در دفاع از شعر در برابر فلسفه (تاملی بر امکان فلسفه شاعرانه) - بخش اول (۱) - دکتر آیدین آرتا 

اين سخنرانی که با عنوان "در دفاع از شعر در برابر فلسفه _ تاملی بر امکان فلسفه شاعرانه" در جلسه ای انجام شده که با هدف بررسی شعر و اندیشه فلسفی والاس استیونس شاعر آمريکايی انجام شده.
این گفتگو بر امکان منحصر به فردی است که شعر می تواند فراهم کند که به استعلای فلسفه منتهی می شود.
در تاریخ فلسفه غرب نوعی تقابل میان شعر و فلسفه وجود دارد. شعر و فلسفه هر دو بر زبان تکیه دارند ولی در سنت فلسفه تحلیلی وظیفه زبان روشن ساختن حقیقت و دقت بخشیدن به زبان برای انجام وظایف کارکردی آن است. هدفی که با کتاب ارگانون (منطق) ارسطو آغاز می شود و در فرمول بندی او از منطق به زبان درونی فلسفه تبدیل می شود. اتفاقی که سرانجام در مسیری که فلسفه پس از دکارت آغاز می کند و توسط فرگه قدرت خود را آشکار می سازد و از آن فلسفه تحلیلی و زبان بیان فلسفه علم و در سال‌های اخیر زبان الگوریتم های یادگیری ماشین و هوش مصنوعی متولد شده است.
آیا این مسیر پایان فلسفه و زبان است؟
بعضی فلاسفه بر این باورند که شعر دارای قدرت درون زادی است که فراتر از امکانات شکل منطقی و ساختارمند زبان است. تلاش من در این سخنرانی کوتاه بیان خلاصه ای از این نظرات بوده است‌. دفاع از شعر در برابر و فلسفه با هدف کنکاش در امکانات شاعرانگی در فلسفه. این به ویژه در درک سنت فلسفی ایران که عمیقا با شعر و ادبیات پیوسته است دارای اهمیت است.
این سخنرانی در قالب دو فایل مجزا ارائه می شود
۱) بخش اول: بررسی مختصری از تاریخ تعامل شعر و فلسفه با تمرکز بر سقراط، افلاطون و ارسطو و سپس آغاز درکی جدید از امکانات هنر و ادبیات و به ویژه شعر که با شوپنهاور آغاز می شود ، با نیچه امکانات خود را آشکار می سازد و توسط سنت ادبی فلسفه اگزیستسیال حضور خود را در فلسفه تثبیت می کند. در این میان هایدگر و به ویژه هایدگر متاخر نقشی ویژه در بررسی فلسفی نقش شعر در فلسفه دارد. پس از هایدگر فلاسفه بسیاری به این موضوع پرداختند که در این بخش به محدودی از آنها چون آلن بدیو ، ژیل دلوز و مرلوپونتی پرداخته می شود.
۲) بخش دوم این ارائه به نقش مهم جولیا کریستووا و گادامر در بررسی بر هم کنش زبان و فلسفه در خلق معنا می پردازد. موضوع دیگری که در بخش دوم مورد بررسی قرار می گیرد شعر و امکان رهایی بخشی آن است. در این بخش دیدگاه‌های هانا آرنت، جورجیو آگامبن، لویناس، رانسیر و والتر بنیامین در رابطه با پیوستگی درونی شعر، سیاست و فلسفه به اختصار مورد بررسی قرار می گیرد.
در پایان من از همه دوستانی که به این موضوع علاقه مندند دعوت می کنم که همچنین به سخنرانی درخشان دکتر مصطفی مهر آیین در رابطه با ارزش ادبیات در زندگی روزمره ما گوش کنند:
t.me/mostafamehraeen
با سپاس
آیدین آرتا