बाजीराव पेशवे यांचे धाकटे सुपुत्र रघुनाथराव पेशवे.
मराठयांचा अटकेपार झेंडा पोहचला त्यात त्यांचा सिहाचा वाटा होता.
१७८२ मध्ये श्रीमंत थोरले माधवराव पेशवे आणि राघोबादादा यांच्यात पेशवाईच्या पदावरून एकदा संघर्ष पेटला. त्यानंतर राघोबाबादादांनी कोपरगांव येथील बेटात उंच चौथरा तयार करून भव्य असा वाडा बांधला.
तर माधवराव जिवंत असताना राघोबा दादांना हातपाय काय हलवता आले नाही. मात्र, नंतरच्या काळात कट-कारस्थानं रचून त्यांनी पेशवे पदाच्या गादीवर आलेला धाकटा पुतण्या नारायणराव पेशवे यांना मारून टाकलं.
श्रीमंत नारायण पेशवेंच्या मृत्यूनंतर पेशवाईचा इतिहास बदलला. राघोबा आणि आनंदीबाईंना न्यायासनापुढे उभं केलं गेलं. न्यायमूर्ती रामशास्त्री प्रभुणे यांनी आनंदीबाईंना कोपरगांव इथं नजरकैदेत ठेवलं तर राघोबादादांना देहांताची शिक्षा ठोठावली.
राघोबादादांची देहान्ताची शिक्षा प्रत्यक्षात झाली नाही. पण नंतर त्यांनाही कोपरगावच्या वाड्यात नजरकैदेत ठेवण्यात आले.
तसा हा वाडा पेशवाईला शोभेल असाच होता. गोदावरीच्या तीरावर २० फूट उंचीच्या चौथान्यावर ती बांधलेला वाड्यातल्या दिवाणखान्यातील छताच नक्षीकाम डोळ्यांचे पारड फिटणार आहे. वाडयात दिवाणखाना, दरबार हॉल, स्त्री पुरुषांसाठी कोठीघर, मुदपाकखाना, नाटकशाळा, घोड्यांच्या पागा होता.
याच वाड्यात राघोबादादांनी ११ डिसेंबर १७८३ रोजी अखेरचा श्वास घेतला, मात्र अंत्यविधी त्यांच्या इच्छेनुसार हिंगणे वाड्यात करण्यात आला. कोपरगावच्या वाड्यात आनंदीबाईनी समाधी उभी करून वृंदावन उभ केलं.
राघोबादादाच्या मृत्यूनंतर आनंदीबाई आणि त्यांची मुल ऑक्टोबर १७९२ पर्यंत म्हणजे तब्बल ९ वर्षे याच वाड्यात राहिल्या. मात्र, एकामागून एक अशा वाईट घटना घडल्याने आनंदीबाईनी अखेर नाशिकच्या आनंदवल्लीला जायचं ठरवलं.
पुढे हा वाडा इंग्रजानी ताब्यात घेतला. आपल्या अनेक सरकारी कामासाठी त्यांनी या वाड्याचा वापर केला, मात्र, इंग्रजांच्या जाण्यानंतर या वाड्याला कोणी वालीच उरला नाही. आणि वाडा तसाच पडून राहिला
आपल्या नक्षीकाम आणि कलाकुसरीने आकर्षित करणारा हा वाडा आज मात्र पूर्णतः कोलमडून गेलाय,
वारा, वादळ, पाऊसाने लाकडी दरवाजे, खिडक्या, महिरपी जमीनदोस्त झाल्या. वाड्याचे वैभव असणारा मोठा चौकही उध्वस्त झालाय. वाड्याच्या आत एक तळघर सुद्धा आहे, पण अलिकडच्या काळात ते कोणीही उपडण्याचा प्रयत्न केलेला नाही..
दरम्यान, वाड्यातून बेटापर्यंत नदीच्या खालून भुयारी मार्ग आहे, असे म्हणतात की, या मागनि कधी कधी सैन्याच्या गुप्त हालचाली केल्या जातात.
या वाड्याचं जतन व्हावे म्हणून सरकारी अधिकारी बऱ्याच वेळा इथं येऊन भेट देऊन गेलेत. सध्या हा वाडा पुरातत्त्व विभागाच्या ताब्यात असून तिथ डागड़जीचं काम सुरू आहे.
#raghunath #raghunathrao
#raghobadada
#peshwa #panipat #narayan #peshwe#kopargaon
kopargaon wada
kolargaon peshwa wada
raghoba dada wada kopargaon
raghobadada peshwa
raghobadada
raghunathrao peshwa
raghunathrao peshwa history
raghunatharo peshwa death
कोपरगाव वाडा
15 окт 2022
