Izzəddin Həsənoğlu, Dastani-Əhməd Harami. Sexi Bürhanəddin, Həbibi, sufizim. səsli dərs səsləndirmə, sesli kitap okuyorum, dərs səsləndirmə, sesli kitap, okuma kitabı, dərs səsləndirmə, Kitab səsləndirmə, səsli dərs.
Qafqaz Albaniyası dilində yerli yazı və ədəbiyyatın yaranması ermənilərdə və gürcülərdə olduğu kimi, ölkənin xristianlaşması ilə bağlı idi.[2] Dini ədəbiyyatın alban dilinə ilk tərcümələri siryani dilindən olmuşdur.[2] Albanların öz doğma dillərində yazı və ədəbiyyatın olması obyektiv tarixi zərurətdən irəli gəlirdi.[2] Sosial-iqtisadi və siyasi şərait Albaniyanın öz ədəbiyyatının yaranması üçün zəmin hazırlamışdı.[2] V əsrin başlanğıcında arami[mənbə göstərin] qrafikası əsasında alban yazısı - əlifbası təkmilləşdirildi.[2] Antik müəlliflərə[hansı?] görə, albanlar hələ e.ə. I əsrdə öz yazılarından istifadə edirdilər.[2] V yüzilin əvvəllərində təkmilləşdirilmiş 52 fonemli alban əlifbası fışıltılı və boğaz səsləri ilə zəngin idi.[2]
Məhz bu dövrdə alban hökmdarı Yesuagenin, alban patriarxı İyereminin yardımı ilə "Tövrat" və "İncil"in, "Liturgiya" (xristianların əsas ibadət ayini) və başqa dini kitabların tərcüməsi üzrə uğurlu işlər görüldü.[2] V-VII əsrlər alban yazısının çiçəklənmə dövrü hesab olunur.[2] Erkən alban ədəbiyyatı əlverişli tarixi-mədəni şəraitdə təşəkkül tapdı. Ədəbiyyatın inkişafı nəticəsində maraq dairəsi genişlənmiş, bu isə öz əksini müxtəlif janrlarda tapmışdı: agioqrafik əsərlər, tarixi xronikalar, hüquqi sənədlər - kilsə qanunları və dünyəvi qanunlar yaranmağa başladı. V-VI əsrlərdə siyasi səbəblər üzündən ədəbiyyatda ellinpərəst istiqamət nəzərə çarpdı.[2] Dövrün alban ədəbi ənənələrinə bizə yetişmiş aşağıdakı tarixi narrativ mənbələr aiddir: Moisey Kalankatlının "Alban ölkəsinin tarixi", VII əsr şairi Dəvdəkin elegiyası, alban hüquqi mənbələri olan kilsə qanunları (V əsr Aquen kilsə məclisinin qanunları və Simeonun qanunu adı ilə tanınmış 705-ci il Partav məclisinin qanunu).[
22 авг 2024
