Làng nghề gốm Bàu Trúc nằm ở thị trấn Phước Dân cách trung tâm thành phố Phan Rang - Tháp Chàm của tỉnh Ninh Thuận khoảng hơn chục cây số theo hướng Nam về Sài Gòn. Theo nhà chức trách thì Bàu Trúc được ghi nhận là một trong những làng gốm cổ xưa của Đông Nam Á hiện vẫn đang sản xuất bằng thủ công.
Nghệ nhân Trượng Thị Nang người dân tộc Chăm cho biết.
“Gốm này là gốm Chăm Pa, làm bằng tay, lấy từ đất sét lấy từ ruộng ra bắt đầu mình ngâm. Ngâm rồi bắt đầu mình trộn cho nó dẻo rồi lấy trộn với cát rồi mình đạp. Đạp xong rồi bắt đầu mình nhồi. Nhồi xong rồi bắt đầu dẻo, bắt đầu mình làm. Gốm này là gốm Chăm thủ công mỹ nghệ, làm bằng tay, xoay bằng mông”.
Đất để làm gốm được lấy từ mỏ đất có độ dẻo rất cao được hình thành từ phù sa sông Quao của tỉnh Ninh Thuận
Nghệ nhân Đàng Thị Trang nói.
“Đất này chỉ có ở đây thôi chứ không có ở đâu hết đó. Nhưng mà ở khu ngoài đó, gần bờ sông nên cái lớp đất đó mình lấy hoài nó không có hết đâu. Lấy lớp này cái xong lớp khác nó mọc lên. Nó tự bồi lên luôn”.
Sản phẩm gốm Bàu Trúc được làm nhiều là những bức phù điêu của phụ nữ Chăm, các vị vua Chăm, hình ảnh của vũ nữ, những vật dụng sử dụng hằng ngày trong đời sống. Không được tô vẽ, không dùng men, gốm Bàu Trúc mang nét đẹp rất riêng của sự mộc mạc, tỉ mỉ, cẩn thận của người bà, người mẹ, người chị.
Nghệ nhân Trượng Thị Nang diễn giải.
“Tùy theo lớn cũng có, nhỏ cũng có, làm. Làm bắt đầu là cũng như là lớn tuổi bữa nay cũng xoay vòng vòng bữa nay họ cũng mệt, ít làm. Còn cỡ hàng cô là bắt đầu cô làm. Cô làm nhiều khi mệt cũng nghĩ. Một sản phẩm làm tới hai, ba ngày mới xong. Hình bắt đầu là tạo dáng lên, bắt đầu xong là bắt đầu mình làm tạo hình. Tạo thành cái bình là cỡ hai ngày mới xong. Hai ngày bắt đầu, một ngày nữa là chà láng, làm hoa văn, công phu lắm”.
Sản phẩm gốm Bàu Trúc chứa đựng nét văn hóa, tín ngưỡng trong đời sống, sinh hoạt hằng ngày của cộng đồng người Chăm. Màu sắc gốm được tạo nên từ nhiều mảng màu tự nhiên vừa có màu đặc trưng vàng đỏ, đỏ hồng, đen xám như màu khói ám, rồi vệt nâu, tạo thành các sản phẩm gốm đặc trưng của văn hóa Chăm.
Nghệ nhân Đàng Thị Trang cho biết họ đang tìm thêm đầu ra cho sản phẩm gốm Bàu Trúc sau hai năm trời đóng cửa vì dịch giã Covid.
“Hai năm Covid thì ở đây thì không có du khách tới thì mình lại chậm nhưng mấy đứa em nhỏ nó bán qua mạng đó thì cũng được. Ở đây thì chỉ muốn tìm đầu ra thôi. Đầu ra đó để mình phát triển nhiều hơn, cho nó khỏi mai một. Làng này cũng nhiều người làm lắm, nhưng mà nó không có đầu ra nhiều đó nên sợ là nó tồn hàng là người ta chán, bỏ nghề. Theo nghề này thì mấy bà già đó cỡ bảy, tám chục tuổi, sáu chục tuổi nhưng mấy mẹ già thì nghỉ rồi để cho đời con nó làm”.
Gốm mộc như vầy được làm thủ công tỉ mỉ trong khoảng thời gian từ năm đến mười ngày rồi mới đem ra nung thành phẩm.
Nghệ nhân Trượng Thị Nang nói nghề này đòi hỏi phải khéo tay nên giới trẻ ít chịu theo học.
“Thế hệ trẻ này nó không có chịu khó. Nó nhỏ nhỏ bữa nay nó đi học rồi, nó phát triển theo kinh tế đi học nghề hoặc đi làm sau đó, nghề của mẹ là nghề làm khó, khổ, nhọc công. Mình bắt nó học mà nó không chịu khó học. Nay mai là cũng có thể là nó học lại, cho nay mai chứ sợ mất nghề làm sao”.
Theo lời kể của nghệ nhân nơi này thì sản phẩm sau khi nung xong được những già làng chọn lựa, chỉ những thành phẩm đủ tiêu chuẩn mới được đưa ra thị trường tiêu thụ. Hiện tại thì mãi lực chủ yếu đến từ các đơn hàng về gốm trang trí nội và ngoại thất.---
VOA Tiếng Việt - Cập nhật thông tin trung thực, đa chiều về tình hình Việt Nam, quốc tế. Tin tức Biển Đông. Phóng sự đặc biệt về nhiều đề tài: khoa học-công nghệ, giáo dục, đời sống, xã hội, thương mại, sức khoẻ, văn hoá, giải trí… Hỏi đáp trực tiếp 🙋 qua Facebook Livestream bit.ly/3f603Y4 với khách mời VOA xoay quanh các chủ đề y học, du học Mỹ, di trú Mỹ và kinh tế.
🛎 Đăng ký và nhấn chuông để cập nhật các tin tức mới nhất: bit.ly/3qc9USp
Theo dõi VOATiengViet trên:
➡️ Website www.voatiengvi...
🔓 Proxy vượt tường lửa vào website: bit.ly/VOATien... hoặc bit.ly/VOATien...
Và các trang mạng xã hội:
➡️ Facebook bit.ly/3FcMSPy
➡️ Instagram bit.ly/3qbjZiq
➡️ Twitter bit.ly/3qaDmYV
Tải ứng dụng VOA Tiếng Việt trên:
➡️ iTunes Store apple.co/3ndHnKj
➡️ Google Play bit.ly/3r8s4nD
#VOATIENGVIET #TinTuc #TinTức #ThoiSu #ThờiSự #VOA #News
27 окт 2024
