Çaykarada Yente ,Sinek’in (Ataköy)bir kısmı ve haldizen hariç diğer köyleri de Rumca konuşur. Yalnız bugün Ogene hariç günlük hayatta kullanılmadığı için unutulmaya yüz tuttu.Ben de Şur(Şahinkaya) köyündeyim. Annem ve babam Rumca konuşuyor ama biz bilmiyoruz.Çaykara resmî iskan göçleri ve ekonomik nedenlere çok göç verdi.Annem imroza baba tarafım Hatay’a iskan edildi. Biz de Samsun’a yerleştik.Burada da köylülerimiz ile aynı mahalledeyiz.50 yaş üstü Rumca konuşur ama gençler,burada büyüyenler dili konuşamaz.İmrozda ve Kırıkhan’da da öyle.Bu hızlı yokoluş özellikle 80 Kerim sonu doksanların başında başladı.1970 Li yıllarda Çaykara merkezde dahi beredeyse Türkçe konuşulmazmış.Köye dışardan gelin gelenler mecbur Rumca öğrenirmiş. Benim büyük anneannem Kırım’dan geldi. Büyük dedem oraya gitmiş ve annesiyle orada evlenip köye gelmiş.Türkçeyi biliyormuş ama köye gelince mecbur rumcayı öğrenmiş. Mehmet Atamanın(torunu)onun hayatını anlattığı Tatarina(Tatarın kızı)kitabında kısaca bahşediyor. Bugün ise kimse öğrenmeye ve öğretmeye ihtiyaç duymuyor ne yazıkki…
Biz Kürtler ile ortak kaderi yaşıyor diyeceğim ama Doğu Karadeniz, Laz olsun, Rum olsun, Hemşin ya da Gürcü olsun biz Kürtlerden daha ağır bir asimilasyon yaşadı ve yaşıyor. Sahip çıkmak, korumak lazım ama bence en öncelikli yapılması gereken onlara Türk olmadıkları kavratılmalı sonra dilleri-kültürleri ile ilgili eğitime yönlendirilmeli.
Keşke acı olaylar yaşanmasaydi bu topraklar çok acı çekti bizler barışı kardeşliği yaşatmamizlazim bu topraklardan zorla sürgün edilenleri geri dönmelerini bekliyorum onlardan uzur diliyoruz
Trabzon çaykaralı olarak her kim asimile edip ana dilinden örfünden adetinden bizleri mahrum ettiyse iki cihanda yüzü gülmesin kanı kurusun inşallah ne zorluklar ne sıkıntılar çekmiş atalarımız sonrasında neymiş efendim temelle fadime diye karakterler çıkarıp sanki hiç dertleri yok sıkıntıları yok ülkenin en komik insanları cart curt saçma sapan işler ortaya çıkarılmış bilerek kimse sorgulamasın kimse merak etmesin kimse ne oldu daha önce bu coğrafyada bilmesin istedi sahte kahraman ve onun inançsız itikatsız asimile diktatürlüğü
Sadece rumca konuşmuyorlar tip olarak rumlara benziyor bazıları direniyor türküz diye ama çaykara da koprubaşinda tonya macka musluman rum var rum olmasaydi diğer turk beşikdüzu gibi karadenizin diger illerindeki kipcak turklerine yada turkmenlere benzerdi resmen rum