Tua Mualpi khua pen Tedim khua ah Pawi gal hong tun ciangin pu Mang Sum in Tedim nusia in Lailo ah teng suk aa, a nung ciangin Mualpi hong tung hi. Tua hun in Mualpi khua pha mahmah aa, Vahui leng in kanzo lo, inn 700 pha kici hi. A tute mahmah in galbawl ahih man in tu te lawmlawm tawh kitot ding utlo ahih manun zan khat thu in, pu Sum Kam te makaihna tawh akhua zaang un, Manipur gam ah kikhin to uh ci hi. Mualpite' zamkaang aw ee, sawn in sakiatna'n nei ee, cih la om hi.
sia khai ken hongkum zek ut ing 'Guite ukpipa Goukhothang pen amat na uh Tua Behiang khua kiang hi in tuma zek a manipur chief minister in meitei lengpa chandrakirti min janga Behiang kho kianga chitui lakna mun a park hong honna mun hi n ahong ding inzong zomi te in tua mun pen ipupate ci lakna mun uh cikhuk omna hi a ei zomi te in civu kichi in ah tua park hongdingthu ah zong ei zomi te in ka ukpipa uh na matna mun uah meitei lengpa chandrakirti min in kihongtheilo ding ci in ki nanga hilezong kinangzolo in apark min ding in eite minphuahzong telsak in civu-chandrakirti park kici in amunteng dai hoihtaka ki um in park thupitak manipur government in bawlkhia uh a hilehzong tu in meitei toh ibuai tak un kisat se dimdem hi, tua guite ukpipa Imphal ah pua un tua munah thong sunga akhumlup uh hi in ,tua hanga Goukhothang tapa pa sumkam guite in apa phuba laksawm in hilejong meitei lengpa in ana khemlungdam in kilemna ana bawlpih in tua pen Treaty of Kaparang kici a ciapteh in om hi , aki lemna uh bel meitei leh zomi te gamgi ding in tua Lamka pan Imphal zuana ipaiciang Moirang kichih namun Loktak lake ei zomi te in Tuikangpi kicihna mun ahi in meitei inzong tua gamgi kanlo ding zomi te inzong Moirang khua pela khua vasat theilou ding cih hi in tua thupen meitei in nelhsiah in tua igam Lamka lamtan in honglaksawm uh in gal kidona om hi tu tu in... tuazoh meitei underground te bel India govt. in dan pua a akoih unlawful organisation ahih hang ua tua lama hong kibu uh hi in tua Manipur abuai hang galdo dia manipur honglut kik uh hi in kawlgam anusia uh hi... Tua na houlimna uh manipur zomi te adia thu manpha pi thu poimoh mahmah tampi om hi, Guite te in tun manipur ah Guite kual kici gam lianpi nei uhi, Guite akicih hang beh tampi tengkhopna mun hi in paite zomi te adia munpi khat ahi tua guite kual icih pen, tua guite kual ah govt. lampi sial ua singngat apat kipan in Guite road kici a tua road pen mizoram lutna lampi poimoh pen suak in tua meitei toh ibuai tak in Guite road pen Zosuan te life line suak hi... tua mualpi khua pan Lamka ah zong songput ten lamka mualpi kici khua sat ua lamka pan minute 10 bek moto toh kitung thei hi.. lamka mualpi hausapu zong songput te tua na holimna uh mualpi hausa te khang apat hi ei. thu tampi theihbeh ing ...kipaklua ing❤ from lamka
@@justsaying9189 theihdia hoih ahi huaiziak a kon gelh dendon ave tulai khangthaklam ten i history uh atheihlouh ziak ua isung uh buaibuai chi peuhset le😁
Lungka heh na Mualpi vangkhua ngeising in na po ve aw. Ngeising in na po ve aw leldawn ah zo lawkta na tau ve aw.zamkang a laksak ciang a tu a sih a phuah a hi zaw ta ngam.A tua a sih ciang Mualpi te zamkang ka lak aw sawn in sakiak nan nei ci in zan hah la hawng in a kisak ih za ngei tawh ki bang.
Tua zg bel zaknop na ven A thei cian zaw khat in gen leh zaknop zaw tham lai di ven. Zamkang lak dan a baih niang a, a ki ngah lo dan te khawng....a zaknop ding tam lai lua..
Na zamkang gen uh pen Guite Inpite in a singhon kawm ua a seel uh Hansip Inpi kat in kangkha kici hi. Tua nungsang a gin ngeina bang in ngaihzo nonlou kici hi.
Gal Ngam pen ii sanggam Thado ( Kuki) te hi, kici. Gal Ngam dawi ‘siamteng’ or bum pen Thado te kem in, bum le ai a khau pen amaute’n kem suah uh, kici.
Ka Tupa uh Guite Innpi ahi Pu Mangsum Guite ( Tedim Hausa Pum Go' tapa upa pen) makaihna tawh Teikhang {Mizoram) Tuisa Lui pan in Kum 1820/1840 kiim in Thado Mangvung HauKip khualui Mualpi na tung uh hi. Mualpi khua ah 1877/1878 dong ana teeng uh hi. Theih ding khat bel Guite makaihna ahihhang in Guite beh bek hilou in Guite, Ngaihte, Hangzo, Naulak, Tonsing leh beh dang tampitak kihel hi. Khangthu leh Behthu gente' theih ding thu khat- Sukte Hausa Pu Khanthuam in Hausa asepma in apa Pu Mangkim pen NgaihTo/NgaihTe khua Zawlnu khua pan Mualbem tung, Tuhun a Kuki/Thado behte in ka upa/ Tuulpi uh Lamzaang Innpi achih uh Pu Guitete pen Pu Ngaihte mite' i khawsat leh Khang 8/10 val siahtung Siahphei kai a ana manna uh Munpi Lamzaang khua ah Lamzaang Innpi Hausa Nanung pen ahi Pu HauThang Sonna Ngaihte leh Pu LunNgul Leivang Ngaihte te' hun in Pu ThangGo Guite Lamzaang khua ah luut pan hi. Tuamah bang in Khuangnung khua ah zong Ngaihte tapa ahi Pu Taitom(Hangnung) khang 7 na leh Khuangnung Ngaihte Hausa nanung pen ahi Pu PiKhaat Ngaihte hun in Khuangnung mite' deihna bang in Khuangnung Upate in Songkip suan a mi Galhang akigen Pu HangHil' tapa takpen Pu ManLun Khuangnung Hausa ding a ava Maanglak uh ahi hi. Pu Manlun Khuangnung aluut in naupang lai mahmah ahihmanin lungzuan khawngaih manin apa Pu Hanghil la aphuah hi- Ka tuun aw, tuun ciin aw e, NgaihTe nei suo taaimaw e; Ka zuo aw, zuo lun aw e, tembang nong deihlai hiam aw.
Tangthu kan mahmah leh a thei mahmah mualpi te Dr. Lianneu om aman zong honkhat thei kha inteh. Tangthu cih pen aman thei mah maw manlo di cih a kantel sitset sia khat hin thangthu mawkmawk dan in hong gen kiak amah dongh leng.