Мана, яна ҳафта айланиб, сиз билан юзма-юз кўришиб турганимдан мамнунман. Жадвалга риоя қилиш ва интизом яхши нарса.
Бир катта оғамизнинг ўғли ўз итини қандай тарбия қилганига гувоҳ бўлгандим. У ўз буйруқларига ит сўзсиз итоат қилишини истарди.
Буйруқларга итоат қилган ит эгаси қўлидан гўштли суяк олади. Итоат қилмаган тақдирда аëвсиз калтакланади.
Бу оғамизнинг ўғлини диктатор деб, унинг ўз ити билан муносабатини диктатура деб атасак.
Хўш, ким у диктатор? Диктаторнинг қаттиққўл авторитар раҳбар ëки интизом талаб қиладиган менежердан фарқи нима?
Дикта́тор (dictato) лотинча dicto, яъни буюраман деган ўзакдан ясалган сўз. Тарихда илк марта қадимги Римда шундай лавозим бўлган.
Мамлакат қийин аҳволга келиб қолганида сенат қарорига кўра консуллар тарафидан фақат 6 ой муддатга сайлаб қўйиладиган лавозим. Мамлакат уруш таҳдиди остида қолганидаги ëки табиий офатларни бартараф қилиш пайтидаги бошлиққа диктатор дейилган.
Диктаторнинг айтгани айтган, дегани деган бўлган. У гапирганида ҳамма қўлига қоғоз қалам олиб тикка турган ҳолда ëзиб туриши керак.
Кулманг, нега куласиз? Чунки ўзбекнинг ëшу қариси кўргани фақат диктатор бўлган.
Ўзбеклар диктаторни севадиган халқ. Совет даврида Сталину Ленинга атаб энг кўп мадҳия ëзган ўзбеклар бўлган. Бугун Ўзбекистондаги адиблар майдонида ҳайкали тикилган шоир зотининг ҳаммаси Ленин, Сталин, Брежневу Рашидовларга атаб мадҳия ëзган.
Ҳар сафар бу халқ устига янги диктатор тайинланганда шоирлари ўртага чиқиб, “Келди хуш гулгун, замон ҳаммомга бошланглар мени”, деб шеър айта бошлайди.
Президент Олий суд раисига қараб, анови каламушни қама, деб бақиргани ортидан палончи қамалса, демак сиз диктатор бошқаруви остидасиз.
Аммо диктаторлар фақат бизнинг бошимизда ўтирар экан, деб маюс бўлмайлик. Янги дунë тарихи диктаторлар билан тўла. Улар ҳақида хабарлардан кейин гапирсам
5 фев 2020
