13. తత్ర స్థితౌ యత్నాభ్యాసః
(తత్ర స్థితౌ యత్నః అభ్యాసః) - ఆ స్థితి ప్రయత్నము వలన సాధ్యం.
14. సతు దీర్ఘకాల నైరంతర్య సత్కారాఽసేవితో దృఢభూమిః
(స తు దీర్ఘకాల నైరంతర్య సత్కారః ఆసేవితః దృఢభూమిః) - ఆ సాధన దీర్ఘ కాలమంతరాయాలు లేకుండానూ, భక్తిప్రమత్తులతోనూ కొనసాగించినప్పుడు మాత్రమే సుస్థిరంగా సాగుతుంది.
15. దృష్టాఽనుశ్రవిక విషయ వితృష్ణస్య వశీకార సంజ్ఞా వైరాగ్యం
(దృష్ట అనుశ్రవిక విషయ వితృష్ణస్య వశీకార సంజ్ఞా వైరాగ్యమ్) - తాను చూస్తున్నవి, పరంపరానుగతంగా వింటున్నవైయిన విషయాలలో యిచ్ఛ లేకపోవడమే వైరాగ్యం (వైరాగ్యానికి చిహ్నం).
16. తత్పరం పురుషఖ్యాతేర్గుణవైతృష్ణ్యమ్.
(తత్ పరం పురుష¬ ఖ్యాతే గుణ వైతృష్ణ్యమ్) - త్రిగుణాలలో (సత్వ, తమస్సు, రజస్సు) విముఖుడయిన సాధకునికి పరమ పురుషునిగూర్చి కలిగిన జ్ఞానమే పరమోత్తమ జ్ఞానము.
17. వితర్క విచారాఽనందాస్మితాస్వరూపానుగమాత్సంప్రజ్ఞాతః
(వితర్క విచార ఆనంద అస్మితా స్వరూప అనుగమాత్ సంప్రజ్ఞాతః) - తర్కం, నిశిత పరిశీలన, బ్రహ్మానందము, అహమిక(అస్మిత) - ఈ నాలుగు పద్ధతులు ప్రజ్ఞతో కూడిన సమాధికి మార్గములు. ఈ పద్ధతిలో సాధించిన స్థితి సబీజసమాధి. ఈ స్థితిలో "నేను సమాధిస్థితిని పొందాను" అన్న యెఱుక వుంది.
18. విరామప్రత్యయాభ్యాసపూర్వస్సంస్కారశేషోఽన్యః
(విరామ ప్రత్యయ అభ్యాసపూర్వః సంస్కారశేషః అన్యః) - ఎఱుకతో ప్రయత్నం చేస్తూ యితర సంస్కారాలను (చిత్తవృత్తులను) వెనుకకు మళ్ళించి సాధన చేయడం మరొక పద్ధతి.
19. భవప్రత్యయో విదేహ ప్రకృతిలయానామ్
(భవ ప్రత్యయః వి దేహ ప్రకృతి లయానామ్) - ప్రకృతిలో లయమయినవారికి, విదేహులకు (స్థూలశరీరము నశించినతరవాత మిగిలిన సంస్కారశేషము) మరు జన్మలో సమాధిస్థితి లభిస్తుంది. (ఈ సమాధిస్థితి వెనకటిజన్మలో సమాధి కంటే పైస్థాయైయినా, సంపూర్ణ సమాధి కాదు.)
20. శ్రద్ధావీర్యస్మృతిసమాధి ప్రజ్ఞాపూర్వకితరేషామ్
(శ్రద్ధా వీర్య స్మృతి సమాధి ప్రజ్ఞా పూర్వకః యితరేషామ్) - తదితరులు శ్రద్ధ, తేజస్సు, తపోబలం, స్మృతులు, జ్ఞానముద్వారా క్రమంగా సమాధి స్థితి సాధించగలుగుతారు.
= 21. తీవ్రసంవేగానామాసాన్న:
(తీవ్ర సంవేగానాం ఆసన్నః) - తదేకదృష్టితో నిష్ఠతో సాధన చేసేవారికి సంప్రజ్ఞత త్వరితగతిని సిద్ధిస్తుంది.
18 сен 2024
