Burada bütün fikirlərdən fərqli nəsə yazmaq istədim.Siz də öyrənmiş olarsınız! Şeir ilk variantda Azərbaycan" deyil,"Şairin türküsü"adlanırdı. İlk dəfə 7 iyun 1935-ci ildə "Kirovabad bolşeviki" qəzetinin 129 -cu sayında çap edilib. İlk variant 10 bənddən ibarət idi və sonrakı nəşrlərdə əlavə bəndlər də artırıbdır. İlk çap variantında şeirin avtoqrafında EŞİTMİŞƏM UZAQLARDAN TEREKLƏRİ,ARAZLARI,-olub. Buradakı "uzaqlar" sözü indi hamının izah etdiyi məsafə mənasında olan "uzaq yerlər" deyil,bu "uzaq zamanlardan" mənasındadır.Yəni qədim zamanlardkı hadisələri eşitmişəm.Hansı hadisələri?Azərbaycan Rusiya ilə İran araslnda bölünüb: Cənub sərhəddimiz-Araz Dərbənd sərhəddimiz-Terek çayı. Bu ayrılıq,kədər dolu sətirlərdə bizim keçmişimizdəki üzüntülü,ağrı dolu günlərimizdən danışılır,lakin məlumdur ki,bu işğal faktı rus senzurasından keçə bilməzdi və buna görə də Səməd bu sətirləri növbəti nəşrdə dəyişib və "Terekləri" sözünü "sakit axan"sözləri ilə əvəz edibdir! Sayğılarımla:Vüsal müəllim! Gəncədən! (Oxuduğum mənbələri unutmuşam,yoxsa onu da göstərərdim,lakin məlumat dəqiqdir).
Salam müəllim təşəkkür edirəm mənim babam da ədəbiyyatı dərindən bilirdi amma mən o qədər də mükəmməl bilmirəm deyə bilərsizmi ədəbiyyatı oxuyarkən hansı mənbələrdən oxumaq lazımdır? Şairin yazıçının əsərləri nə məqsədlə yazdığını əsərin həqiqi mənasını hardan oxuya bilərəm
Müəllim ,çox gözəl və tam fərqli izah verdiniz bəzi bəndlərdə.Çox maraqlıdır ki ,siz bu şeri Cənubi Azərbaycan həsrətli şeir formasında izah etdiniz.Amma testlərdə , məktəb kitab və proqramında S.Vurğunda Şimali və Cənubi Azərbaycan,birləşmək ideyası yoxdur deyilir.Buna görə də bu izah bir az çaşdırıcı olmazmı abiturientlərə.Çox xahiş edirəm, sualımı cavablandırardınız əziyyət deyilsə.
