АВТОР Ерасыл МИЗАМҒАЛИЕВ
Бәріңізге Ассаламуағалайкум!
Бүгін біз сіздерге Ислам әлемін қайта жандандырған Сұлтан Бейбарыстың өмірінен біраз ақпараттар береміз.
Ендеше кеттік!.
Сұлтан Байбарыс, (арабша.: الظاهر ركن الدين بيبرس البندقداري - әл-Мәлік әз-Заһир Рукн-әд-дін Байбарыс I әл-Бұндуқтари әс-Салих) - 1223 - 77 жылдары Мысырда билік құрған сұлтан.
Бейбарыс - қатардағы құлдан Мәмлүк мемлекетінің сұлтаны дәрежесіне дейін көтеріле алған адам. Мәмлүк мемлекетінің
іргесін Мухаммед пайғамбар мұрагерлерінің арасындағы көпжылдық кақтығыстар мен қызу тартыстардан кейін оның қызы Фатима мен күйеу баласы Ғали-Арыстан қалады. Өз мемлекетін жаудан қорғауда олар жергілікті халыққа емес, күшті де қайратты қыпшақ жігіттеріне иек артты.
Бейбарыс 1223 жылы беріш руынан туған. Мәмлүк мемлекетінің төртінші сұлтаны Рукн ад-дин Бейбарыс-Әл-Мансури Әл-Мысридің тағдыры өте қызық-ты және қарама-қайшылықтарға толы. Бейбарыстың әкесі - Жамақ, анасы - Әйнек. Ол хорезмдік, бербендік қыпшақ. Оның ақсүйектер руынан шыққанын тарихшылар дәлелдеген. Сол кезде беріш руы Қырым өңірінде тұрған. Бейбарысты, Әмір Айтегін әл-Бұндуқтар Димашқ құл базарында сатып алған сондықтан Байбарыс әл-Бұндуқтари деп аталған.
Жаугершілік заманда, бала күнінде Қыпшақ даласында тұтқынға алынып, жат жерде ерекше ерлігімен, асқан талантымен құлдықтан қайраткерлікке дейін көтерілген, қазақ тарихында аса ғажайып тұлға. Оның құлдыққа қалай түскендігі туралы бірнеше мәлімет бар.
Сол ақпараттарға назар салсақ
Алғашқы мәлімет бойынша, Бейбарыс әскери жорықтардың салдарынан құлдыққа айдалынған делінсе, басқа мәліметте оны, әкесінің жаулары құлдыққа сатып жіберген деседі.
Біз осындай бірнеше мәліметтердің біреуіне ғана, басынан аяғына дейін толықтай тоқталуды жөн көрдік. Ал Ендеше мен сіздерге сол мәліметті айтып берейін:
Негізінен бұрынғы Қыпшақ даласында қанды жорықтар болып, Сол соғыста Анасы мен Әкесінен жетім қалған кішкентай бала Бейбарысты жолшыбай біреу тауып алып, кейіннен оны Византия көпесі сатып алады. Ал ол көпес, Бейбарысты Әскери балалар үйіне өткізеді. Ол мектепте, Бейбарыс, әскери жаттығудың қыр сырымен таныс болады. Ол кездер Бейбарыстың Жігіттік шағы болатын.
Көпес құлдарының қалай жаттығып жатқанын көріп тұру үшін,мектепке бірен-саран келіп кетіп тұрды. Сол кездегі жігіт Бейбарыс Сол көпестің Шәдиәр қызына іштей ғашық болатын. Ал мұнысын сырттай байқаған Шәдиәр Өр көкірек Менмен Тәкаппар болатын.
Бір күні бұл жерге(Хрестиян) Крестшілер шабуыл жасап,қаланы түгел дерлік өртеп жібереді. Олар Адамдарды өлтіріп, әйелдерді қорлайтын, жас жігіттерді құл қылып айдап алып кететін...
Жас балаларды Крестшілер, Фридияның шөл даласында жүріп жолшыбай Арабтар мен Византияға сатып кетті. Крестшілер Бейбарыс пен Достарын құл базарына сатуға алып кетеді. Олар Құл болып жүріп 10 жыл бойы қайық еседі. Сөйтіп оларды Кафа қаласының құл базарына алып барады. Ол жерде Құтыз, Мысыр еліндегі Мәмлүктердің армиясына құл сатып алу үшін ең мықты деген құлдарды іздеп жүрген-ді. Сол жерде Бейбарыс пен Оның достары Ерекше көзге түскен соң , оларды Құтыз кісеннен босатып, бәрін дерлік сатып алады. Бейбарыстың таққа өрлеуі Мәмлүк аралындағы Сұлтан Салықтың таңбасы бар,мыс білезік тағылғанынан бастау алды. Бейбарыс Құтыздың әскер сапында жүріп, шебер айқасатындығы мен тік мінезділігімен ерекше көзге түскен соң,Құтыз оны Сұлтан Салықтың Күзетшісі етіп тағайындайды. Кейіннен Құтыз Бейбарысты жеке күзеттің әмірі етіп тағайындайды. Арада біраз уақыт өтіп Салық сұлтан белгісіз себептен қайтыс болады,ал оның тағына Құтыз келіп отырады. Құтыз билікті қолына алған кезде, Бейбарыстың да дәрежесі өсіп Мысыр еліндегі Мәмлүктер аралының бастығы болып сайланады. Құтыз ел билеген тұста Моңғолдар Бағдатты өртеп жібереді. Сол кезде Ислам әлеміне қауіп төніп,Біресе Моңғолдар,біресе Хрестияндар екі жақтан мұсылмандарға шабуыл жасап,қырып жатыр уақыт еді. Ал ол кезде Құтыз Сұлтан болса, өз Қатынына жағамын деп, бәрін ұмытып, той думаннан өз көзін көр қылып тастаған еді. Ал Бейбарыс болса, жау шекеден тап бергенде оның алдын алып тойтарыс беріп, Отты қаруларымен, Керемет соғыс тактикасымен,Қалың қолды
Моңғолдарды қырып салып, үлкен жеңіспен оралады. Осы жеңісінен соң Халық арасында Бейбарыстың Даңқы асқақтай берді. Тіпті Бейбарыс, Өзінің Сұлтаны Құтызбен бақталас та бола алатын.
Содан біраз уақыт өтіп Құтыз сұлтан Жасырын өлтіріліп,оның Сұлтандық тағына Бейбарыс отырады.
Бейбарыс сұлтан билікке келген соң,қала елді мекендерге Мешіт, Медреселер, мен Кітапханалар соқтырады....
Ол Ғылым мен білімді жолға қойып, Мұсылмандарға жақсы бейбіт өмір сыйлауға себепші болады.
Мұсылмандар Осы уақыттарда Ғылым мен біліммен,қамсыз тірлік кешіп жатырды.
Оның осы тарихи сәттері көп елдің жадында сақтаулы
Сөйтіп Бейбарыс сұлтан өзінің ғұмырына жазылған мемлекетті билеп, мерзімі жеткенде
өз тағынан кетіп,
Тарихта Бүкіл Ислам әлемін Моңғолдар мен Крестшілерден қорғап қалған, Моңғолдардың жеңілуді білмейтін әскерін күл талқан еткен, Атақты да Данқты Сұлтан болып тарихта қалды...
Толығырақ видеода....
21 май 2019
