«Άξιον Εστί»
Την Κυριακής 28 Αυγούστου 1977 ο Μίκης Θεοδωράκης παρουσίασε στον Λυκαβηττό το έργο του «Άξιον Εστί». Η συναυλία είχε μεταδοθεί ζωντανά από την ΕΡΤ, στις 9:15 το βράδυ.
Το «Άξιον Εστί» γραμμένο για βαρύτονο, λαϊκό τραγουδιστή, αφηγητή, μικτή χορωδία, σαντούρι, λαϊκή και κλασική ορχήστρα, αποτέλεσε σταθμό στην συνθετική διαδρομή του Μίκη Θεοδωράκη,.
Στην Συναυλία του Λυκαβηττού συμμετείχαν ο λαϊκός τραγουδιστής Γρηγόρης Μπιθικώτσης, ο αφηγητής Μάνος Κατράκης, ο χειριστής του σαντουριού Τάσος Διακογιώργης και οι Λάκης Καρνέζης και Κώστας Παπαδόπουλος στα μπουζούκια.
Στην συναυλία θα συμμετείχαν επίσης ο βαρύτονος Ανδρέας Κουλουμπής, χορωδία υπό την διεύθυνση της Έλλης Νικολαΐδη, η παιδική χορωδία του μουσικού καλλιτεχνικού συλλόγου «Η Εφτάχρονη Λύρα» υπό τον Δημήτρη Κανάρη και βεβαίως συμφωνική ορχήστρα, με κορυφαίο τον βιολιστή Τάτση Αποστολίδη.
- - - - - - - - - - - - - - - - -
Ο Μίκης Θεοδωράκης είχε γράψει σχετικά, στο στρατόπεδο του Ωρωπού, το 1970:
«Το “Άξιον Εστί” του Ελύτη αποτελεί, κατά τη γνώμη μου, ένα μνημείο της σύγχρονης ελληνικής τέχνης. Ακόμα πιο πολύ ο βαθύτατος ελλαδισμός του το φέρνει στην πρώτη γραμμή του αγώνα του λαού μας για την ολοκλήρωσή του, τόσο σαν μιας συγκεκριμένης ιστορικής αξίας, όσο και μιας ηθικής στάσης και παρουσίας. Φυσικά, τόσο οι διαστάσεις του ποιητικού κειμένου, όσο και η φόρμα του γενικά, οδηγούσαν αυτονόητα στην αναζήτηση μιας καινούριας μουσικής μορφής.
Το έργο διατρέχει ολόκληρη την ιστορική περίοδο του ελληνικού έθνους. Από την γένεση “αυτού του κόσμου, του μικρού, του μέγα” ως την προφητική ενόραση των δεινών, που συσσώρευσε πάνω μας η σημερινή δικτατορία.
Τρία είναι τα βασικά του μέρη: Η Γένεση, Τα Πάθη και το Άξιον Εστί. Αυτά όσο για την επιφανειακή του διάσταση. Όσο για την εσωτερική του διάρθρωση υπάρχουν επίσης τρία διαφορετικά στοιχεία: η αφήγηση, ο “ύμνος” και το χορικό. Για το πρώτο ο ποιητής χρησιμοποιεί τον πεζό λόγο. Για το δεύτερο τον ελεύθερο και για το τρίτο τον μετρικό στίχο. Έτσι στη δική μου δουλειά χρησιμοποίησα αντίστοιχα: τον Αφηγητή, που διαβάζει το κείμενο, τον Ψάλτη για τους “ύμνους” και τον Λαϊκό Τραγουδιστή για τα χορικά.
Άλλα τρία επίσης βασικά στοιχεία ολοκληρώνουν τη μουσική δομή τού έργου: η μικτή χορωδία, η ορχήστρα και τα λαϊκά όργανα. Έτσι ήρθαν φυσιολογικά να προστεθούν πλάι στη λαϊκή ορχήστρα (όπως τη χρησιμοποίησα στις Λαϊκές Συναυλίες, δηλαδή δύο μπουζούκια, κιθάρα, πιάνο, κοντραμπάσο, κρουστά), άλλα δύο μουσικά σύνολα, ένα φωνητικό και ένα οργανικό, που όμως θα έπρεπε να προσαρμοστούν στο καινούριο μουσικό κλίμα, ώστε να μην έχουμε μιαν απλή συρραφή ετερογενών στοιχείων.
Με δυο λόγια τα όργανα και οι φωνές θα έπρεπε να χρησιμοποιηθούν με τέτοιο τρόπο, ώστε να εξυπηρετείται ο νεοελληνικός μουσικός χαρακτήρας του έργου».
Στο σχετικό video υπάρχει ο Μάνος Κατράκης αποδίδει το «Η ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΣ ΤΟ ΜΕΤΩΠΟΝ», ενώ ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης ερμηνεύει το «Ένα το χελιδόνι».
15 окт 2024
