Şeyh Hamid-i Veli (Somuncu Baba) Hazretleri talebeleri ile Osmanlı Devleti’nin Pây-i Tahtı Bursa’ya geldiğinde mütevazı kişiliği ile ön plandadır. Manevi kişiliğini gizleyerek bir fırın inşa eder ve talebeleri ile burada çalışır. Bir yandan Bursa sokaklarında “Somunlar! Müminler” nidâlarıyla ekmeklerini dağıtırken diğer taraftan da talebelerini yetiştirir gönüllerini pişirir.
Dönemin en önemli manevi önderlerinden olan Emir Sultan Hazretleri Somuncu Baba’nın namını duymuş ve fırınında onu ziyaret etmiştir.
Devrin büyük âlimlerinden Somuncu Baba'nın iki gözlü inşa ettiği fırında, günümüzde yeni yeni kullanılan önemli bir detay keşfedildi. Fırının bir gözünde yanan ateşin, diğer gözdeki ekmekleri pişirdiği ancak ateş ve dumanın ekmeklere temas etmediği belirlendi.
Asıl adı "Hâmid'ûd-Dîn-i Veli" olan Somuncu Baba'nın ekmek fırınının restorasyonu Osmangazi Belediyesi tarafından yapıldı. Çalışmalar devam ederken fırınla ilgili büyük bir sır da aydınlığa çıktı. Bursa Osmangazi Belediyesi Somuncu Evi, Fırını ve Kültür Merkezinin Sorumlusu Rıdvan Özdemir, Somuncu Baba'nın Ulucami'de yaptığı Fatiha'nın 7 batını tefsirinin bir kısmının anlaşılamaması gibi, fırınının da sır kaldığını dile getiriyor.
MODERN PİŞİRME TEKNİKLERİNİ 6.5 ASIR ÖNCEDEN UYGULAMIŞ
Somuncu Baba modern pişirme tekniklerini 650 sene önceden uygulamaya başladığını ifade eden Özdemir, şu bilgileri veriyor: "Ateşi, fırının sağ tarafındaki küçük gözünde yakmış, sol tarafında da sıcak hava ile somunlarını pişirmiştir. Bu yüzyılda uygulanan sistemi Somuncu Baba 650 sene önce kullanmıştır. Fakat biz bunun imkânından mahrum kalmışızdır. Biz buraya gelen insanlara Somuncu Baba'nın nasıl güzel bir fırın hediye ettiğini bu menkıbe eşliğinde anlatarak insanların aklında canlandırmaya çalışıyoruz."
O dönemin fırınlarının hep tek gözlü olduğunu vurgulayan Özdemir, şöyle devam ediyor: "Somuncu Baba, Ulucami'de tanındıktan sonra şehirden ayrıldığı için bu fırın sır olarak kalıyor.
Somuncu Baba zahiri ilimlerde de fevkalade ileri bir âlim olduğu için bu fırına da ikili anlayışı yansıtmıştır. Bir gözü Bâtıni olarak bir gözü de Zahiri olarak diyoruz ki, ateşin yandığı fırının kapağı kapalı olduğundan insanlar onun yaptığı işlevi tam farkına varamadıklarından anlama imkânı olmamış. Kendisi de terk ettiğinden fırın sır olarak kalmıştır.
Biz bu ikili anlayışa tasavvuf ehli, 'her şey zıddı ile vardır' dedikleri gibi fırında da ikil anlayış 'sıcak ve soğuk' vardır. Yani nasıl 'soğuğun soğuk olduğunu bilecek olursanız, sıcağın sıcak olduğunu anlayacağınız gibi, çirkinin çirkin olduğunu bilirseniz güzelin güzel olduğunu anlarsanız dediğimiz gibi Somuncu Baba fırının iki gözünü zahiri ve batini olarak iki gözlü olarak inşa etmiştir."
22 май 2023
