Miłego słuchania! :) A po wysłuchaniu, mam dla Was pewne wyzwanie✨: Zadajcie sobie pytanie - jakie wynalazki naszych czasów mogą pewnego dnia przejść do historii? I dlaczego? Napiszcie w komentarzu, a z najciekawszych odpowiedzi zrobimy sobie specjalny odcinek (Post Scriptum), gdzie wybrane pomysły odczytam i zastanowimy się nad nimi wspólnie! Czekam na Wasze propozycje :) Rafał 🫶
Na pewno taki wynalazek jak ideologia "woke" przejdzie do historii .Podobnie "genderyzm" i "multikulti" zginie śmiercią naturalną. Stanie się tak ponieważ wszelkie ideologie nie uwzględniające ludzkiej natury szybko są weryfikowane przez rzeczywistość i nie przechodzą tej weryfikacji .
Na pewno wiele "udających przydatnych" przedmiotów z aliexpress. Ciezko mi sobie przypomnieć przykłady ale to podkreśla że te produkty nie są potrzebne.. Nie wiem czy rozumiecie o co mi chodzi ale mysle że może minąć przyspieszanie, ułatwianie życia w każdym aspekcie chociaż miałoby to np. przyspieszyć jakąś czynność o 3 sekundy na tydzień
@@KoKoS87 U nas nie jest to popularne ale Chińczycy czy Koreańczycy często mają całą masę osobnych akcesoriów do prostych czynności . Mają deski do składania ubrań czy specjalne etui do gotowania jajek na miękko i naprawdę używają tego ! U nas takie rzeczy walają się tylko po kontach
Ją zadałbym sobie pytanie, czy takie coś jest w ogóle możliwe? Szczerze powiedziawszy nie widzę możliwości, aby to się stało w dobie internetu oraz cyfryzacji nawet papierowych archiwów. Jestem w stanie sobie wyobrazić wyłącznie sytuację potężnego kataklizmu, który spowodował by cofnięcie do ery analogowej, ale wtedy ilość rzeczy, o których my jako ludzkość byśmy zapomnieli byłaby za długa, żeby się rozpisywać.
Cześć Rafale. Staram się nie komentować i wtrącać swojego słowa, jeśli coś jest bardzo dobrze i profesjonalnie wykonane. Ale należą Ci się słowa uznania 🙂 Myślę że nie tylko moje. Wykonujesz świetną robotę. Ja był bym za tym żebyś został zgłoszony do telewizji lub do radia o wysokim zasięgu. Dziękuję że jesteś 🙂
Alez mi miło! Pięknie dziękuję za tak mile słowa Wróbel! I cóż, ciesze się ze sprawiam tyle radości tymi podcastami :) MAm nadzieje ze do szybkiego usłyszenia ! :)
Świetny materiał, jak zwykle. Widać Twój kunszt i erudycję, a co najważniejsze pasje i zaangażowanie. Dla mnie ten podcast jest jedynym, w którym w głosie autora daje się wyczuć prawdziwe emocje, zafascynowanie i szczerość. Widać że wkładasz do tego masę pracy. Życzę Ci Rafał sukcesów i powodzenia, bo tacy ludzie jak Ty to fundament ludzkości!
Pięknie dziękuję Antonich! Alez mi miło czytać takie słowa jak Twoje! Nie ustaję w działaniu, i mam nadzieje ze z każdym odcinkiem będzie jeszcze lepiej! Do usłyszenia i dziękuję jeszcze raz ✨
44:00 Budowle gotyckie są oparte o wiedzę z podziemi - Górników. Od tysiącleci wiadomo że ciśnienia rozkładają się inaczej niż my sobie to wyobrażamy a i te budowle właśnie je szkicują. Wystarczy wejść do byle jakiej księgi o górnictwie i poczytać jak rozkładają się ciśnienia skał, co odpada po wykopaniu tunelu i jak to wygląda , co jest mocne , a co trzeba podeprzeć by się nie zdegradowało. To zobaczycie że wiele z tego "z pod ziemi" zostało przeniesione nad ziemię. A górnictwo jest starsze niż budownictwo, toteż sięgali po to co znali .Nic tajemnego i nic z wynalazczości , tak się zachowuje ziemia i dobry obserwator przełożył to na budynki.
Nie wiem, czy wiecie, ale sporo miast w Europie, jak np. Praga, Rzym, Paryż zbudowanych jest nad znacznie starszymi miastami, które zostały zalane paru-metrową warstwą błota (ziemi). Czasami, podczas prac ziemnych, odkopywane są stare ruiny, a te zaskakują potężnymi monolitycznymi blokami, z jakich je zbudowano w podobny sposób jak np. w świątyni Baalbek - są to bloki większe, niż te z Wielkiej Piramidy w Egipcie. Ślady poprzedniej cywilizacji (i nie mówię tu o czasach przed-akkadyjskich/babilońskich/summeryjskich) są wszędzie - jedynie trzeba się wkopać w ziemię na parę metrów, a jeszcze poprzedniej, pewnie na parędziesiąt metrów.
Nie chcę być bezczelny,ale robisz tak zajebistą robotę, że Twoje podcasty słuchał bym codziennie,minimum 8 godzin(te w pracy😉) rób to co kochasz bo robisz to zajebiście, pozdrawiam
Witaj Rafale. Twoje podcasty są tak świetne, że słucham ich godzinami w pracy, czasem do snu. Znalazłem cię przez moje zainteresowanie złotą erą piractwa i bardzo pozytywnie mnie zaskoczyłeś. Od tamtej pory nie wyobrażam sobie, by mogło zabraknąć ciebie i twoich podcastów. Mój szwagier też polubił i bardzo docenił twoją pracę, bo jest świrem na punkcie II WŚ. Mam zatem pomysł i jednocześnie prośbę. Może by tak coś o polskim średniowieczu? Wręcz kocham ten klimat! Coś o naszej matce Polsce, o husarii i lisowczykach w czasach swojej świetności, bo był taki czas, kiedy cały świat drżał przed naszą potęgą! Coś o polskiej szlachcie, królach, jak i chłopach. Jak wygladalo ich życie na codzień, jakie mieli stosunki z innymi państwami, jak przebiegały walki, tu też bym wspomniał o odsieczy wiedeńskiej. Jest tyle tematów do wyczerpania, że z całą pewnością nie zmieści sie to w jednym odcinku! Czekam i gorąco pozdrawiam, kibicuję jednocześnie i życzę najwspanialszych sukcesów.
Stal damasceńska nie powstawała poprzez skuwanie - tak powstaje dziwer, który jest bardzo podobny wizualnie, ale stalą damasceńską nie jest. Stal damasceńska tworzona była z pojedynczego odlewu, co zostało udowodnione naukowo po badaniach zachowanych do dzisiaj ostrzy z tej stali.
wreszcie ktoś to wyciągnął , bo reszta tylko klaszcze :) Stal krystaliczna to się nazywa i właśnie jest w tyglu "warzona" by po procesie krystalizacji zostać pociętą na kawałki i rozkutą na płaskowniki, a docelowo głownie... Poza tym damasceńska , bo z Damaszku , ale podobny proces mogło powtarzać więcej kowali. Kto nie potrafił uzyskać stali krystalicznej robił pakiety z kilku rodzajów stali o różnej zawartości węgla i skuwał uzyskując całkowicie inny rodzaj rysunku na powierzchni - tylko kompletny ignorant może pomylić rysunek stali krystalicznej z czymkolwiek innym . Sposoby obróbki cieplnej stali krystalicznej też były i są liczne co ma wpływ na różnorodność wzoru bułatowego... ( temat udokumentowany w necie wystarczająco obszernie )
Cóż za wspaniała niespodzianka w Nowym Roku! Balsam na moje uszy, serce i umysł przed jutrzejszym powrotem do pracy. Dziękuję z całego serca. I szczerze podziwiam zaangażowanie i profesjonalizm połączony z pasją. Uwielbiam. Po stokroć ❤
Hej Belladonna, alez mi milo! Dziękuję za tak mile słowa i ciesze się ze mogę uprzyjemnić ten noworoczny, deszczowy ale jedyny w swoim rodzaju dzień :) Pozdrawiam Cie! :)
Cześć! Jeżeli chodzi o szkło, takie jak opisałeś, to dzisiaj istnieje coś takiego i nazywa się ALON. Jest to przezroczyste aluminium (tak na chłopski rozum). Co prawda, nie znaleziono tego na żadnym stanowisku archeologicznym ale skojażyło mi się. Można powiedzieć, że to niezniszczalne szkło naszych czasów! 😊
@@BRQ_201Nie istnieje "przezroczyste aluminium", to jest rodzaj ceramiki na bazie aluminium (glinu), a nie metal. Istnieją natomiast tzw. szkła metaliczne. To są metale i nie są przeźroczyste ale mają inne właściwości.
no i co z tego chłopie skoro o stali damasceńskiej wtopa totalna . Szkoda , bo całość na tym traci i sam opowiadacz dokonuje samozaorania. Lepiej było sprawdzić u fachowców temat stali krystalicznej , tzw. "damastu skuwanego" , co robią w tym temacie praktycy kowale na wschodzie i nie tylko . Można było uniknąć tej kompromitacji i tylko pozostaje pytanie - czemu tego chłopina nie zrobił skoro od dziesiątek lat temat jest drążony w tylu miejscach. ( polskie forum nożowe , paru naszych kujących bułat , mnustwo materiałów po rusku czy angielsku ) Jakby przespał to wszystko nasz chłop i tonacja głosu tego nie zastąpi .
Może perharmonium, jeśli jest ono zachowane na schematach, dziś można by było odtworzyć z obecną technologią mikroprocesorową. Będzie taniej niż lata temu.
Łooj super się rok zaczyna :D Pana podcast jest dla mnie wyjątkowy z tego samego powodu przez który ewidętnie powstaje. Takie dobre opracowanie danych zagadnień świadczy o wielkiej pasji. Chce Panu podziękować za podcast historyczny i życzyć Panu i słuchającym szczęsliwego nowego roku.
Wielkie dzięki i bardzo mi milo! I potwierdzam, bardzo Lubie historię i sprawia mi duża przyjemność opracowanie tych tematów i tworzenie w takiej formie - a skoro to słychać, to jeszcze mi milej :)
Az mnie ciarki przeszły we fragmencie o kolei atmosferycznej, bo jak mialem +－7 lat podobno bawiac sie strzykawkami i po połaczeniu iich rurka mialem powiedzieć cos w stylu "czemu tramwaje tak nie jeżdza bylo by ciszej "... kuzwa jestem geniuszem :) Ps super odcinek, mam tylko 1 uwage ... da Vinci to nie jest nazwisko tylko okreslenie skad pochodził .... z Vinci , i chyba sie nie odmienia na daVincziego :)
ale się tego fajnie słucha !! chętnie posłuchałbym części drugiej bo jest o wiele więcej takich wynalazków zapomnianych jak np wynalazki Nikoli Tesli, Rzymski Beton (niedawno odkryty na nowo), Kielich Likurga, Maszyna do Tworzenia Manny z nieba, Arka przymierza, Alchemia, Astrologia, no pełno tego jest
Wolność ! Wolność to coś o co wiele pokoleń walczyło latami, niektórzy nie dożyli, a dziś ludzie chętnie oddają wolność za zasłyszane hasełka, pozory bezpieczeństwa, pseudo ekologię i wygody, które wcale nimi nie są.
Przecież silnik benzynowy spala właśnie mieszankę węglowodorową w reakcji utleniania zainicjowanej iskrą elektryczną ze świecy żarowej, podobnie jest w dieselu. Zatem zaiste używamy napędu wodorowego.
Wstałem dziś rano i pierwsze co zrobiłem to ... szukalem nowego podcastu :) dziekuje Ci ze jestes i zycze Ci wszystkiego dobrego w Nowym Roku :) Dotarłeś nawet do San Diego. Pozdrowienia z La Jolla !
160 miljardów euro na 7 lat to prawie 25 miljarów a płacimy 35 miliardów euro rocznie a bedzie podwyzka jak widać z tego unia przyznaje polsce tylko ze składek polaków nic więcej
Jestem ślusarzem. Moje uwagi. Dziś stosujemy w ślusarstwie podzielnice. To są tarcze z kręgami odbitych równomiernie punktów. Ile zębów ma być wyciętych na obwoszie przyszłego koła zębatego, tyle napunktowań wybieramy na podzielnicy. Dziś stosujem niemechaniczne podzielnice cyfrowe. Ale też do wycięcia ewołwenty zęba, stosujemy frezy kształtowe. I tak samo było w pradawnych czasach. Któryś z myślących pradawnych ślusarzy, zastapił ręczne piłowanie zębów pilnikiem właśnie podzelbicą i kształtowymi frezami. Ale aby konkurować z tymi co obrabiali metal ręcznie piłując materiał, w ścisłej tajemnicy. Wraz z jego śmiercią, jego wiedza poszła w zapomnienie. Dlaczego jego mechanizm podróżował statkiem. Był zrobiony na zamówienie kogoś kto mieszkał za morzem. Ale też ten zdolny mechanik miał zmysł matematyczny. Precyzyjnie obliczał ilość zazębiających się zębów w każdych dwu zazębiających się kołach. Zatem rozumiał czym jest całkowanie i procentowanie. I wiele innych trygonometrycznych umiejętności posiadał. Ja jestem w stanie zrozumieć i w pełni odtworzyć mechanizm z Antykitiery. Bo jestem zdolnym informatykiem i ptogramistą. Ale ja żyję zbyt skromnie, aby nawiązać kontakt z posiadaczami tego mechanizmu. A bez mechanizmu w mych dłoniach biewiele mogę tu zdziałać. Jestem też uzdolniony na pilu fizyki opisowej. I więcej talentów posiadam. Jeśli by mi ktoś pomógł, jestem w stanie zbudować replikę mechanizmu z Antykitiery dosłownie jeden do jeden. A także precyzyjnie określić zastosowanie tego mechanizmu. Ale także dobudować do tego mechanizmu - oczywiście komputerowo mechanizmy dodatkowe. Mechanizmy dołączone do jądra programowego jako programowe mechanizmy jako przeliczone koła zębate, zapisane w postaci cyfrowej na komputerze. Mój tel. 603 294 015. Ale mam pomysł na zbudowanie symulatora mechanicznego kół zębatych na zasadzie joło w kole - pojedynczego kubita informatycznego komputera kwantowego. I taki kubit informatyczny można powielać jako komórki sieci neuronowych, połączonych programowymi przekładniami mechanicznymi, przeliczonymi informatycznie na bity i bajty. Ale też rozbudować pojedyncze połączenia między informatycznymi kubitami jako zwielokrotnione szyny danych. Telestrady informatyczne. Ale nawet jeśli nikt do mnie nie zadzwoni, ja zainspirowany mechanizmem z Antykitiery, będę pracował nad zbudowaniem symulacji kół zębatych pojedynczego kubita informatycznego. Ile stanów ma kubit informatyczny. Mój będzie ich miał nieskończenie wiele. W przeciwieństwie do obecnie budowanych kubitów informatycznych. Mają one ogromną ilość stanów. Ale jednak w przeciwieństwie do mojego kubita, ta liczba jest liczbą skończoną. A mój trygonometryczny w przeciwieństwie do obecnie budowanych, w ogóle nie będzie miał szumów informatycznych. Oczekuję na kontakt kogoś, kto zajmuje się budowaniem kubitów informatycznych. Interaz. Jeden mój kubit obraca się informatycznie o ileś tam procent pełnego obrotu momentu obrotowego. Drugi kubit obraca się o inny radian momentu obrotowego. Trzeci połączony mechanicznie (informatycznie po prawdzie) z dwoma z pewnymi radianami .... sumuje te dwa radiany. Jest dalsza rozkmina bo proces jest trygonometrycznie skomplikowany. Ale tyle wystarvzy, aby zrozumieć moją trygonometryczno - programistyczną konstrukcję. Moja praca dostanie Nobla i patent, gdy zostanie skończona. Zapraszam do współpartycypacji w przyszłej nagrody, zapraszając do współpracy potencjalnych inżynierów informatyków.
Szukaj instytucjonalnie najlepiej na uczelniach inzynierynych oraz z branży informatycznej. Coś w tym stylu co napisałeś tutaj powieś jako ogłoszenia tam że. Jak masz pójść dalej to trafisz na swego. Powodzenia
Do historii przejdzie, bo już przechodzi tradycyjna telewizja. Ja sam tego doświadczyłem kilka lat temu. A dzisiaj poszedłem pomóc pewnej starszej pani i ze zdziwieniem zauważyłem iż jej telewizor jest wyłączony, mimo iż przebywała w domu i zajmowała się gotowaniem obiadu. Dzięki o Wielki Ministrze za zmiany, ty nawet potrafiłeś starszych ludzi odzwyczaić od ciągłego śledzenia programów informacyjnych. Ta babcia twierdzi iż nie już tam czego śledzić.
Suuper podcast! A tu taka ciekawostka: Przezroczysta ceramika z aluminium, mocniejsza niż szkło kuloodporne - ALON Niewiele osób wie, że istnieje przezroczysta ceramika wykonana z aluminium, która jest mocniejsza niż szkło kuloodporne i ma wyższą temperaturę topnienia niż stal nierdzewna. Nazywa się ALON i jest używana do produkcji okien pancernych.
Ok Chciałeś komenta? To masz ( choć i tak bym napisał). - zastanawiałeś się co bu było gdyby średniowieczni geniusze wprowadzili swoje wynbalazki do życia. A co gdyby te swoje wynalazki wprowadzili starożytni Grcy? Np maszyna parowa. Hieron z Aleksandrii budował już urządzenia napędzane parą. Naprawdę niewiele brakowało do maszyny parowej Watta. Tyle, że ówczesny system pracy tego nie potrzebował. - czemu nie powiedziałeś o wojnie między Teslą i Edisonem, czyli wojnie między prądem stałym i przemiennym? - we współczesności warto było wspomnieć o płytach LaseDisck. Płytach które zadebiutowały w 79 ( CD w 83), a miały możliwości płyt CD z 92. - Przy Concordzie wqarto było wspomnieć że lot testowy p[ierwsi wykonali Rosjanie w sowim Tu-144. Choć komercyjny pierwszy wykonał Concord. =A co z dzisiaj? Muślę że pamięci dyskowe i flasch .
❤Drugi dzień Nowego roku i poranek z podcastem historycznym ,czy można lepiej rozpocząć dzień?Do tego temat bardzo pasujący do czasu ,bo w końcu wynalazki są przejawem rozwoju ,tylko czy wszystkie są lub były dobrze wykorzystane ? Wszystkiego najlepszego z Nowym Rokiem dla wszystkich tutaj Ps dla mnie do historii mogłyby bez żalu przejść wszelkie petardy i fajerwerki,a co mnie przeraża sztuczna inteligencja,oby była dobrze wykorzystana
dziekuje bardzo za nowy odcinek i ponawiam prosbe o odcinek o Aleksandrze Wielkim a wynalazek naszych czasów to mysle że pojazdy autonomiczne ,które mogą w przyszłosci zastąpic całkowice zwykłe pojazdy mechaniczne
Cóz to była za podróż. Dla mnie niektóre wynalazki szczególnie ciekawe. Antyczne szkło elastyczne, Sejsmograf chiński, Leonardo da Vinci, Telharmonium i Concorde. Niesamowite historie. Wszystko ciekawe niezmiernie. Ale wyszczególnione, jeszcze bardziej.Dziękuję za tą dawkę wiedzy😊👌
Super odcinek, krótka uwaga techniczna przy Telharmonium, gospodarstwo domowe może zużywać np 600 kWh (kilowatogodzin) czyli energię. Same kW to jednostka mocy, informuje o wartości mocy a nie energii( energię liczymy jako iloczyn mocy*czasu).
Wspaniały program, i forma opowieści jak słuchowisko bardzo mi pasuje. Odpowiadajac na Twoje pytanie, jakie wynalazki obecnie używane będą zapomnianą technologią ti obawiam się że odpowiedź może brzmieć :praktycznie wszystkie. Żyjemy w czasach gdzie technologia zaczęła wyprzedzać naszą wyobraźnię a rozwój AI stawia pod znakiem zapytania każde obecnie stosowane rozwiązanie.
Witam w nowym roku, życząc spełnienia planów i coraz ciekawszych podcastów. Słucham o broni damasceńskiej, ale można też nadmienić równie doskonałą broń średniowieczną z epoki Kamakura. Mowa tu o katanach samurajskich i szogunów. Ich broń ma skomplikowany skład i technologię przez wieki trzymany w wielkiej tajemnicy. Z kolei w niedalekiej przeszłości genialnym wynalazcą był Serb Nikola Tesla. Myślę tu o energii przenoszonej na odległości bezprzewodowo. Brak funduszy był jednym z przyczyn upadku w realizacji i rozpowszechnianiu go.. W Japonii w XXI w. entuzjasta motoryzacji bez benzyny wynalazł silnik na wodę, w innej technologii niż parowa. Woda jest wszechobecna na ziemi. Wniodek mój, dlaczego niektóre wynalazki w historii nie doczekały realizacji i rozpowszechnieniu, to konkurencja, silne lobby i niestety fundusze, czasami wyprzedzenie epokowe i brak zrozumienia, wyobraźni . Bardzo cenię te historyczne opowieści, pięknie opowiedziane, wyszukane perły z otchłani czasu. Czekam na następne.👌❤️
Hej Krystyno, dzięki za taki fajny komentarz! :) O Tesli planuje cały oddzielny odcinek :) I również życzę Ci jak najwiecej ciepła i dobra w nowym roku!
Świetny odcinek... Skoro wspomniane jest o Concord(-dzie) jako o zapomnianej technologi, to idąc tym torem, pozostając w XX wieku moim zdaniem warto wspomnieć o promach kosmicznych. Odsyłam wszystkich do fenomenalnego odcinka w tym temacie !
Panie Rafale... Odnośnie Concorde... NASA pracuje nad własnym projektem komercyjnego samolotu ponaddźwiękowego. Z tego co słyszałem mają już nawet prototyp także ta technologia może być niedługo "odzapomniana" 😀
W takim razie jestem bardzo ciekaw czy tym razem wejdzie do użycia na stałe! Ale trochę się obawiam że problemy (koszt, hałas, dostosowanie lotnisk) będą ponownie blokada do szerszej adaptacji
Hej Orety, o greckim ogniu jest w odcinku :) A rzymski beton był nawet pierwotnie w odcinku, ale nie chciałem zaburzyć równowagi starożytność vs reszta odcinka. Może w kolejnej części zaginionych technologii? :)
Z niecierpliwością czekam na historię wydobycia,rafinacji i wszystkiego co dzialo się wokół Łukasiewicza. O fundacji i Największa zagadka dlaczego tak wazna postać na skalę światową jest w polsce praktycznie nieznana??
Bardzo podoba mi się Twój podkast zarówno pod względem jego fascynującej zawartości jak i pełnej pasji prezentacji. Nie sądziłam, że zdołam wysłuchać ponad godzinnej audycji, a tu proszę! Nawet nie wiem kiedy to zleciało^^ Co do Twojego pytania - sądzę że technologią dzis powszechną a jutro zapomnianą będzie komputer jaki znamy dzisiaj. Stanie się to z powodu galopującego rozwoju technologii, która już wkrótce przedstawi nam nowe możliwości spychając te nieco starsze na półki historii. Serdecznie pozdrawiam.
Szczęśliwego Nowego Roku ✌️ Zaczynając ten rok w dobrym humorze odpowiem na wyzwanie dość prześmiewczo "Polski Grafen" 🤓🤡👍🏻Patrząc na niektóre znaleziska i odkrycia uważam że postawa naukowa jest bierna w tym temacie i trzyma sie dawno nieaktualnych informacji, powodów może być kilka a jeden z nich to taki iż "Tylko elity mają dostęp do tych aktualnych ustaleń archeologów natomiast reszta ludzi jest trzymana w nieświadomości i karmiona ciągle tym samym dodając co jakiś czas szczątkowe informacje) miało by to na celu lepszą kontrolę nad zasobem ludzkim druga rzecz nikt nie jest w 100 % pewny jaki wpływ na ludzkość miało by nagle ogłoszenie ze to co do tej pory sądziliśmy było błedem i ogłoszenie jak było naprawde.
Lubie twoje podcasty i doceniam wkład włożony w nie przez ciebie ale te podziękowania długie na początku brzmią już jak czytanie spisu powszechnego już 😉
Rafal..bardzo dobrze i solidnie przygotowany material. Szkoda, ze nie rozwinales tematu kompasow. Nie zastanowilo Cie, ze ta bryczka wskazujaca poludnie, rownoczesnie powinna wskazywac kierunek polnocny.? Dlaczego wiec Chinczycy nie uzywali go do wskazania Gwiazdy Polarnej.,? Odpowiedz jest bardzo prosta, wystarczy znac ich mentalnosc. SINAN oznacza kierunek poludniowy, czyli najwazniejszy dla ich kultury kierunek swiata. Zanim powstaly kompasy, to ta magiczna dwukolka byla uzywana do planowania przestrzennego miast. Na tej samej zasadzie ich wszystkie prawdziwe kompasy pokazywaly poludnie. Mam na mysli .: brazowego magnetycznego zolwia, lyzke wskazujaca poludnie, Feng Shui Luopan czy wodny kompas z magnetyczna ryba. Zapoznaj sie z .." Maps have "north" at the top, but it could"ve been different "
