Azerbaycan Türkülerini her geçen gün daha güzel seslendiriyorsunuz Senem Hanım. 👏🏻 Ağzınıza sağlık. 💐 Kalın g'lerle (q) ilgili farkındalığınız artmış: "Qeyri" sözcüğünü çok temiz duydum. 💯 Zordur Türkiye'de bunu sanatçılarımıza söyletmek. Gelgelelim "sevgi" sözcüğünü açık e (ə) ile, "səvgi" şeklinde söylemişsiniz ki bu doğru bir telaffuz değil. "Sevgi" kelimesi Türkiye Türkçesinde olduğu gibi Azerbaycan Türkçesinde de kapalı e ile söylenir. Çünkü "sevmek" fiili ve bu fiilden türeyen bütün sözcükler Azerbaycan Türkçesinde kapalı e ile telaffuz edilir. Tabii "sevgi" kelimesi açık e'li bir ek alırsa ek açık e ile yazılır ve söylenir: "Sevgidən", "sevgiyə", "sevgilər" gibi. İnşallah telaffuz hatalarınızın olmadığı eserler de dinlemek kısmet olur sizden. Gayretiniz daim, şevkiniz bol olsun.
@@KorkutAta35 Türkiye Türkçesinde de iki e vardır ama biz bunları yazıda ayırmayız. Keşke ayırsak. Her neyse... "Her", "ver", "yer", "gel", "ben", "sen" gibi sözcükler Türkiye Türkçesinde açık e iledir. "Erkek", "perde", "yerde", "verme", "gelme", "bende", "sende" gibi sözcüklerin ise ilk e'leri açık, ikinci e'leri kapalıdır. "Sevgi", "belki", "mendil", "benzin", "bencil", "gençlik", "tencere", "pencere" sözcüklerinin de tüm e'leri kapalıdır. Fakat "zelzele" ve "velvele" kelimelerinin ilk e'leri açık, ikinci ve üçüncü e'leri kapalıdır. ☺️ Bunlara dikkat etmek, Türkiye Türkçesini onun güzel konuşurlarından iyi duyarak dinlemek gerek. Aksi takdirde kolay genellemeler yapmaktan öteye geçemeyiz. Unutmadan... "Sevgi" sözcüğünün e'si sadece Azerbaycan Türkçesinde değil, Gagauz Türkçesinde de Türkmen Türkçesinde de kapalıdır. Horasan Türkçesindeki telaffuzunu bilmiyorum.
Sizin kapalılık/açıklıktan kastınız nedir bilmiyorum ama biz Türkolojide "kapalı e" telaffuzu e ile i arasında olan, Eski Anadolu Türkçesinde ya da klasik Osmanlıcada ی ile yazılan, bugün yazıda "açık e"den ayırmayıp sadece teleffuzda ayırt ettiğimiz "e"lere kapalı e diyoruz. Transkripsiyon alfabesinde "kapalı e"yi 'ė' şeklinde gösteririz. Örneğin 'genişlik' anlamındaki "ėn" kapalı e ile, en üstünlük derecesisini gösteren (en iyi dost ifadesinde olduğu gibi) "en" açık e iledir. Yine 'yabancı' anlamındaki ėl ("ėl ne dėr" ifadəsindeki gibi) kapalı, organ olan el açık e iledir. Bunu standart Türkiye Türkçesini konuşan herkes doğru telaffuz eder fakat yazının etkisinde kaldığı için açıklayamaz. Bu açıdan sizin verdiğiniz örneklere bakınca çoğunda kapalı e ve açık e'lerin karıştırıldığı görülüyor. Aynı kelimelerdeki kapalı e'leri transkripsiyon alfabesiyle (ė) gösterirsek durum şudur:
@@ilkayerden00359 "Kapalı e"den kastınız ne bilmiyorum ama Türkoloji ilminde kapalı e, teşekkülü esnasında çene açıklığı e ile i arasında olan, Eski Anadolu Türkçesinde ve klasik Osmanlıcada ye ile yazılan bir fonemdir. Bu ses sizin de dediğiniz gibi Türkiye Türkçesinde vardır ve standart Türkiye Türkçesini düzgün konuşan herkes bu sesi telaffuzda ayırt eder, ancak yazıda göstermeyiz. Biz bunu transkripsiyon alfabesinde üstü noktalı bir e (ė) ile gösteririz. Bu ses fonemik değere sahiptir: ėn 'genişlik'// en (üstünlük derecesi zarfı: "en iyi dost" örneğindeki gibi), ėl 'yabancı' // el (organ) gibi kelimelerde bu fark açıkça görülür. Sizin verdiğiniz örneklerde ise bence kapalı e / açık e meselesi karıştırılmış. Bir kez bu kapalı e, Türkiye Türkçesinde, y sesinin komşuluğunda olan birkaç kelime (üvėy, güvėyi gibi) dışında, hemen hemen tamamen ilk hecede görülür. Verdiğiniz örneklerde ise durum şudur (kapalı e'leri ė ile gösteriyorum): "Her", "vėr", "yėr", "gel", "ben", "sen", "ėrkek", "perde", "yėrde", "vėrme", "gelme", "bende", "sende", "sevgi", "belki", "mendil", "bėnzin (yakıt)// betin benzin", "bencil", "gençlik", "tencere", "pencere", "zelzele", "velvele". Söylediğinizin aksine "tencere", "pencere" kelimelerinin hiçbir e'si kapalı e değildir.
@@KorkutAta35 Açıklamalarınız için teşekkürler ama ben zaten bunların hepsini biliyorum azizim. Ben Türkoloğum. ☺️ Makale yazayazmışsınız. 😂 Ben burada niçin Eski Anadolu Türkçesini ve Osmanlı Türkçesini ele alayım ki? 🤣 Mesele aslında çok basit. Ben "kapalı e" bahsini telaffuzlar konusunda dillendirmiştim. Verdiğim örnekler Türkiye Türkçesinin günümüzdeki konuşuluşuna dairdir. Türkoloji ilmindeki, sözünü ettiğiniz kapalı e'i işe bulaştırırsak benim kapalı e dediğime ortanca e falan dememiz gerek de buna ne lüzum var? Üstelik günümüz İstanbul Türkçesinde "Türkolojik kapalı e" yok, Anadolu ağızlarında var. 🙃 Onu da etimoloji veya ağız çalışanlar üzeri noktalı e ile gösteriyor, biz edebî dilde göstermiyoruz, ayırt eden de epey azdır artık. 😅 Neyse... Türkiye Türkçesinin günümüzdeki konuşuluşunu ve diksiyon kitaplarını göz önünde bulundurursanız benim ne demek istediğimi gayet iyi idrak edersiniz. Yineliyorum, verdiğim örneklerin ve yazdıklarımın geçerliliği günümüzde tastamam belirttiğim gibidir. Bunlara riayet ederek güzel konuşan TRT spikerleri mevcuttur. Buradaki kapalı e bahsi için binyıllar öncesine dalmaya hiç lüzum yok. Söyledikleriniz yanlış demiyorum. Fakat "Türkolojik kapalı e"yi burada işlemeyi çok gereksiz buluyorum.
batılılar, özellikle yeni nesil fazla anlayamıyor biliyorum ama anlaşılmayacak bir şey yok. dikkatle kulak ver, anlamadığın kelimeleri araştır. çoğu eski Türkçe zaten.
