ලංකාවේ අගමැති ක්‍රමය ආරම්භ වන්නේ 1947 සොල්බරි ආණ්ඩුක්‍රමය ක්‍රියාත්මක වීමත් සමගය. මෙම තනතුරට පළමු අගමැතිවරයා ලෙස පත්වන්නේ 1947 මහමැතිවරණය ජයගත් ඒක්සත් ජාතික පක්ෂයේ නායකයා වූ ඩී.එස්.සේනානයක මහතාය. ඉන් අනතුරුව ඩඩ්ලි සේනානයක, සර් ජෝන් කොතලාවල, එස්.ඩබ්.ආර්.ඩී.බණ්ඩාරනායක, විජයානන්ද දහනායක, සිරිමාවෝ බණ්ඩාරනායක, ජේ.ආර් ජයවර්ධන යන අය අගමැති තනතුර දැරූහ. 1978 ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව විධායක ජනාධිපති ධූරය ඇති කිරීමත් සමඟ අගමැතිවරයා සතු බලතල සීමා සහිත විය.
ඉන් පසුව රණසිංහ ප්‍රේමදාස, ඩී.බී විජේතුංග, රනිල් වික්‍රමසිංහ, චන්ද්‍රිකා බණ්ඩාරනායක කුමාරතුංග, සිරිමාවෝ බණ්ඩාරනායක, රත්නසිරි වික්‍රමනායක, මහින්ද රාජපක්ෂ, දිමූ ජයරත්න යන අය අගමැති ධූරය දරණ ලදී.
1978 ව්‍යවස්ථාවට ගෙන එන ලද 19වෙනි ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය මගින් අගමැතිවරයාගේ බලතල වැඩි කල නමුත් 20වෙනි ව්‍යාවස්ථා සංශෝධනය තුළින් අගමැති වරයා සතු බලතල සීමාකර විධායක ජනාධිපතිධූරය වෙත බලතල කරන ලදී.
17 сен 2024
