وقتی به ابزار شناخت مادی توجه صرف کنیم، به معیار و بعد به چهارچوبی مطلق تبدیل میشود. چهارچوب فکری توصیفی که زمان مند و علت مند است در جستجوی خود تکامل جسمی انسان را تعقیب کرده است. اما در فرای این چهارچوب و در مفهوم و قابلیت و رتبه انسانی ، ادیان اجداد بشر را معرفی کرده اند و این دو هیچ منافاتی ندارند چون در یک سیستم دستگاه هستی شناختی قرار ندارند. طبیعت گرا خود را در میان ذرات بنیادی ماده اسیر میکند و رویای پرواز معنوی را به فراموشی میسپارد. ضمنا این امکان که سیر پیدایش اولین انسان و دوره بشر تا انقراض و تکرار آن قابل تامل است. تا جاییکه برخی سالکان تا ظهور هزار حضرت آدم بر روی زمین را شهود کرده اند.
