Besa LLUGIQI soprano
Antoine MARGUIER conduct
Kosovo Philharmony Orchestra
__________________
KOMENT
Cikli 'Afresk arbëresh'
“Ndeshja ime e parë me një libër të këndimeve kishtare abëreshe për mua ka qenë ndeshje ime e parë me një botë të re dhe fascinante tingëllore. Nga ky ballafaqim me këtë botë arkaike tingujsh (analoge në strukturën e saj melodike me disa këngë shqipe!) ka lindur një cikël i tërë veprash të përmbledhura në një emër sinjifikativ - AFRESK ARBËRESH.
LAUDATIO FUNEBRIS shkruar për sopran e orkestër harkor paraqet veprën e katërt të këtij sikli të cilit unë i kthehem pas plot dhjetë vitesh”. Vepra formalisht është e ndarë në tre seksione që mbajnë emërtimet: “Lutja”, “Trishtimi” dhe “Pikëllimi”. Tingëllima themelore e tërë veprës mbështet në strukturat melodike të këndimimeve tradicionale liturgjike arbëreshe dhe është ndërtuar me një shtjellim kompozicional minimalist (sidomos në strukturën vertikale të veprës).
Relefi dramaturgjik i veprës mbështetet në dy pika kulminante tensionuese të cilat kanë një ngritje graduale dhe të gjatë në rrafshin e dinamikës. E para arrihet në përfundimin e pjesës së parë “Lutje” (pjesë që i takon vetëm orkestrës) dhe e dyta që shprehet me rolin e sopranos të seksionit të dytë (“Trishtimi”), i cili përfundon në Allegro dhe me kadencë dramatike virtuoze vokale. Në pjesën e dytë shrytëzohet teksti origjinal liturgjik arbëresh, kurse në pjesën e fundit “Pikëllimi” përdoret poezia impresive me të njejtin emër e poetit Ali Podrimja nga përmbledhja LUM LUMI, si shpehje monumentale e dhembjes prindrore për humbjen e fëmiut.
Shpirti im
Unë nuk qaj voglushi im
Shi bie dhe vjeshtë e keqe mori
… Në fund të syrit tënd
Hap fatin e kobshëm
Ishe larg shumë larg
Vdekja ishte më e shpejt se unë
E tash ec vetëm
Në hapësirë…
Unë mbyllem në dhimbje
E klith në ëndërr
Dëgjon vogëlush?
E tash ec vetëm
Në hapësirë… (Ali Podrimja)
9 сен 2024
