioma innymi miastami o tej skali.
@G0thic
@G0thic 4 месяца назад
@@WielkaHistoria Dzięki!
@robertab929
@robertab929 2 месяца назад
Początki Inowrocławia są nieodzownie powiązane z Kruszwicą. Z drugiej strony Inowrocław był stolicą województwa, a Toruń, Bydgoszcz, czy Włocławek nie.
@MurzynZBangladeszu
@MurzynZBangladeszu 3 дня назад
@@robertab929 Kruszwica w XVIII wieku i jeszcze na początku XIX liczyła tylko 56 osób (serio), także ten.
@robertab929
@robertab929 3 дня назад
@@MurzynZBangladeszu Wiele miejscowości ważnych uległo zmniejszeniu. Najazdy, epidemie i konkurencja z innych miejscowości miała tutaj znaczenie. Wiślica ma teraz ok. 300 mieszkańców. Dawne miasta powiatowe, Szadek i Pyzdry, mają po 3000. Łęczyca, stolica wczesnopiastowskiej prowincji, księstwa, przedrozbiorowego województwa ma teraz tylko 13000. Dzisiaj rolę stolicy województwa po Łęczycy i Sieradzu przejęła Łódź.
@Mr.Thursday
@Mr.Thursday 4 месяца назад
Najmniej ruszyły się na liście Kraków oraz Lublin, pierwszy obecnie też na drugim miejscu, a drugi spadek z 7 na 8 miejsce. Warszawa odnotowała najwyższy skok.
@krzysztofizdebski1223
@krzysztofizdebski1223 3 месяца назад
Gdańsk obniżył loty :)
@zrzeszeni
@zrzeszeni 3 месяца назад
Płock jako stolica mazowsza nie był na podium. Zdaje się, że największy w tym czasie był Wrocław - około 50 tysięcy mieszkańców.
@arturbrzezinski7955
@arturbrzezinski7955 4 месяца назад
Toruń miał 15 000 mieszkańców i praktycznie samodzielnie sfinansował Kazimierzowi Jagiellończykowi wojnę 13 letnią z Zakonem Krzyżackim
@Michael189redwhite
@Michael189redwhite 4 месяца назад
Poznań miał maksymalnie 5 tysięcy mieszkańców, Toruń miał 12-13 tysięcy mieszkańców ponad dwukrotnie więcej. Ktoś kto twierdzi że Poznań miał więcej mieszkańców niż Toruń pod koniec średniowiecza jest albo szaleńcem albo fałszuje historię. Ciekawe skąd jest autor....
@arturbrzezinski7955
@arturbrzezinski7955 4 месяца назад
@@Michael189redwhite Toruń 15 000 w szczytowym okresie (2 złoty okres miasta)
@marcinerdmann476
@marcinerdmann476 4 месяца назад
Toruń niewiele ustępował Gdańskowi.
@marcinerdmann476
@marcinerdmann476 4 месяца назад
​@@Michael189redwhitePotwierdzam jako historyk, że Toruń był 3 ośrodkiem w ówczesnej Polsce.
@Michael189redwhite
@Michael189redwhite 4 месяца назад
@@marcinerdmann476 nie jestem z Torunia, ani Kujaw, ale Toruń był bezsprzecznie 3 najbardziej ludnym miastem w Polsce po Gdańsku i Krakowie. Poznań na podium to śmiech na sali. Poznań miał 5 tysięcy mieszkańców... tyle samo co Sandomierz a mówimy o końcu XV wieku. Przez całe średniowiecze Sandomierz był większy niż Poznań dopiero pod koniec XV wieku Poznań dogonił być może wyprzedził Sandomierz. Gdzie Poznań ówczesny do Lwowa, Lublina, Elbląga? Poznań większy niż Toruń to totalny science fiction, Poznań w porównaniu do Torunia to była wioska z paroma kamiennymi/ceglanymi budynkami administracji a Toruń to kamienice, gildie, handel, bogaci kupcy, mieszczanie. Ludzie skąd wy te dane bierzecie ? Nawet tak poważny historyk Marcin Erdemann potwierdził to co mówię. Stop pisaniu historii na nowo... wprowadzaniu ludzi w bład.
@PiotrJaser
@PiotrJaser 4 месяца назад
Warto dodać, że w każdym z tych miast mówiono w dolnoniemieckim. Miasta budowali głównie kupcy niemieccy i inni osadnicy z Niemiec. W Polsce w Średniowieczu miasta zakładano wyłącznie na tzw. prawach niemieckich, w różnych odmianach np. na prawie magdeburskim, lubeckim, chełmińskim, flamandzkim itp. W Krakowie język niemiecki był językiem urzędowym sądownictwa miejskiego aż do roku 1600. Oczywiście ta ludność się polonizowała, szczególnie po buncie wójta Albert. Z tej ludności wywodziło się też nieco polskiego rycerstwa. Niektórzy historycy twierdzą, że może nawet co trzeci polski rycerz był autoramentu niemieckiego. Mamy przecież bohaterów polskich spod Grunwaldu, takich jak Zyndram z Maszkowic czy Zawisza Czarny z Garbowa, który potem długo służył u Luksemburgów. W każdym razie dziedzictwo raczej zapomniane albo pamiętane głównie przez historyków. W powszechnej świadomości ta wiedza nie istnieje, została usunięta z podręczników historii po okropieństwach IIWŚ. Co do demografii, to nie skupiałbym się tylko na XVI wieku. Przecież polskie Średniowiecze to ponad 500 lat. Przed rozbiciem dzielnicowym jednym z najważniejszych miast był Wrocław. Również Tarnów uchodził za miasto dość duże. Na przestrzeni tych 500 lat Średniowiecza w Polsce niektóre miasta rozwijały się, inne zanikały albo wręcz upadały. Odpadnięcie Śląska pozbawiło nas najstarszych polskich miast.
@WielkaHistoria
@WielkaHistoria 4 месяца назад
Ma pan oczywiście rację że znaczenie niemieckiego języka i kultury w naszej historii skrzętnie wygumkowano. Ale z jednym szczegółem pozwolę sobie polemizować. Faktycznie miasta istniały w Polsce też zanim zaczęto nadawać im "prawa niemieckie". Skupiały się w nich handel, ludność rzemieślnicza. W świetle większości używanych kryteriów np. Poznan czy Kraków były miastami już w 1000 czy 1100 roku. Gdyby za miasto uznawać tylko ośrodek "na prawach miejskich", to przecież okazałoby się że np. w średniowiecznej Francji albo Italii miast nie było w ogóle...
@kacperwoch4368
@kacperwoch4368 4 месяца назад
​@@WielkaHistoria Były też miasta/osady na prawie polskim które często były prekursorami lokacji niemieckich. Na Śląsku jest wiele takich przypadków, w zasadzie każda dawna kasztelania była pierwotnie polską (czy może raczej słowiańską?) osadą. W Polsce ,,właściwej" że tak się wyrażę niemieckość miast lokacyjnych jest często zapomniana ale jeśli ktoś się choćby powierzchownie interesuje Śląską historią to te etniczne aspekty raczej nie uchodzą uwadze.
@GrzegorzZal
@GrzegorzZal 4 месяца назад
@@WielkaHistoria nawet więcej, wiele niemieckich miast to dawne osody/grody czy nawet miasta słowiańskie (po ichniemu wendyjskie), w XII wieku zaczęła się germanizacja rdzennie słowiańskich terenów ktore siegały na zachod od Łaby, osrodki na nowych prawach niemieckicg celowo tworzono w miejscu lub obok miast słowiańskich, często przejmowały one ich nazwy, stąd międzyinnymi wiele miast niemieckicn ma swoje polskie nawzy, choć nie wszystkie zapewne tak powstały, były tez takie ciekawostki jak Bukowiec ktory stał się Lubeką, choć niektorzy twierdzą że to Lubice. Trzeba podkreslić ze jezyk niemieki, ktory byl wtedy troche jak teraz angielski, bul po prostu językiem handlowym, stałsię silnym nośnikiem kultury i potem nauki, to język nordycki z duszą domieszką słowiańskiego i celtyckiego, ale nie byłto nigdy jezyk narodowy. Przecież nie było państwa Niemieckiego i pojęcia narodu niemieckiego do XIX wieku. Niemiecki to język kreolski czyli zbitka kilku jezykow gdy języki słowiańskie jeszcze w XV wieku niewiele sie rozniły, i z pewnoscią są o tysiące lat starsze od niemieckiego, nawet prawie połowa a mze nawet ponad połowa mieszczkańców dzisiajszych ziem niemieckich w sreniowieczu mowiła po słowiańsku czyli w wendish. zachowały sie zapiski urzędowe w tym języku, to praktycznie jezyk polski, pewnie blizszy serbskoluzyckiemu, ale ten tez jest w 80% identycznyz polskim. Niemcy to zupełnie inna geneza niż narody słowiańskie. Bardzo podziwiam osiagniecia kultury niemieckiej, niestety kolonializm i imperialuzm z XIX wieku był przyczyna dwu wielkich tragedii światowych. Niestety czesc plemion zachodnio slowianskich postawiła nie na tego konia i oczywiscie ich potomkowie mają się swietnie ale juz nie pamietają ze są słowianami i mowią od kilku pokoleń po niemiecku i uwazaja sie za Niemcow. A była ostatnia szansa w latach 40-50 XX wieku na odtworzenie państwa słowiańskiego między na czesci terenow miedzy Łabą a Odrą, były takie pomysły. Chocieburz, Gorlice, Budziszyn i wiele innych miast.
@StachuRh
@StachuRh 4 месяца назад
Wrocław był potężnym ośrodkiem przez wiele wieków. Szkoda, że wskutek rozbicia dzielnicowego i orbitowania Piastów śląskich w stronę Czech, umknął nam na większość tego czasu. Z drugiej strony, dzisiaj miasta w dużej mierze znaczą o sile państwa. Są siedzibami korporacji, zawierają nieraz bardzo wysoki odsetek ludności kraju (szczególnie europejskie stolice z tradycjami, jak Praga, Budapeszt, Wiedeń). Wtedy ta siła musiała jednak tkwić głównie na wsi
@marzenamnaa8984
@marzenamnaa8984 4 месяца назад
​@@GrzegorzZalProszę coś o tym wątku odtworzenia zachodnioslowianskiego napisać
@Fl00wt13
@Fl00wt13 2 месяца назад
Złośliwy komentarz, zostawiam. Aaa... słucham dalej: złośliwy komerzarz o tym jak mała była Warszawa? To proszę: Warszawa była małym i nieistotnym miejscem. ❤
@arkadiuszk.3898
@arkadiuszk.3898 4 месяца назад
Rozmawiając o liczbach warto w materiale określić 2 sprawy: 1. Ile ludności liczyła średniowieczna Polska. 2. Kto był ujmowany w spisie ludności miast. Czy np noworodek był już na tej liście czy np dopiero 10cio latek?
@WielkaHistoria
@WielkaHistoria 4 месяца назад
Nie było żadnych spisów w tej epoce (przynajmniej w Polsce). To wyliczenia historyków na podstawie różnych źródeł pośrednich. Co do populacji kraju - temat na przyszły odcinek :). Dla niecierpliwych jest rozdział w "Średniowieczu w liczbach" :)
@marcingomula3568
@marcingomula3568 4 месяца назад
Dziękuję.
@martinoff6952
@martinoff6952 4 месяца назад
Historia Warzawy dowodzi ze kazde miasto może się rozwijać . Wystarczy wykorzystać dobra koniunkturę i przez stulecia z tego korzystać. Ale to trzeba wykorzystać a nie narzekać ze inni mają lepiej albo że nic się nie da. Od tego są wybory między innymi.
@grzegorzdziekan1949
@grzegorzdziekan1949 4 месяца назад
Piękna riposta 🙂
@maciejandrzejewski7113
@maciejandrzejewski7113 4 месяца назад
Pokazuje to jak sztucznym tworem jest W-wa . Do puki miasta rozwijały się "naturalnie" to była inna kolejność. Poznań na stolicę ! 😉🙃
@pawełmońko-d4t
@pawełmońko-d4t 4 месяца назад
Wybory wyborami. To mydlenie oczu jeśli posła nie można odwołać w trakcie kadencji i ma on w d...pie swoich wyborców. A co z obietnicami wyborczymi: mówisz jedno a robisz drugie a ćwoki i tak zagłosują a potem dalej będziemy nimi orać jak chłopami pańszczyźnianymi. To po co głosować? Popatrz na model szwajcarski, dlaczego się go boją?
@dlouhy1266
@dlouhy1266 4 месяца назад
Historia Warszewy pokazuje coś dokładnie odwrotnego. Gdyby nie przeniesiono tam stolicy, to nadal byłoby to małe żydowskie miasteczko na rosyjskim pograniczu. Nic tam nie ma prócz biurokracji.
@maciejandrzejewski7113
@maciejandrzejewski7113 4 месяца назад
@@dlouhy1266 przyznasz że lepszym wyborem byłby Poznań lub tam gdzie Ty mieszkasz
@filip78channel15
@filip78channel15 2 месяца назад
Braniewo mnie rozbawiło na tej liście!
@Rafał-f9y
@Rafał-f9y 18 дней назад
Bo nie znasz historii. Braniewo bylo portem z dostepem do morza przez rz. Pasleke Zalew Wislany c. Pilawska. Kazdy port mocno sie rozwijal.
@filip78channel15
@filip78channel15 18 дней назад
@@Rafał-f9y a ty nie zrozumiałeś sensu mojej wypowiedzi. Nie uśmiałem się z powodu kwestionowania historii, tylko z powodu tego czym teraz jest ta ponura i zapomniana mieścina.
@Rafał-f9y
@Rafał-f9y 17 дней назад
@@filip78channel15 sam jestes ponury i zapomniany.
@filip78channel15
@filip78channel15 17 дней назад
@@Rafał-f9y haha, cos ty taki zakompleksiony? Dzialaj na rzecz rozwoju swojej miesciny.
@Rafał-f9y
@Rafał-f9y 17 дней назад
@@filip78channel15 nie jestem z Braniewa chlopie. Lubie histoie i nie lubie jak ktos kto nie ma pojecia wypowiada sie o niej.
@marekzawisza6093
@marekzawisza6093 4 месяца назад
Historia Warszawy po części przypomina historię od pucybuta do miliardera 😊. Pozdrawiam
@Siapiej
@Siapiej 4 месяца назад
Czym by była Warszawa gdyby nie była stolicą?
@Daniel-wd3ok
@Daniel-wd3ok 3 месяца назад
@@Siapiej Tym czym Praga Berlin czy Budapeszt gdyby nie były stolicami
@Siapiej
@Siapiej 3 месяца назад
@@Daniel-wd3ok Berlin może i tak, co do reszty nie wiem.
@Daniel-wd3ok
@Daniel-wd3ok 3 месяца назад
@@Siapiej Każde miasto swoją potęgę budowało na stołeczności. Czy Londyn byłby tym czy jest gdyby nie było przez ponad 1000 lat stolicą wielkiego królestwa? A czym był Kraków przed panowaniem Bolesłąwa Chrobrego? Zwykła osadą podbitą przez Czechów
@Siapiej
@Siapiej 3 месяца назад
@@Daniel-wd3ok Pytanie czy Londyn byłby nic nie znaczącym miastem gdyby nie jego stołeczność? W przypadku Krakowa był on już znaczącym grodem przed zostaniem stolicą. To samo można powiedzieć o Poznaniu (którego stołeczność można pominąć) , Wrocławiu czy Gdańsku . Czy to samo można by powiedzieć o Warszawie?
@mf1424
@mf1424 4 месяца назад
Olsztyn na pocz. XIXw. miał 2-3 tys. mieszkańców. Elbląg 20tys. Po IIWŚ prawie wszyscy mieszkańcy Elbląga "wymienili się". Dziwne, wszyscy ludzie umierają, a miasto żyje dalej.
@tomeckb29
@tomeckb29 3 месяца назад
Ale co w tym dziwnego? Cały XIX wiek postępowała migracja ludzi ze wsi do miast. Elbląg wtedy mocno podupadł, a w Olsztynie ulokowano ogromne ilości wojska - więcej niż samych mieszkańców. Te kilkanaście tysięcy mieszkańców nijak się ma do dziesiątek migrujących. To głównie decyzje administracyjne doprowadziły do rozwoju Olsztyna. No i kilku zdolnych burmistrzów. Ale tak naprawdę największy rozkwit Olsztyn przeżył za PRL-u. Z miasta 23 tyś mieszkańców zrobiło si 180 tyś.
@Rafał-f9y
@Rafał-f9y 18 дней назад
​@@tomeckb29Elblag w czasie 2wojny sw. mial poad 100tys ludz, to tutaj byla wielka stocznia Schichaua, przemyslowca ktory swoja filie zalozyl w Gd, co dalo poczatek dzisiejszej gdanskiej stoczni Olsztyn mial ok40tys. Rozwinal sis dopiero po wojnie za prl,bo stal sie wojw. Elblag fylko w latach 1975 - 1999, Wtedy Elblag mial 130tys. a Olsztyn 160tys.
@marcinerdmann476
@marcinerdmann476 4 месяца назад
1. Gdańsk, 2. Kraków i Toruń, 3. Elbląg - oto prawidłowa kolejność.
@e-OT_KA
@e-OT_KA 4 месяца назад
zostawiam złośliwy komentarz 😁 dla zasięgu 😊
@karoltakisobie6638
@karoltakisobie6638 4 месяца назад
Ciekawe. Spodziewalem sie Plocka gdzies na Tej liscie I wspomnienie Lomzy troche mnie dziwi.
@WielkaHistoria
@WielkaHistoria 4 месяца назад
Bogucka i Samsonowicz zaliczyli Płock do miast drugiej kategorii (2000+ mieszkańców). Tak więc mógłby też trafić do ostatniego punktu. Ale nie byłem w stanie wymienic tam wszystkich 70 miast tej wielkości. Wybrałem przede wszystkim te, których dzisiaj byśmy się nie spodziewali, a które 500 lat temu z powodzeniem konkurowały z dobrze znanymi ośrodkami, takimi jak choćby Płock :).
@lookash3048
@lookash3048 4 месяца назад
Płock był ważny raczej kilka wieków wcześniej, w czasach pierwszych Piastów i rozbicia dzielnicowego.
@WielkaHistoria
@WielkaHistoria 4 месяца назад
Za panowania Władysława Hermana był nawet faktyczną stolicą:)
@gracjantriglav6141
@gracjantriglav6141 4 месяца назад
Warto porównać obszar rynku i warszawskiej starówki z Wrocławiem czy Krakowem, które były dawnej o wiele większymi ośrodkami miejskimi... no ale nie ma tu żadnej sensacji. Nie byliśmy mocni w urbanistyce, a jest to ogromne świadectwo gospodarności i prawidłowego rozwoju kraju.
@krzysztofizdebski1223
@krzysztofizdebski1223 3 месяца назад
Warszawa przedwojenna była miastem zwartym z dość zbliżoną liczbą mieszkańców co dziś, gdzie przemieszczenie się z punktu A do punktu B zajmowało znacznie mniej czasu niż teraz. Dziś to dopiero jest bałagan i chaos urbanistyczny. Kiedyś lepiej to wyglądało.
@giguniagigun5005
@giguniagigun5005 3 месяца назад
Polacy historycznie nie byli narodem mieszczańskim. W miastach żyli Niemcy i Żydzi i to oni nadawali charakter miastom. Polacy żyli na przedmieściach i na wsi.
@alexander.bohatkiewicz
@alexander.bohatkiewicz 3 месяца назад
Świetny odcinek, gratuluję tak konstruktywnego kanału. Muszę jednak zaznaczyć, że dobór muzyki w tle sprawia, że odbiór odcinka staje się tragiczny. Trzeba chyba zmienić motyw, aby był bardziej adekwatny i mniej męczący dla umysłu. Pozdrawiam :))
@WielkaHistoria
@WielkaHistoria 3 месяца назад
Właściwie zastanawiam się od jakiegoś czasu czy całkiem nie zrezygnować z muzyki w odcinkach. Albo czy przynajmniej nie dawać jej ciszej, jeśli część widzów może irytować.
@alexander.bohatkiewicz
@alexander.bohatkiewicz 3 месяца назад
@@WielkaHistoria Jestem za - forma materiału sprawdzi się bez muzyki w tle. Szacunek za kontakt z publiką, życzę dobrego dnia 🙌
@sylijot5562
@sylijot5562 4 месяца назад
Czuję się oburzona że w średniowieczu moje miasto było tak nieistotne. Jak mogłeś mi to powiedzieć? Czułem się Dumny m obywatelem największego i najbogatszego miasta. Teraz moja wartość leży w gruzach
@robertab929
@robertab929 2 месяца назад
Bo w średniowieczu Twoim miastem nie była Warszawa. Twoi przodkowie mieszkali gdzie indziej.
@MurzynZBangladeszu
@MurzynZBangladeszu 17 дней назад
Warszawa wtedy nawet nie była stolicą Mazowsza.
@sylijot5562
@sylijot5562 16 дней назад
@@robertab929 Dzięki pocieszyłeś mnie i odbudowałeś moją wartość 😀💪🏼
@Lucky-zf5jd
@Lucky-zf5jd Месяц назад
Jeśli chodzi o II piątkę, to najpierw myślałem o Kaliszu, Radomiu i/lub Sieradzu. Ale to chyba były ważne ośrodki miejskie wcześniej, za czasów piastowskich.
@vhnr3433
@vhnr3433 28 дней назад
Zadziwiający jest rozmach architektoniczny dawnych mieszkańców. Rynek krakowski w 10 tys. miasteczku. W moim mieście, które liczyło poniżej tysiąca mieszkańców a raczej bliżej 500, wybudowano potężny kościół, zdolny pomieścić wszystkich.
@zibi-76
@zibi-76 4 месяца назад
Ilu mieszkańców w tym czasie miała wieś Kicin pod Poznaniem ?. Może osobny film o Poznaniu i Chwaliszewie ( znacząca konkurencja ) . 🙂
@matapomaga4523
@matapomaga4523 4 месяца назад
Poznań w średniowieczu był ciekawym miastem, pełnym życia i rozwiniętym handlem. Dzisiaj jest miastem - betonem lewackim, smutnym, z chciwcami pozbawionym wigoru, które przed północą zamiera. Tylko dzięki zażartym akcjom mieszkańców nie został przez deweloperów pozbawiony zieleni. Wszystkie publiczne imprezy są sztampowe. Widać ciągle oznaki pruskiego rygoru. Przed wojną miał wspaniałą architekturę, a po niej - odbudowaną tylko w 20%.
@zibi-76
@zibi-76 4 месяца назад
@@matapomaga4523 Zgadza się, jeszcze przed II wojną ostoja polskości i tradycji, a teraz ..... niby spoko, ale szczerze ..... takie władze wybieramy .
@matapomaga4523
@matapomaga4523 4 месяца назад
@@zibi-76 Ja nigdy nie głosowałam. W PRL na PZPR - brrrr. Po 1989 roku wahałam się, ale wnet po głębszej analizie sytuacji politycznej doszłam do wniosku, że komuchy zmieniły nazwę i przybrały różne maski, którymi do dziś epatują i mamią ludzi, a okrągły stół był farsą. Zatem też - brrrr. Poza tym, gdyby było inaczej, dziś bylibyśmy potęgą.
@matapomaga4523
@matapomaga4523 4 месяца назад
@Karolsliwinski77 Spadaj na kanały religijne.
@zarek27
@zarek27 4 месяца назад
Jak ludny był wtedy Wrocław, Opole oraz inne miasta Górnego i Dolnego Śląska
@Kratos28865
@Kratos28865 3 месяца назад
Nysa liczyła ponad 5000 mieszkańców była jednym z najważniejszych miast w Europie Środkowej
@SilesiaPerpetua
@SilesiaPerpetua Месяц назад
Racibórz miał ponoć więcej ludności niż Opole.
@krzysztof5669
@krzysztof5669 3 месяца назад
Płock mieszkało w nim około 5000 osób (1578 r.)
@WielkaHistoria
@WielkaHistoria 3 месяца назад
To prawie stulecie pozniej.
@grzegorzdziekan1949
@grzegorzdziekan1949 4 месяца назад
Bardzo dziękuję za wspaniałe omówienie tematu. Jestem zaskoczony, że moje miasto (Warszawa) znalazło się w ogóle na tej liście. Spodziewałem się Krakowa, Gdańska czy Torunia (pewnik). Obecna wielkość Warszawy wynika z przeważającej liczby ludności napływowej, którzy stali się "warszawiakami" i niezwykle się z tym obnoszą. II WŚ i Powstanie skutecznie odarły Warszawę z jej pierwotnego charakteru. Teraz to miasto moloch, "miejscami ładne", choć ze względu na tragiczną przeszłość trudno się dziwić....
@wroten111
@wroten111 3 месяца назад
Wojna trzynastoletnia nie była toczona z zakonem krzyżackim tylko z państwem zakonnym.
@adamkrepa2354
@adamkrepa2354 4 месяца назад
Poprosiłbym coś więcej o Sandomierzu
@MarioRaid-gh8xw
@MarioRaid-gh8xw 2 месяца назад
A jak duża i jakie znaczenie miała średniowieczna Świdnica, miasto księcia Bolka II ? Około roku 1500 już chyba była czeskim miastem tak mi się wydaje.
@flashbackdellakwas291
@flashbackdellakwas291 3 месяца назад
Chciałem napomknąć o Bieczu. Dziwię się że "Stolicy Polski " nieuwzględnili. 2 lata ,a jednak. Pozdro Jasło zawsze z Bieczem.
@warmazaim
@warmazaim 4 месяца назад
Dobrze by było powiedzieć ile było w Polsce miast z prawdziwego zdarzenia, czyli ośrodków otoczonych murami miejskimi. Wyróżniały się one od miast będących większymi osadami rolniczymi.
@rafagorka1113
@rafagorka1113 4 месяца назад
Nie zawsze mury obronne decydowały o " miejskości" danego miasta. Przykład Śrem. Po najazdach wojsk krzyżackich w XIV wieku na Wielkopolskę rajcowie podjęli za zgodą króla przeniesienie miasta na "Ostrów Kobylcem zwany". Dziś mamy Starówkę w dzielnicy, o nieco zapomnianej nazwie - Nowe Miasto. Nadal istnieje nazwa Stare Miasto, ale jest ono położone po południowo-zachodniej stronie Warty.
@krzysztofharasimowicz9919
@krzysztofharasimowicz9919 4 месяца назад
A mnie ciekawi jak plasowały sie miasta śląskie
@artinaam
@artinaam 4 месяца назад
Około 1500 Wrocław liczy mniej więcej tyle mieszkańców do Gdańsk (jakieś 30-35 tysięcy). Drugim co do wielkości miastem śląskim była Świdnica, licząca około 10 tysięcy mieszkańców i będąca handlową potęgą eksportującą doskonałe piwo. Oprócz tego poszczególne stolice dawnych księstw śląskich miały po około 5 tysięcy (Cieszyn, Głogów, Brzeg, Opole). Ze wszystkich historycznych regionów obecnie wchodzących w skład Polski, Śląsk (rozumiany całościowo, Dolny i Górny) to najbardziej zurbanizowany obszar.
@krzysztofharasimowicz9919
@krzysztofharasimowicz9919 4 месяца назад
@@artinaam dzieki
@Kratos28865
@Kratos28865 3 месяца назад
​@@artinaamPanie gdzie Nysa która była największym księstwem Śląskim. Zresztą Księstwo pryncypialne tam rezydował biskup. Nysa liczyla ponad 5000 mieszkańców i była jednym z najważniejszych miast Europy Środkowej znacznie ważniejszym niż Cieszyn czy Brzeg. W księdze norymberskiej z 1493 roku jest wymieniona jako jedno z czterech najważniejszych miast Polski
@artinaam
@artinaam 3 месяца назад
@@Kratos28865 Jedno z czterech najważniejszych miast Polski było poza jej granicami? Kronika Norymberska wcale Nysy tak nie opisuje - podaje ją jako miasto śląskie, a cały Śląsk autor kroniki opisuje jako ziemię pod władzą Królestwa Czech, położoną na południe od Polski. I nyskie księstwo biskupie nigdy nie było największe na Śląsku, choćby włości książąt legnickich, głogowskich czy oleśnickich były sporo większe.
@Kratos28865
@Kratos28865 3 месяца назад
@@artinaam Już pod innym komentarzem to wyjaśniliśmy. Może trochę źle napisałem ale na pewno czytając wszystkie zapiski z 15 wieku to Nysa była jednym z ważniejszych ośrodków gospodarczych w tej części Europy
@most1846
@most1846 4 месяца назад
A co z Kaliszem Kalisja przecie to najstarsze miasto podobnie Biecz czy Chelmno
@WielkaHistoria
@WielkaHistoria 4 месяца назад
Też był wśród miast "drugiej kategorii" w klasyfikacji prof. Boguckiej i Samsonowicza. Tak więc 2000+ mieszkańców
@robertab929
@robertab929 2 месяца назад
Mówienie, że Kalisz to najstarsze miasto jest nadużyciem. Gniezno, Sandomierz, Sieradz uzyskały prawa miejskie wcześniej niż Kalisz. Ale stwierdzenie, że to najstarsza miejscowość/osada, to już prawda. Mówiąc tylko o czasach słowiańskich, od początku był osadą otwartą. I od 860 gród Kalisz Zawodzie. Z Zawodzia wywodzą się prawdopodobnie Piastowie, tutaj mogła być stolica Polski: Andrzej Buko: "OŚRODKI CENTRALNE A PROBLEM NAJSTARSZEGO PATRYMONIUM DYNASTII PIASTÓW" Archeologia Polski, t. LVII: 2012, z. 1-2
@GREGORGT76
@GREGORGT76 3 месяца назад
Pomyśleć że Rzym 1500 lat wcześniej liczył ponad milion ludzi
@piotrkosinski9034
@piotrkosinski9034 4 месяца назад
A co się stało z Gnieznem?
@robertab929
@robertab929 2 месяца назад
Był siedzibą władz kościelnych, dlatego nie był aż tak duży
@karoltrn1989
@karoltrn1989 4 месяца назад
Szkoda ze mój Torun nie podniosl sie juz po potopie szwedzkim i konfiskatach napoleońskich. Kiedys 4 a teraz to w sumie w skali calej polski miasto raczej sredniej wielkości...
@marcinerdmann476
@marcinerdmann476 4 месяца назад
To w dużej mierze wina mieszkańców Torunia, którzy dali sobie wmówić, że są skazani na bycie miastem drugiej kategorii. Mentalność działa jak samospełniające się proroctwo.
@krzysztofizdebski1223
@krzysztofizdebski1223 3 месяца назад
Cudowne miasto. Warto rozreklamować je turystycznie. Nie tak w sumie daleko jest też Kwidzyn z malowniczym danskerem i przeprawą promową przez Wisłę :) Warto wydać dużą kasę na dużą promocję miasta i regionu. Jedyna korzyść z krzyżactwa, to świetne zamki i inne zabytki jakie zbudowali z cegły :))
@karoltrn1989
@karoltrn1989 3 месяца назад
@@krzysztofizdebski1223 dziękuję 👍 ja właśnie na swoim kanale staram się propagować wiedzę o tym regionie🙂 w Kwidzynie rzeczywscie wieża toaletowa i przejście na nią robi niesamowite, potężne wrażenie. Zresztą w zamku co ciekawe fajna jest ten wystawa przyrodnicza no i oczywiście katedra 👍
@karoltrn1989
@karoltrn1989 3 месяца назад
@@krzysztofizdebski1223 no i co ciekawe jeden z toruńskich mostów drogowych na Wiśle został właśnie przeniesiony z rozebranego mostu pod Kwidzyniem, większą część przypłynęła do Torunia a dwa przęsła do Konina
@krzysztofizdebski1223
@krzysztofizdebski1223 3 месяца назад
@@karoltrn1989 Przeprawa samochodem na drugi brzeg Wisły tradycyjnym promem przeciąganym za pomocą liny, miała swój niepowtarzalny urok.
@andrevonk5884
@andrevonk5884 3 месяца назад
Pozdrawiam😊
@khanitime
@khanitime 28 дней назад
Ciekawy byłby odcinek o języku. Człowiek z naszych czasów nie dałby rady porozumeć się z człowiekiem z naszych terenów z 11 wieku lub nawet 13. Czy to prawda?
@karolinapalak4575
@karolinapalak4575 3 месяца назад
Ha. Moje miasto mieści się w zestawieniu a przecież, było w miarę nowym miastem 😊
@ThePawcios
@ThePawcios 4 месяца назад
Nie wiem czy jest taki material nagrany ale chcetnie dowiedzialbym sie wiecej o kontaktach Polaki z Italia. Padwa, Ferrara, Bolonia, wiele sladow obecnosci Polakow zachowalo sie w tych miastach. Ciakway jestem jak wygladaly kontakty pomiedzy Polska a wloskimi miastami w sredniowieczu. Np krakowskie sukiennice sa bardzo podobne do sukiennic w Padwie (Palazzo della Reggione), zastanawialo mnie czy to podobienstwo wynika z zatrudninych na polskim dworze wloskich architektow, czy jest zupelnie przypadkowe.
@pawełmońko-d4t
@pawełmońko-d4t 4 месяца назад
Z tego co słyszałem to większość Włochów zmierzała nie do Polski tylko do Rosji - tylko po drodze byli ,, przechwytywani" przez naszych.
@Edi_J
@Edi_J 4 месяца назад
Złośliwy komentarz bardzo chętnie zostawię z powodu ostatniego wymienionego w filmie, "wątpliwego" miasteczka. Bydgoszczanie bardzo pragną "zrekonstruować" swoją mocarstwową historię i pokazać, że jako Prężny Ośrodek Miejski już od wieków średnich byli konkurencją dla "położonego po sąsiedzku, obecnie mniejszego miasta". Zapominają, że przez większość epoki bardziej znaczące w "regionie" były choćby takie "powiatowe pipidówki", jak Chełmno, czy Świecie. Chętnie obrzucają "mniejszego sąsiada" epitetami typu "niemieckie krzyżaki", wygodnie jednak zapominając, że w momencie rozbiorów to ich Metropolja była zredukowana do kilkuset mniej lub bardziej stałych mieszkańców, a rozwój pod zaborem oznaczał po prostu budowę nowego, pruskiego, całkowicie niemieckiego miasta od zera. Dlatego właśnie zresztą po 1918 to nie tam umieszczono stolicę polskiego województwa, tylko u "mniejszego sąsiada". Ot, historyczne zaszłości
@Michael189redwhite
@Michael189redwhite 4 месяца назад
Toruń był trzecim najbardziej ludnym miastem w Polsce, co najmniej 2 razy więcej ludzi tam żyło niż w Poznaniu, tutaj przedstawione dane są nierzetelne
@marcinerdmann476
@marcinerdmann476 4 месяца назад
​@@Michael189redwhitePotwierdzam jako historyk. Toruń znacznie wyprzedzał Poznań.
@misscameroon8062
@misscameroon8062 3 месяца назад
@@Michael189redwhite Toruń był miastem krzyżackim, lamago..
@Michael189redwhite
@Michael189redwhite 3 месяца назад
​ @misscameroon8062 nie był żadnym miastem krzyżackim, ludność Torunia stanowili w ponad 90% Polacy, podobnie jak we Wrocławiu. Z tą różnicą że Toruń był miastem założonym przez Krzyżaków. We Wrocławiu do końca XVI wieku było mniej procentowo Niemców/Austryjaków niż w Krakowie. W Olsztynie, Fląborku, Malborku największą grupą etniczną byli Polacy, duży odsetek stanowili Bałtowie (Prusowie), sporo było Czechów, Szwedów, Szkotów, Anglików, Francuzów i Niemców. Podobnie z Gdańskiem, nawet kiedy był miastem w granicach Zakonu Krzyżackiego to miał mniejszy odsetek ludności niemieckiej niż Kraków czy Wrocław. Krzyżacy a to też nie do końca Niemcy głównie administrowali i rządzili, natomiast ludność Prus Wschodnich, Pomorza Gdańskiego czy Kujaw to inna bajka kolego. To że jakieś miasto nie znajdowało się w granicach Korony nie oznacza że to miasto było mniej polskie.
@krzysztofizdebski1223
@krzysztofizdebski1223 3 месяца назад
@@misscameroon8062 Toruń po roku 1466 należał do Polski a nie do zakonu. Zaś film opowiada o schyłku średniowiecza, czyli tak bliżej epoki odkrycia Ameryki przez mego imiennika ;) Ponadto Toruń był aktywnym uczestnikiem Związku Pruskiego, który opowiedział się przeciw Zakonowi : ''Główną rolę odgrywały w nim Stare Miasto Toruń (zwłaszcza burmistrzowie Johann Huxer i Hermann Rusop), Chełmno i Gdańsk oraz średniozamożne rycerstwo Ziemi chełmińskiej, Pomorza Gdańskiego, Oberlandu i Warmii. Do przywódców Związku Pruskiego należeli : Gabriel, Hans von Baysen i Stibor von Baysen, Hans von Ziegenberg.''
@greentuxs
@greentuxs 3 месяца назад
Dlaczego w Polsce były takie małe miasta w porównaniu do zachodu?
@krzysztofizdebski1223
@krzysztofizdebski1223 3 месяца назад
Gdyż nasze ziemie leżały poza wpływami politycznymi i kulturowymi starożytnego Rzymu.
@polskirolnik2118
@polskirolnik2118 4 месяца назад
A Płock?
@KRZYSZTOFWASILEWSKI-dw4zb
@KRZYSZTOFWASILEWSKI-dw4zb 4 месяца назад
ciekawe , pozdrawiam
@jovana1867
@jovana1867 15 дней назад
Pozdrawiam z trzeciego co do wielkości miasta😊
@darekpowroci7590
@darekpowroci7590 3 месяца назад
Złośliwy komentarz dla zasięgu :)
@Jasiuoko666
@Jasiuoko666 2 месяца назад
Lublin - 5000 mieszkańców to aktualnie małe miasteczko gminne. Az ciezko mi sobie wyobrazić ze to kiedyś uchodziło za duze miasta. Przecież tam misial każdy znać każdego
Далее
Свожу все свои тату (abricoss_a_tyt)
00:35
Potęga przemysłowa USA wraca.
57:44
Просмотров 431 тыс.