Lüle Taşı Zanaatkarı, Erol Güler
Yeni videolar için abone olmayı unutmayın! Kanalımıza Abone Olmak için : bit.ly/3eIuRvT
#Eskişehir #Odunpazarı #LüleTaşı #CehennemSahnesi #Şeytan #Cehennem
Lületaşı magnezyum ve silisyum esaslı ana kaya parçalarının yerin muhtelif derinliklerindeki başkalaşım katmanları içinde, hidra termal etkilerle hidratlaşması sonucunda oluşmuştur. Mikroskobik büyüklükteki kristalleri düzensiz biçimde bağlanmıştır.Çok ince gözenekli yumuşak bir dokuya, beyaz ve beyaza yakın tonlarda bir renge sahiptir.Oluşumunu sağlayan reaksiyonlar dolayısıyla, her tür Lületaşı yeraltında ıslak halde bulunur.Lületaşının toprak içindeyken temizliğini, çıkarıldıktan sonra da kolay işlenmesini, gözenekli yapısının tuttuğu bu doğal nem sağlar. Doğrudan veya işlendikten sonra kurutulan lületaşı, kaybettiği nem oranında hafifler ve önemli bir direnç kazanır.Eskişehir ilinin batısında, kuzeydoğusunda ve güneydoğusunda bulunan sahalarda, yüzeyle 300 m aşan derinlikler arasında,içinde dağınık yumrular halinde lületaşı bulunan başkalaşım katmanlarına rastlanır.
Taşı elde edebilmek için yüzeyden itibaren dik inen kuyular kazılır. Toprak içinde kolayca ayırt edilen başkalaşım katmanlarına ulaşıldığında, bu katmanı takip eden yatay tüneller açılarak Lületaşı yumruları aranır.Bazı bölgelerde Lületaşı tabakaları yer altı suları seviyesinden daha aşağıdadır. Buralardan Lületaşı çıkarabilmek için önce suyun boşaltılması gerekmektedir. Lületaşı çıkarılmasında büyük ölçüde insan gücünden ve uzun yıllar sonucunda kazanılmış kişisel tecrübelerden ve sezgilerden yararlanılır. Eskişehir yöresi tarihin en eski çağlarından beri insanların yaşaması için çok uygun doğal şartlara sahiptir. Bu uzun geçmişi incelemek için yapılan arkeolojik çalışmalar sırasında, Lületaşının yaklaşık 5000 yıl öncesinden bilindiği, daha sonrada değişik amaçlarla kullanıldığı tespit edilmiştir. Fakat Lületaşı tütün içme alışkanlığının yaygınlaşmasından sonra bütün dünyada tanınmıştır. Çok hafif ve gözenekli olan kuruduktan sonra tekrar neme veya herhangi bir gaza maruz kalırsa bu nevi veya gazı büyük ölçüde emer, tekrar kururken de bu nemin veya gazın içindeki artıkları bünyesinde tutar.Bu temel özelliği dolayısıyla çok uygun bir pipo malzemesi, aynı zamanda pek çok sanayi dalında kullanılan iyi bir obsorban, filtre, yalıtım ve dolgu malzemesidir. Yaklaşık 300 yıldır büyük ölçüde dünyanın en kıymetli pipolarının yapımında kullanılan Lületaşı, ilerleyen teknolojiye paralel olarak sanayide de vazgeçilmez bir yardımcı madde haline gelmiştir. Başlangıçta tamamı ihraç edilen ham lületaşları Avrupa 'da işlenmekteydi.
Günümüzde ham Lületaşı ihracı önlenmiş ve tamamının, Cumhuriyet döneminde yetişmiş Eskişehirli ustalar tarafından işlenmesi sağlanmıştır.Zarif ve narin yapısıyla tamamen özgün bir malzeme olan Lületaşından artık sadece tütün içim araçları değil, kullanım ve estetik değeri yüksek yepyeni eserler de üretilmektedir.
16 апр 2021
