Zamek Czocha - przed 1945 - obronny zamek graniczny położony w miejscowości Sucha, gmina Leśna, powiat lubański, nad Zalewem Leśniańskim na Kwisie w polskiej części Łużyc Górnych.
Powstał jako warownia graniczna na pograniczu śląsko-łużyckim w latach 1241-1247 z rozkazu Piastów śląskich, bądź króla czeskiego Wacława I Przemyślidy. Ze względu na swoje strategiczne położenie często zmieniał przynależność. W 1253 roku zdobyty przez Marchię Brandenburską i przekazany w lenno biskupowi miśnieńskiemu von Weisenow.
W 1319 roku jako posag razem z okolicznymi ziemiami został włączony do księstwa jaworskiego, którym władał Henryk I jaworski. Po śmierci krewnego w 1346 roku przejął go wraz z całym księstwem zmarłego, Bolko II Mały, książę świdnicko-jaworski. Po śmierci księżnej Agnieszki Habsburg, wdowy po Bolku II Małym, na mocy układu o przeżycie z cesarzem niemieckim Karolem IV Luksemburskim znalazł się w granicach Korony Czeskiej. W latach 1389-1453 znajdował się w dobrach rycerskich rodów von Dohn i von Klüks. W latach 1451-1700 zamek był własnością łużyckiego rodu von Nostitz. Na początku XV wieku bezskutecznie oblegany przez husytów, ostatecznie w 1427 roku zdobyty przez oddział Czirnina pod nieobecność właścicieli, krótko później odbity.
Kupiony w 1909 roku przez drezdeńskiego producenta wyrobów tytoniowych (cygar) Ernsta Gütschowa za 1,5 mln marek, w latach 1912-1920 został przebudowany przez znanego architekta berlińskiego Bodo Ebhardta zgodnie z wyglądem zachowanym na rycinie z 1703 roku. Podczas przebudowy zniszczono jednak wiele najstarszych fragmentów kompleksu. W dawnej fosie urządzono zwierzyniec. Ernst Gütschow utrzymywał dobre stosunki z dworem carskim, a po rewolucji z rosyjskimi emigrantami, od których skupował różne przedmioty o wysokiej wartości artystycznej. W zamku mieszkał do marca 1945 roku. Opuścił zamek, zostawiając najcenniejszą część wyposażenia.
Po II wojnie światowej zamek znalazł się w granicach Polski i przechodził różne koleje losu. Był wielokrotnie okradany z mebli i wyposażenia przez Sowietów. Część zbiorów bibliofilskich została zabrana podczas akcji rewindykacyjnych do Wrocławia.
12 сен 2024
