Mimo niewątpliwej atrakcyjności środowiska przyrodniczego, kluczowym produktem turystycznym gminy Łapy, integrującym ją z Białostockim Obszarem Funkcjonalnym, jest kolejarska przeszłość.
Osiedle „Osse” i „Wygwizdowo” są elementem szlaku Perły BOF.
Łapy swój rozwój zawdzięczają oddaniu do użytku 15 grudnia 1862 r. linii kolei warszawsko-petersburskiej ze stacją kolejową w Łapach oraz wybudowaniu przez Francuzów w 1870 r. zakładów naprawy wagonów. Wraz z powstaniem zakładów, do Łap przyjechali i osiedli się rzemieślnicy oraz robotnicy z okolicznych wiosek. W 1870 r. wybudowano zakłady naprawy wagonów "Depo". Pod koniec XIX w. powstała kolejna linia kolejowa biegnąca przez Łapy na trasie Brześć - Ostrołęka - Grajewo.
Największy rozwój miejscowości przypada na lata po I wojnie światowej, kiedy warsztaty kolejowe przekształcono w duże i prężnie działające Zakłady Naprawcze Taboru Kolejowego. Obsługującym je pracownikom wybudowano na początku okresu międzywojennego dwa osiedla kolejarskie „Osse” i „Wygwizdowo”. Domy w Łapach Osse są murowane, te na Wygwizdowie drewniane (mają w sobie cechy modnego wówczas stylu zakopiańskiego). Niemniej wszystkie zachowane z tamtych lat budynki są przykładem „stylu polskiego”, będącego poszukiwaniem współczesnego wyrazu polskości w architekturze i stanowią malownicze połączenie form architektonicznych baroku, renesansu i klasycyzmu.
Osiedle domów w Łapach Osse zostało wybudowane w latach 1921-1926 przez warszawską firmę budowlaną Wiśniewski i Wolski. Osiedle kolejarskie, równo rozplanowane po obu stronach torów, składa się z 27 domów, które wówczas zamieszkiwało około 700 osób. W każdym domu przebywało około 25 osób, a tak naprawdę było to 6 rodzin (4 na parterze i 2 na poddaszu). Na osiedlu mieszkali wykwalifikowani robotnicy z pobliskich warsztatów kolejowych, którzy przybyli do Łap wraz z rodzinami z Grodna i Wilna. Robotnicy byli dowożeni do pracy drezyną, która kursowała pomiędzy osiedlem Osse, a zakładem. Obecnie, oprócz prawdopodobnie lepszego standardu mieszkań i większej powierzchni mieszkalnej na osobę, niewiele zmieniło się w ich wyglądzie.
4 янв 2022
