Eski uygarlıklardan bizlere kalan tüm kalıntılar topraktandır. Üretebilen tek kaynak toprak kabul edildiği için adına "Toprak Ana" denmiş. Anadolu'da ilk çanak çömlek kadınlar tarafından yapılmıştır. Ta ki M.Ö 3.bin yılda çömlekçi çarkının kullanılmaya başlanmasına kadar. Çömlekçi çarkının kullanımı ile sanat babadan oğula geçmiş.
Eskişehir Mihalıçcık'ta Sorkun Köyü'nün diğer adı "Çömlek Köyü". Sorkun'da erkekler, toprağı getirmekle yükümlü ve kadınlar ise çömleği yapmakla. Havva Demirtaş, toprak tencerede yemeğin bir başka olduğunu söylüyor.
Sorkun çömleğinin yapımında önce toprak kızılla karıştırılıyor, hazırlanan bu karışım çamur şeklinde yoğruluyor.Sonra çömleğin dibi yapılıyor, halka çekmesi ve karınlaması aşamaları yapılıyor. En sonunda ise ağızlama işlemi yapılıyor.
Her evde 4 günde 60 çömlek yapılıyor.
Köylülerin kızıl dedikleri toprak tipi köylüler tarafından "toprağın mayası" olarak adlandırılıyor. Kızıl toprak damarı bulunduktan sonra çıkarılan toprak ıslak oluyor bu nedenle önce kızıl kurutuluyor. Sonra ıslatılıyor ve normal toprakla karıştırılıyor. 1:2 oranla karışımın yapılması gerekiyor. Karışım ayakla çiğneyerek hazırlanıyor. Bir kaç gün dinlendirilen karışımla halkalar yapılıyor. Bu aşama halka tutma olarak isimlendiriliyor. Sonra dip yazma denilen çömleklerin taban kısmı yapılıyor. Bu işlemden sonra kabın büyüklüğüne göre yüksekliği veriliyor. Sonra ağızlama yapılarak 2-3 ay sürecek kurumaya bırakılıyor.
Sorkun çömlekleri fırında değil açık alanda odun ateşinde pişiriliyor. Pişirme aşaması başlı başına bir tören havasında gerçekleşiyor.
Sorkun'da her çömlek kendisini yapan elin öyküsünü anlatıyor. Her çömlek, kendini yapan bir elin türküsünü söylüyor.
In Anatolia, the very first pottery was made by women. Later on, after the discovery of potter's wheel around 3000 BC, pottery making passed from woman to man, and it became traditional craft passing from father to son.
The village of Sorkun, in the county of Mihalıçcık of the city of Eskişehir, is known as the "Pottery Village." The reason behind this name is because pottery is made in every household, every house is a pottery workshop.
In Sorkun, pottery is made by women, men's responsibility is to bring the earth. In other words, the mother earth meets with the earth's mothers.
Potteries... Each pottery is as if it tells the story of the hand that made it. Each pottery sings the folk songs of the hand that made it. With the dance of fire and earth, the smoke has been rising above potteries for thousands of years, and it will continue to rise for thousands of years, one wishes.
Produced by Ayse Oksuz Kanal B Ankara - Turkiye
Camera: Yusuf Turker
Editing: E.Sureyya Topcu
Transportation: Selahattin Caliskan
Masters: Havva Demirtas / Hasan Yanik / Rustem Oz / Ali Demirtas / Elmas Oz
Sorkun - Mihaliccik / Eskisehir - Turkey
Release Date: August 14, 2005
With English Subtitles
21 окт 2024
