1. Án lệ số 06 giải quyết được 03 vấn đề pháp lý là Tòa án vẫn tiếp tục giải quyết tranh chấp về chia di sản khi không xác định được địa chỉ của người thừa kế ở nước ngoài, xử lý phần di sản người này được hưởng. Ngoài ra, án lệ số 06 còn xử lý vấn đề về người có nghĩa vụ cung cấp tên tuổi của đương sự. Nhìn một cách tổng thế, hướng xử lý về 03 vấn đề vừa nêu của án lệ số 06 là thuyết phục, giúp giải quyết triệt để tranh chấp và vẫn đảm bảo quyền lợi của của người không xác định được địa chỉ.
2. Án lệ số 06 có thể được áp dụng tương tự cho trường hợp không xác định được địa chỉ do địa chỉ được các bên cung cấp không chính xác, hoặc đương sự ở nước ngoài đã thay đổi địa chỉ nên không xác định được địa chỉ mới của họ, không biết người thừa kế đang ở đâu-ở trong nước hay ở nước ngoài hoặc dù không có thông tin là họ đã ra nước ngoài, có thể đang ở trong nước nhưng không biết ở đâu do biệt tích đã lâu hay không thực hiện được việc ủy thác ....
Trong vụ việc được phát triển thành án lệ, tranh chấp là tranh chấp về thừa kế theo pháp luật. Tuy nhiên, hướng xử lý tương tự cũng nên áp dụng khi đó là thừa kế theo di chúc vì giải quyết tranh chấp về thừa kế theo di chúc cũng có thể gặp khó khăn trong việc xác định địa chỉ của đương sự.
Ở đây, tranh chấp xuất phát từ chia di sản thừa kế. Thực tế, hoàn cảnh tương tự có thể xảy ra đối với chia tài sản khác như chia tài sản chung của hộ gia đình và chúng ta nên áp dụng tương tự án lệ số 06.
3. Án lệ số 06 chỉ nêu giao phần của người vắng cho “những người đang sống trong nước quản lý” và không cho biết giao cho chủ thể cụ thể nào. Nghị quyết số 04/2017 của Hội đồng thẩm phán theo hướng tạm giao cho người thân thích của người đó hoặc người thừa kế khác quản lý. Tuy nhiên, có thể xảy ra trường hợp không xác định được “người thân thích” của người không xác định địa chỉ và không người thừa kế nào muốn quản lý di sản. Trong trường hợp này, chúng ta quay lại án lệ và nên vận dụng các quy định trong BLDS về xác định “người quản lý tài sản của người vắng mặt tại nơi cư trú”.
Về phần của người không xác định được địa chỉ, án lệ số 06 theo hướng đó là “phần thừa kế” hay “phần tài sản thừa kế” nhưng không cho biết đây là phần thừa kế bằng hiện vật hay bằng giá trị. Tùy vào hoàn cảnh cụ thể, đó có thể là phần di sản được hưởng bằng hiện vật hay bằng giá trị với lưu ý là về nguyên tắc người thừa kế được hưởng di sản bằng hiện vật.
Về quyền và nghĩa vụ của người được giao quản lý phần của người không xác định được địa chỉ, nhất là chi phí và công sức quản lý, án lệ số 06 cũng còn bỏ ngỏ. Thực chất, đó là quản lý tài sản riêng của người được chia di sản. Do đó, chúng ta nên áp dụng tương tự các quy định trong BLDS về “người quản lý tài sản của người vắng mặt tại nơi cư trú” trong BLDS và, đối với công sức quản lý, nên áp dụng hướng tương tự như trong Án lệ số 05/2016/AL.
#ĐỗVănĐại# #ánlệ#
#disản# #thừakế#
#khongxacdinhdiachi#
#nuocngoai#
#tốtụng#
#diệnthừakế#
#xácđịnh#
#địachỉ#
#xétxử#
9 май 2020
