ترانه "ساری گلین" یک ترانه افسانه‌ای فولکلور است که در میان مردم آذربایجان، ارمنستان، ایران و ترکیه بسیار محبوب و رایج است. این ترانه به زبان‌های ترکی آذربایجانی و ارمنی اجرا شده و با نام‌های "دامن‌کشان" و "پاییز آمد" نیز به فارسی خوانده شده است. وجه مشترک تمامی نسخه‌های این ترانه، ملودی آن است که در دستگاه بیانی اجرا می‌شود؛ اما متن ترانه‌ها در زبان‌های مختلف تفاوت‌های چشمگیری دارد.
در زبان ترکی آذربایجانی، صفت "ساری" به معنای "زرد" است، بنابراین "ساری گلین" به معنای "عروس بور" یا "عروس زردپوش" است. در زبان ارمنی، "ساری" به معنای "کوه" و "آغچیک" به معنی "دختر" است و "ساری آغچیک" به معنای "دختر کوهسار" ترجمه می‌شود.
بر اساس نظر روبرت دانکوف در کتاب "واژه‌های ارمنی در ترکی"، کلمه "ساری" در زبان ترکی از واژه ارمنی "ساری" گرفته شده و بر زبان ترکی تأثیر گذاشته است. با این حال، برخی معتقدند که رنگ زرد در اساطیر ترکی نماد مهمی است و عباراتی مانند "عروس زرد" و "دختر زرد" به طور گسترده‌ای در ملودی‌های فولکلور ترک‌های ترکیه، بالکان و حتی میان ازبک‌ها، قزاق‌ها، ترکمن‌ها و تاتارها استفاده می‌شود.
“Sari Gelin” is a legendary folk song popular in Azerbaijan, Armenia, Iran, and Turkey. The song has been sung in Azerbaijani Turkish, Armenian, and Persian, with the Persian versions known as “Damankeshan” and once as “Paeez Amad” (“Autumn Came”). While the melody remains the same, the lyrics vary significantly across these languages, though they are all set in the Bayati musical mode.
The term “Sari” in Azerbaijani Turkish means “yellow,” and “Sari Gelin” translates to “blonde bride” or “golden bride.” In Armenian, “Sari” (սարի) means “mountain” and “Aghjik” (աղջիկ) means “girl,” so “Sari Aghjik” translates to “mountain girl.”
Robert Dankoff, in his book “Armenian Words in Turkish,” argues that the Turkish word “Sari” was derived from the Armenian word “Sari” and influenced the Turkish language. In contrast, some scholars like Dilaver Duzgun believe that the “yellow” color has a deep-rooted place in Turkish mythology and folk songs, where expressions like “yellow bride” (sarı gelin) or “yellow girl” (sarı kız) are common across various Turkic peoples, including those in Turkey, the Balkans, Uzbekistan, Kazakhstan, Turkmenistan, and Tatarstan.
16 окт 2024
