GUEST: Abdul Samim
HOST : Binu Pokhrel
CAMERA/EDIT: Arya Digital
भिडियो भित्र :
हिन्दू देशका मुसलमान जनता
नेपालमा मन्दिरमा बजेको घन्टा मस्जिदमा सुनिन्छ, गुम्बाको ओम् माने पेमे होम् मन्दिरमा गुञ्जिन्छ ।
यहाँ धर्मको विविधता झगडामा होइन, मानवताको केन्द्रमा पुगेर टुङ्गिन्छ । कहिलेकांही धार्मिक कलहका लागि प्रयास भइरहेका हुन्छन्, तर ती सबैलाई सद्भावको यही धागोले उनेर शान्तिमा बदल्छ । नबोले पनि हामी चुपचाप यो कुरा मससुस गरिरहेका हुन्छौं ।
अर्थात् नेपाल बहुजाति र बहुधर्मको एकत्वमा बाँचेको देश हो । अझ यस्तो देशको इतिहास हजारांै वर्ष लामो छ । जहाँ झण्डै दशवटा धर्म मान्ने २२४ जातजाति बस्छन् । जनसंख्याको हिसावले मुस्लिम धर्म मान्नेहरु ५.९ प्रतिशत छन् । अर्थात्, आजहामी मुस्लिम धर्म बारे चर्चा गर्दैछौं । जो नेपालको जनसंख्या तेस्रो नम्बरमा हुनुहुन्छ ।
नेपालमा मुलमानहरु कहाँ कहाँ र कहिलेदेखि छन् भनेर खोजी गर्दा तीनथरी इतिहास भेटिन्छ यहाँ । कास्मिरी मुसलमान, पहाडे मुसलमान र तराईंका मुसलमान । तराईका अधिकांश जिल्ला र पहाडका गोरखा, तनहुँ, कास्की, स्याड्जा, पाल्पा, अर्घाखाँची, प्युठान, दैलेखदेखि अछाममा मुसलमानको बाक्लो बसोवास छ ।
नेपालमा मुसलमानहरु कहिले कहिलेदेखि छन् भनेर बुझ्दा तिन तहको इतिहास भेटिन्छ । सातौं शताब्दीमा लिच्छवीकालमा नेपालबाट अरबी देशमा व्यापार हुने गरेको कुरा ई सं ७८२देखि ७८३ तिर लेखिएको पुस्तक ‘हुउद अल आलम’ मा उल्लेख भए अनुसार त्यो बेला नेपालबाट कस्तुरीको व्यापार हुन्थ्यो । भनेपछि त्यो बेला मुसलमानहरुको नेपालसँगको सम्बन्ध थियो भनेर नेपाली मुसलमान विकिपिडिया लेख्छ ।
दोस्रो चरणमा सत्रौं शतब्दीको अन्त्यतिर बाइसे चौविसे राज्यका शासकहरुले आफ्नो राज्य जोगाउनका लागि हतियार चाहिने हुनाले गोलावारुद, बन्दुक, तोप जस्ता हतियार र भाँडाकुडा बनाउन मुसलमानहरुलाई ल्याएको इतिहास पढ्न पाइन्छ ।
त्यसपछि भारतमा मुगलहरुको साम्राराज्य विस्तारको क्रम हुँदा १२३६ मा समसाउद्धीन इल्तुतमिश, १३२५ मा अलाउद्धिन खिल्जी, १३५० मा मुहम्मद तुगलक, १५१७ मा सिकन्दर लोदी, १५३६ मा इब्राहिम लोदी, १५४५ मा शेर शाह सुर, १६०५ मा अकवर आदिले राज्य विस्तार गर्दा नेपालका तराईसम्म प्रभाव प¥यो । त्यो बेला पनि मुसलमानहरुको आगमन भयो भन्ने इतिहास पढ्न पाइन्छ । अझ १३२४मा गयासुद्दिन तुगलकले सिम्रौन गढ मा आक्रमण गर्दा र १३४९मा सुल्तान शमसुद्दिनबाट काठमाडौंमा भएको लुटपाटपछि नेपालमामा मुसलमानहरुको सहज बसोवास भएको देखिन्छ । तर जोड दिंदै भनिएको छ- काठमाडौंको त्यो लुटपाट धार्मिक आक्रमण भने थिएन ।
त्यसबेलाको समय युद्ध र आक्रमणबाट राज्य विस्तार गर्ने समय थियो । राज्य र व्यापार विस्तारमा मान्छेहरु यता उता जाने हुन्थ्यो नै । तर, मुसलमानहरुलाई भने यहाँका राजाहरुले बोलाएरै ल्याएर राखेका तथ्यहरु झन धेरै छन् । खासमा राजा रत्न मल्लको पालामा १४८४-१५२० मा मुसलमानको स्थायी रुपमा बसोबास भएको देखिन्छ । भनिएको छ- त्योबेला राजा रत्न मल्लको ल्हासास्थित दुतसँग सम्पर्क भएपछि कस्मिरका मुसलमानहरु नेपाल आएका थिए र राजाले सम्मानसाथ राखेका थिए । १७२२ मा राजा भाष्कर मल्लको दरवारमा मुसलमानलाई नै काजी पदसम्म पनि दिइएको थियो ।
तेस्रो चरणमा १८५७ मा लखनौका नवाव कमजोर बन्दै गएपछि वाजिद अलि शाहकी पत्नी वेगम हजरत साथै दिल्लीका मुगल सम्राट बहादुर शाह जफर मुती, मौलाना, सर्फराज अलि शाह लगायत ठूलो टोली नेपाल आएका थिए । त्यसबेला उच्च पदस्थहरु काठमाडांै नै आए भने ठूलो समुह तराईमै रोकियो भनिएको छ ।
अर्को सुगौली सन्धीमा जब नेपालले भूमि फिर्ता पायो त्यो भूभागमा बसोवास गर्ने मुसलमानहरु स्वत नेपाली भएको तथ्य छ । जुन चौथो चरणको आगमन थियो ।
सबैभन्दा पछि जब चीनले १९५९ मा तिब्बतमा आधिपत्य जमाएपछि त्यहाँबाट तिब्बती मुलका मुसलमानहरु भागेर नेपाल पसे । जो एकसय परिवार थिए भनिएको छ ।
यसरी विभिन्न समयमा पुस्तौ युस्ता देखि मुसलमानहरुको यहाँ बसोवास छ मात्रै है नेपालका विभिन्न क्षेत्रमा ख्याति कमाएर बसेका छन् र नेपाल राज्यको आत्मविश्वास निर्माणमा योगदान दिइरहेका छन् । अरु त अरु हाम्रो लोक गायनमा अलि मियाँको नामले मुस्लिम समुदाय पनि यहाँको लोक समुदाय रहेको संकेत गर्छ । अहिले विभिन्न व्यवसायिक क्षेत्रमा यस्ता धेरैको नाम लिन सकिन्छ ।
झट्ट हेर्दा नेपाली बाहुन क्षेत्रीजस्ता देखिने अग्लो कद भएका पहाडिया मुसलमानको प्रभाव मात्र हैन संसकृति पनि उत्तिकै सहिष्णु रहेको देख्न सकिन्छ ।
त्यसैले आउनुस्, आ-आफ्ना संसकृतिलाई सम्मान गरेर बसेको नेपालको हिन्दु मुस्लिम समुदायको बारेमा छलफल गरौं । नेपालमा यस्तो सहिष्णुता केले बनाएको छ ? यसलाई जान्न हामी मौलाना अब्दुल समिमसँग सम्यक् संवाद गर्दैछौं ।
Copyright for this content is with samyak samwad . Unauthorized reproduction and publication without written consent is strictly prohibited and subjected to legal obligation according to Copyright Act of Nepal Government.
🔔 Turn on notifications to stay updated with new uploads!
►🌐 www.Binupokhrel...
►👍 / binuebhi
►🐦 / binuebhi
►📸 / binupokhrel9
►📧 Binuebhi@gmail.com
►📞 977-9851177244
#Binupokhrel #binupokhrelinterview #samyaksamwad
© All Rights Reserved
MORE CHANNELS:
#(Samyak Samwad Clips)
21 окт 2024