Te Āhua o te Reo - The State of te Reo 

Me mihi ki a koutou ko ngā kaiwhakataki o te kaupapa nei, ka tika. E te Ahorangi hoki, tēnā koe. E hika! Te omaoma-a-Tōhē te āhua o tēnei tohetohe, ōtirā, hei aha te mati tātā a Timoti, te rae tātā kē nā te whiu o te koorero, te whakaaro, āe, me ngaa kupu hou kua werohia tonutia e au te whakawetewete, heoi anoo, te ataahuatanga o ngaa kupu hītiketike ana kei mua i a mātou ko ngā kaiwhakarongo kaingia ai. Ahakoa kāore anō ahau kia mau i te katoa o āu kōrero, ko tāku, kāore anō koe kia kōrero e pā ana ki te puna mahi, arā, he tūranga kawea ai te reo Maaori, ā, mā rātou ko nga tāngata mātau i te reo Maaori kia whai. Ko ahau tētehi o ngā mātua, ā, a ngā tau kei te heke mai, ka puta atu ko ngā ohinga pēnei i āku tama mai i ngā kura tuarua me ngā whare wānanga. He pātai tāku. Me pēwhea ana te rawa o te puna mahi mō ngā tāngata mātau i te reo Māori? Ahakoa te ngākau nui mō te reo Māori, he take anō kua puta, me te aha, matapakitia tonutia e mātou ko ngā mātua, he hua, kore rānei mēnā ka whai i a mātou tamariki i te reo Māori i te kura. I te mutunga, te waihotia tonutia e mātou ko te reo Māori nā te whakapono, he ruarua noa iho te puna mahi mō ngā tāngata mātau i te reo Māori. Kōrerotia e koe mō te hunga tokoiti mātau i te reo Māori, ahakoa te rahi o te tokoiti rā, ka ora tonu ai te reo Māori, Ko mōku ake, he iti rawa ake nei te puna mahi reo Māori i te tokoiti rā, ā, te āheitanga o te tokoiti ki te whakawhānui tōna rahi, engari, pēnā anō ki tā te puna mahi? Nō reira, anei te pātai hei whakakapi. He aha te hunga rangatahi e kore ai e whai i te reo Māori i ngā kura tuarua? Ko tēnei nā tētehi i ngā whakautu. Ngā mihi.