Solvay Konferansı ilk defa 1911 yılında düzenlenmiş ve (daha sonra zaman zaman kesintiye uğrasa da) günümüze dek her üç yılda bir dünyanın ileri gelen bilim insanlarını bir araya geitrmeyi başarmıştır. Solvay Konferanslarında fizik ve kimya dallarında çözüme kavuşmamış meseleleri ele alan bilim insanları, kimi zaman kendi görüşlerini ilk defa kamuya açmış, kimi zaman ise ortak bir noktada buluşmaya çalışmıştır.
Hiç kuşku yok ki bu konferansların en ünlüsü 1927 yılında gerçekleştirilen "Elektron ve Fotonlar" başlıklı olanıdır. Hendrik Lorentz'in başkanlığında 29 bilim insanın katıldığı bu konferans, dünya tarihinin en parlak isimlerini bir araya getirmesi bakımından oldukça kıymetlidir. Buradaki 29 kişinin (kimisi konferans öncesinde kimisi de konferans sonrasında olmak üzere) 17'si Nobel Ödülü sahibidir.
1932'de kimya dalında Nobel kazanacak olan kimyager Irving Langmuir, 24-29 Ekim 1927'de Belçika'da düzenlenen Beşinci Solvay Konferansı'na yanında kamerasını da götürmüştür. Elbette ki konferansın içinden ve uzun uzun kayıtlar almamıştır, zaten insanlık için oldukça yeni sayılan kamera, Langmuir için arkadaşlarını ölümsüzleştiren bir oyuncaktan ibaretti muhtemelen.
Gelgelim, elimizde yaklaşık olarak sadece iki dakikalık bir kayıt olsa da, tarihin "en zeki" toplantısının izlerine şahitlik edebiliyoruz; dahası, konferans boyunca büyük meselelerle uğraşan ve çetin tartışmalar yaşayan bu kişilerin dışarı çıktıklarında genel itibariyle neşeli ve birbirleriyle güleryüzlü sohbet halinde olmaları oldukça dikkat çekicidir.
Karşılaştığım kayıtta kimin kim olduğu yazmıyordu, bu bilim insanlarının ünlü birer rock yıldız olmadığını varsayarsak ve hele ki 100 yıl öncesinin şahsiyetleri olduğunu göz önüne alırsak, Einstein dışında birilerini simaen tanımamız pek de olası değildir. Bu sebeple videodaki anlatıcıdan ve 1927 yılında çekilen o ünlü fotoğraftan yardım alarak teker teker isimleri yazdım videoya, rahat rahat okunabilsin diye de isim yazılırken dondurdum videoyu.
Tabii ki ses kaydı yoktu videoda, bu sebeple de uygun düştüğüne inandığım bir de müzik koydum videoya ve sonuç itibariyle doğrudan bir şeyleri çevirmemiş olsam da aslında beni çeviri yapmaktan daha fazla yoran bir iş yapmış oldum.
Umarım böylesine saçma şeylere ilgi duyan insanlara erişir bu kayıt.
Esen kalmayı ihmal etmek ayıptır.
* * *
Hazırlayan: Ümid Gurbanov
Blog: umidgurbanov.substack.com
Twitter: umidgurbanov
* * *
Twitter: ufaktefekceviri
Patreon: patreon.com/umidgurbanov
11 июн 2023
