• Македонски партизански...
Ацо Шопов - Песната “Очи”, посветена на Вера Јоциќ.
Три дена на раци те носевме збрана,
три дена - со тага на погледот срчен,
и секоа капка од твоата рана
ко крвава жар ми капеше в срце.
Другарите беа и морни и гладни
со згорени грла и свиени плеќи
со туп бол се впиа в твојте очите ладни
и жалеа оти не ќе пламнат веќе.
Но јас знаев оти пак ќе вивнат в жарој
и борците под нив ќе цветат и раснат,
в студените утра ќе греат ко солнце
и никога нема да стијнат и згаснат.
Последната вечер, в планинското село,
кај небото беше - не небо, а море,
трепереше грозно ко моминско тело
раздробено, модро и распнато горе,
а борците беа во дрипава дреа,
со пликови жешки на стапалки тешки,
и смрштени чела - згасени, мразни
ко нивните пушки укочени, празни,
и нечујно, глуво, ко здушена река
се точеше шепот од уво до уво:
“Утре, друже, в зори, страшен бој не чека,
а ние сме малку - сал неколку души…”
И кога ко игла ти прободе уши -
Ти растресе снага и размолска тага,
и с луњени очи - широки и волни
ги расече в ноќта здивените молњи! -
Ко тогај, ко тогај, о другарко, помниш! -
в смрзнатата вечер на пролетта рана,
кај нашата младост нашта прва радост
ја косеше луто куршумната слана,
а ти чело збрчка, ко тигрица рипна
и литна во ноќта крвава и црна,
со твојте очи што ригаа пламен
ко восок ги стопи челичните зрна…
И после! И после - в последната вечер…
Јас нејќам да мислам што потаму стана!
Сал помнам те изви крвавата рана,
прошталниот шепот ти замрзна в усти,
но гореа очи под веѓите густи!
Со нивниот пламен и со клетва света,
на заседа тргнав сред мојата чета.
А утрента кога зрив чела ни спраши
ти не беше веќе в редовите наши,
но скипеа борци со одмазда жолчна,
и видов! о видов - кога бојот почна
развихреа сите со твојата сила -
ко елени брзи и леки ко птица.
А твоите очи се искреа гневно
на нивните потни, распалени лица…
Три дена на раци те носевме збрана,
Три дена - со тага на погледот срчен,
и секоја капка од твојата рана
ко крвава жар ми капеше в срце.
Вера Јоциќ во очите на Ацо Шопов
Секогаш кога се сеќавам на Вера Јоциќ во мојата свест минува ликот на прославената Трета македонска ударна бригада со која оваа црнокоса ученичка од Скопје го слеа својот животен пат, предвреме прекинат под Осоговскиот врв Лисец во еден миг што е достатно голем за да трае со нашето траење и да биде светла вишина по нерамите врвици на нашата историја. Верувам дека сите барем еднаш сте поминале покрај нејзиниот паметник на десниот брег на Вардар пред градскиот парк. Од каменот во вас гледаат очи со цврст пробивен поглед, а над челото, како од ветар понесена, се разлева долга, густо испреплетена коса. Тука ќе ги насетите сите искушенија, сите занеси и подвизи на бригадата чиј борец беше Вера Јоциќ, тука се и Козјак-планина и Осогово и Плачковица, една земја изрована од несон и себенаоѓање. И мислејќи на Вера Јоциќ, јас мислам на оние луге што јуришаа кај Дренак, кај Црноок и Црна Трава, што ги разбиваа обрачите на бугарските окупаторски единици по стрммнините на Козјак и на Беласица, низ кочанско поле и струмичкo.
Оливера Верa Јоциќ (Сингелиќ, Скопско, 21 август 1923 - Саса, Македонска Каменица, 22 мај 1944) - партизанка, македонски првоборец. Како гимназијалка станала членка на СКОЈ, во 1941 година.
Учество во НОБ
По Апpилската војна со своите сестри заминала за Валево, каде се приклучила во Јастребачкиот партизански одред и била примена во КПЈ во октомври 1941 година. По нелегалната партиска дејност во Ниш, во зиматa 1942 година, ги продолжила партизанските дејствија во Јастребачкиот, па во Врањскиот партизански одред. Таа се разболела поради изложеноста на многу ниски темпаратури, а и нејзините нозе премрзнале. Најпрво била лечена низ околните села, по што е решено да се пренесе во Ниш на лекување. Таму се вработиила во фабриката за тутун, каде продолжила да агитира и да ја врши својата револуционерна дејност. Во знак на благодарност, подоцна во дворот на истата фабрика е поставена нејзина биста.
Од крајот на 1943 година била заменик-политички комесар на Tрeтиот кумановски партизански одред и на кумановските баталјони „Орце Николов“ и „Христијан Тодоровски - Карпош“, а од 24 февруари 1944 година и на Првиот баталјон на Третата македонска народноослободителна ударна бригада.
Учествувала во Пpолетната офанзива која се одвивала во мај и јуни 1944 година,при што единиците од кумановско изведувале пробив кон Беласица и Егејска Македонија. Задачата да се пробие обрачот од бугарски војски, се паднала на баталјонот во кој била член Вера Јоциќ. Во тие борби, кај селото Страцин, Кумановско на 20 мај 1944 година, таа го извела првиот јуриш кон бугарските сили, по што била тешко ранета. Партизаните ја извлекле, и ја носеле на шаторско крило три дена и три ноќи. По три дена, починала кај селото Саса, Делчевско. За народен херој била прогласена на 20 декември 1951 година.
#партизани
#ноб
#11октомври
#нов
#partizani
#nob
#11oktomvri
#nov
#ацошопов
#acosopov
12 окт 2024
