کتاب های پیشنهادی مصطفی ملکیان، بهار هزار و چهارصد و سه
.
.
.
کتاب دیگری که به دوستان معرفی میکنم، فقط به این جهت که امسال این کتاب را خوانده‌ام و خیلی لذت برده‌ام و پیشنهاد میکنم که عزیزی این کتاب را ترجمه کنند، کتابی است نوشته خانم ننسی شرمن. خانم ننسی شرمن از فیلسوفان رواقی روزگار ما است. چندین اثر بسیار عالی درباره دیدگاه رواقیان نسبت به تقریباً هر امری در زندگی از ایشان منتشر شده است، اما عنوان این کتاب که امسال خوانده‌ام و سال انتشارش متاخر است، یعنی ۲۰۲۱، حکمت رواقی است و الان این کتاب را دارم توصیه میکنم:
Stoic Wisdom
در این کتاب، در فصل آخر کتاب، یعنی در فصل نهم، خود خانم ننسی شرمن میپذیرد که مکتب رواقی اگر امروزه برای ما سودمندی بخواهد داشته باشد اندک جرح و تعدیلهایی لازم دارد. به هر حال، مکتبی است که از عمرش قرنهای متمادی میگذرد. درواقع، مکتبی است که تقریباً میتوانیم بگوییم بیست قرن است که با این مکتب سروکار داشته‌ایم و مسلماً در این بیست قرن خیلی چیزها عوض شده‌اند. بنابراین، خود احکام و تعالیمی هم که رواقیان توصیه میکردند برای این که سودمندی خودشان را حفظ کنند باید جرح و تعدیل هایی و حک و اصلاح هایی در آنها صورت بگیرد. او این را میپذیرد، ولی در عین حال میگوید اصول آن چه رواقیان گفته‌اند هنوز هم به اعتبار خودش باقی است و هنوز هم علاوه بر این که به اعتبار خودش باقی است میتواند اولاً به زندگی معنا دهد، ثانیاً نوعی روان‌درمانگری برای ما داشته باشد و ثالثاً بعضی از مشکلات عینی زندگی ما را نیز رفع کند. از این لحاظ، این کتاب برای همه ما امروزه سودمند است. بعضی از مباحثش که به نظر من خیلی مباحث ارزشمندتری هم هستند و خدمتتان میخواهم عرض کنم، اینها اند: بحثی در فصل سوم در باب آرامش دارد و این که چگونه زندگیهای آرامی بتوانیم داشته باشیم و مرادش از آرامش البته فراز و نشیب های بیرونی زندگی نیست. آن سکون قلبی درونی ما است. یعنی درواقع چشم گردباد شویم. یعنی در عین این که زندگی ما مثل گردباد است و یک لحظه یک جزءاش به قرار قبل باقی نمی‌ماند، ولی مثل چشم گردباد ثبات خودمان را و آرامش خودمان را در دل این همه سیلان، تحول، دیگرگونی و تبدیل که خیلی‌های آن برای ما نامساعد است، بتوانیم حفظ کنیم. فصل دیگرش که باز برای من خیلی جذاب است، فصل چهارم است که به تعبیر امروزیان درباره مدیریت کردن احساسات و عواطف و به تعبیر قدمای ما تابع عقل کردن احساسات و عواطف است. فصل پنجم این کتاب هم که در باب تاب آوری است، خیلی فصل قابل توصیه‌ای است. و اما فصلی که تازه‌تر از بقیه فصول در میان مباحث است، بحث سلف کامپشن است که در این کتاب مورد تاکید است و این که نسبت به خودمان باید شفقت داشته باشیم. همیشه نباید شفقت‌مان معطوف به دیگران باشد. باید نوعی خودشفیق بودن، شفیق خود بودن، مشفقانه به خودمان نگاه کردن، از سر دلسوزی به خودمان نگاه کردن داشته باشیم. این بحث خیلی جدیدی است که راستش به این صورت در کتابهایی که خوانده بودم ندیده بودم، ولی این هم باز از همان منظر رواقیان است. یکی از مباحث دیگری که به نظرم خیلی بحثش جالب است، بحثی است که تقریباً امروز از آن به مهارتهای زندگی تعبیر میکنیم. البته، ایشان به مهارت های زندگی که امروزه شمارش می‌شوند و تعدادشان را بعضی به عدد خیلی بالایی هم رسانده‌اند، نمی‌پردازد، اما لب مهارت های زندگی را در فصل هشتم کتاب که فصل ماقبل آخر است، بیان می‌کند
این کتاب چون نثر خیلی واضح و متمایزی هم دارد و هیچ گونه در بیانش ابهام و ایهام و غموض نیست، مثل سایر آثار خانم شرمن، هم فرآیند ترجمه‌اش خیلی فرآیند دشواری نخواهد بود و هم فرآیند خواندنش برای کسانی که بعدها این کتاب در ترجمه فارسی خواهند خواند خیلی لذت‌بخش و هموار خواهد بود. اما بیشتر از همه چیز، باز توجه‌ام به خود محتوای کتاب است. فکر میکنم اگر این کتاب را کسی ترجمه میکرد خدمت بزرگی به وضع کنونی ما در ایران کرده بود که مثل وضع کنونی همه کشورهای دنیا وضع چندان خوشی نیست، ولی در کشور ما به صورت مضاعف، بلکه به صورت تریپل و چندین و چندگانه، وضع نامطلوبی است. این نوع کتاب ها اگر هم مسائل و مشکلات ما را معالجه کامل نکنند، ولی این مسائل و مشکلات را تسکین میدهند و تسکین هم تا وقتی معالجه کامل امکان پذیر نیست، باید امر مغتنمی شمرده شود و نوعی خودفریبی تلقی نشود
27 сен 2024
