หายจากโควิดแล้วต้องทำอย่างไรบ้าง 

สิ่งแรกที่ท่านต้องทำคือ ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ การออกกำลังกายกลุ่มแรกที่ต้องทำคือ - แอโรบิก (Aerobics) เป็นการฟื้นฟู 2 อย่างให้ดีเสียก่อน 1. อย่างแรกคือ หัวใจให้ทำงานให้ดีเสียก่อน 2. conditioning เป็นการออกกำลังกายอย่างหนึ่ง ที่ทำให้กล้ามเนื้อและอวัยวะส่วนต่างๆของร่างกายสามารถดึงออกซิเจนมาใช้ได้อย่างมีประสิทธิภาพเพิ่มมากขึ้น การออกกำลังกายแบบแอโรบิกคือ การออกกำลังที่ทำให้หัวใจของเร็วเต้นเร็วขึ้นอย่างสม่ำเสมอเป็นระยะเวลาคงที่นานๆ ไม่ใช่การออกแรงเต็มที่ เช่น เดินเร็วๆต่อเนื่องครึ่งชั่วโมง การเต้นแอโรบิก การวิ่ง ว่ายน้ำ กระโดดเชือก กิจกรรมที่สามารถทำต่อเนื่องนานๆจะเป็นการออกกำลังกายแบบแอโรบิก การออกกำลังกายที่เหมาะสมคือ ขณะออกกำลังกายท่านต้องไม่สามารถพูดได้ แต่ถ้าสามารถพูดคุยได้ปกติแสดงว่าท่านยังออกกำลังไม่หนักพอท่านต้องเพิ่มมากกว่านั้น แต่ไม่ใช่ต้องเหนื่อยจนกระทั่งหอบหายใจไม่ทันหน้ามืด แบบนี้มากเกินไปไม่ควรทำมากขนาดนั้น ในช่วงแรกๆหลายๆท่านอาจออกกำลังได้ไม่มากพอ อาจจะทำได้ 1-2 นาที ก็ไม่เป็นไร ให้ท่านพักหายเหนื่อยแล้วออกใหม่ ทำซ้ำๆจนนานถึงครึ่งชั่วโมงหรือมากกกว่านั้น ยิ่งท่านทำมากท่านก็ยิ่งมีโอกาสฟื้นตัวเร็วก็ยิ่งสูงขึ้น - การออกกำลังของกล้ามเนื้อ เพราะถ้าท่านอยู่บนเตียงนานๆกล้ามเนื้อก็จะฝ่อ และ สเตียรอยด์ก็จะทำให้กล้ามเนื้อลีบและอ่อนแรงลง เราจึงต้องออกกำลังกายด้วยการสร้างกำลัง ส่วนที่ต้องออกกำลังมากที่สุดคือ ส่วน ขา และ กล้ามเนื้อแกนกลางลำตัว เพราะถ้ากล้ามเนื้อ ขา และกลางลำตัวไม่แข็งแรงจะทำอะไรได้ลำบากมากขึ้น ท่านอาจจะล้มสะโพกหัก โดยเฉพาะขา จะมีเส้นเลือดดำอันหนึ่งไปเลี้ยงที่ขาแล้วจะต้องบีบกลับมาที่หัวใจเพื่อส่งมาที่ปอดเพื่อแลกเปลี่ยนออกซิเจนแล้วคายคาร์บอนไดออกไซด์ทิ้ง ถ้ากล้ามเนื้อที่ขาไม่แข็งแรง จะทำให้เลือดไปคั่งอยู่ข้างล่างแล้วทำให้ขาบวมเพิ่มมากขึ้น เวลาที่เราเดินจะหน้ามืด อ่อนเพลียง่าย เพราะแทนที่เลือดจะไปเลี้ยงสมอง ก็ไปกองอยู่ที่ขา ทำให้เรามีปัญหาได้ #ตอนที่2

สำหรับท่านที่ยังสามารถเดินไปมาได้ ท่านสามารถทำได้หลายๆแบบ เช่น Squat โดยให้หาเก้าอี้นิ่มๆ โซฟา หรือเตียง หันหน้าออกจากเก้าอี้หรือโซฟา ให้เรานั่งลงแต่อย่าให้ก้นโดนกับตัวเก้าอี้ให้ขางอไว้ ตัวอย่างนาทีที่ 7:59 ให้ทำซ้ำๆชุดละ 10 ครั้ง ทำบ่อยๆจะทำให้กล้ามเนื้อขาเราแข็งแรงเพิ่มขึ้น สาเหตุที่ให้มีเก้าอี้ โซฟา หรือเตียงอยู่ด้านหลังเพราะถ้าเราล้มลงไปจะได้มีที่นั่ง ไม่ควรใช้เก้าอี้ที่มีลูกล้ออาจทำให้เกิดอันตรายได้ ทำซ้ำๆยิ่งเยอะยิ่งดี ช่วงแรกๆอาจจะไม่ไหว เพราะว่าค่อนข้างยากหรืออาจเดินขึ้นบันไดอาจจะช่วยได้ เพราะเป็นการออกกำลังขา ท่านที่มัวแต่ออกกำลังแขน อาจไม่ค่อยได้ประโยชน์เพราะ แขนไม่ค่อยมีส่วนในการบีบเลือดไปเลี้ยงสมองเท่ากับขา แล้วเราไม่ได้เดินด้วยแขน ถ้าขาเราอ่อนแอจะทำให้ล้มได้ง่าย ยิ่งถ้าเราอ่อนแอแล้วล้มก็จะไม่ค่อยดี - การกายภาพปอด เพราะเวลาเราเป็นโควิดมากๆในปอดคนปกติจะมีสารลดแรงตึงผิว (Surfactant) เป็นการป้องกันไม่ให้ปอดแฟบไป เวลาที่เรามีปอดอักเสบและมีโควิดอยู่ในนั้น จะทำให้สารตัวนี้ทำหน้าที่เสียไปหรือบางทีสร้างไม่ได้ ทำให้บางบริเวณของปอดแฟบ เวลาแฟบก็ไม่สามารถแลกเปลี่ยนออกซิเจนให้เราได้เราก็จะเหนื่อยกว่าปกติ ดังนั้นเราจะทำอย่างไรก็ได้ให้เปิดออกมา ถ้าเราไม่มีเครื่องมือทางการแพทย์ เราก็สามารถ หายใจเข้าให้ลึกๆเต็มปอดค้างไว้ 5 วินาทีแล้วหายใจออกช้าๆ การหายใจเข้าลึกๆแบบนี้เป็นการถ่างเปิดขยายปอดส่วนที่แฟบไปให้เปิดได้ ยิ่งเราทำบ่อยๆ โอกาสที่ปอดจะเปิดดี ก็มีสูงขึ้น ท่านควรทำสม่ำเสมอ และท่านที่ไม่เคยออกกำลังยิ่งต้องรีบทำเพราะท่านที่เป็นโควิด ท่านจะมีโรคแทรกซ้อนหลังจากที่เป็นได้ คือ 1. ลิ่มเลือดอุดตันตามที่ต่างๆ ไม่ใช่หายแล้วก็หายเลย บางคนหายแล้วนอนบนเตียงเพราะเพลียเหนื่อย ไม่อยากทำอะไร คนกลุ่มนี้จะเกิดลิ่มเลือดตามบริเวณต่างๆของร่างกาย ถ้าไปอุดตันที่ปอดอาจทำให้ท่านเสียชีวิตได้ ดังนั้นต้องรีบเคลื่อนไหวร่างกาย ยิ่งทำได้เท่าไหร่ยิ่งดี #ตอนที่3

2. ท่านอาจมีการติดเชื้อแทรกซ้อน เช่น ถ้าไม่กายภาพปอด ไม่ออกกำลังกาย บางท่านมีเสมหะเรื้อรังจากการที่ปอดกำลังซ่อมแซมตัวเองจะมีการระคายเคือง จะมีเสมหะออกมา ถ้าท่านไม่ไอมันออกมา มันจะคั่งอยู่ที่ปอดนานๆ ท่านจะติดเชื้อและมีปอดอักเสบและปอดบวมได้ ถ้าต้องเข้าโรงพยาบาลอีกรอบก็จะหนักกว่าเดิม ท่านที่มีเสมหะ ให้ไอออกมาให้หมด พยายามเปิดให้ปอดถ่างขยายอยู่เรื่อยๆเพื่อไม่ให้มีอะไรแทรกซ้อนลงไปในปอดอีกรอบ ท่านที่ต้องใช้เครื่องช่วยหายใจเวลาทานอาหารต้องช้าๆการที่มีท่อค้างอยู่ในหลอดลมนานๆจะทำให้การกลืนมีปัญหา ถ้าเราทานเร็วเกินไปด้วยความเคยชินที่ท่านเคยทานเร็วมาก่อน อาจสำลักลงปอดอาจทำให้ปอดอักเสบได้ โรคโควิดหายแล้วแต่ท่านเป็นปอดอักเสบจากการสำลักอาหารบางทีอาจแย่กว่าเดิม ดังนั้น เวลากินอะไรให้เคี้ยวช้าๆหน่อย เคี้ยวให้ละเอียด ค่อยๆกลืน ไม่ต้องรีบ ถ้าทานอาหารแล้วสำลักให้เคี้ยวช้าๆโดยเฉพาะเนื้อ ถ้าท่านไม่เคยนับ ในคำๆนึงต้องเคี้ยว 20-30 ครั้ง ถ้าเคี้ยว 5 ครั้งแล้วกลืน ยังไม่ทันละเอียดอาจจะเข้าผิดช่องจะน่ากลัวกว่าเดิม - นอกจากสภาพร่างกายแล้วยังต้องฟื้นฟูสภาพจิตใจ บางคนเกิดอาการกลุ่ม panic บางคนเกิดอาการ PTSD (Post-traumatic stress disorder) เป็นความเครียดชนิดหนึ่งที่เรานึกถึงเหตุการณ์ที่มันแย่ๆ เช่น เราต้องถูกใส่เครื่องช่วยหายใจ อยู่ icu เราต้องอยู่คนเดียวมืดๆ อยู่ในกล่องคนเดียวมืดๆ จะตกใจเหมือนจะเป็นจะตายขึ้นมา จะพบได้ในคนที่เคยเป็นโควิดมาก่อน หรือ อยู่ใน icu มาก่อน ถ้าเราคุมไม่ได้ ควรจะพบจิตแพทย์ ไม่ใช่เราเป็นโรคจิตหรือบ้า เป็นเพราะหลายๆเหตุการณ์ที่ผ่านมา ท่านหาจิตแพทย์ให้ช่วยเหลือท่าน ถ้าท่านหายก็จะหยุดยาได้เอง สำหรับคนที่สามารถแก้เครียดได้ด้วยวิธีการอื่นเช่น ออกกำลังกาย อ่านหนังสือ การเล่นดนตรี นั่งสมาธิ ก็อาจช่วยภาวะนี้ได้ - ส่วนท่านที่มีปัญหาในการนอนหลับ คุณหมอได้เคยพูดไว้ในคลิปนี้แล้ว ru-vid.com/video/%D0%B2%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BE-p__NDW-5DTY.html ถ้านอนไม่หลับเรื้อรังหรือหลับไม่สบาย ตื่นมากลางดึก รู้สึกอึดอัดบ่อยๆท่านอาจต้องไปตรวจการนอนหลับ ท่านที่ไ่ม่เคยเป็นอะไรมาก่อนเลย แต่พอหลังจากหายจากโควิดนอนแล้วไม่ปกติท่านอาจมีปัญหาการหยุดหายใจในขณะหลับได้เป็นผลแทรกซ้อนได้เพราะกล้ามเนื้อมันอ่อนแอลง เวลานอนกล้ามเนื้อในคอจะหย่อนเพราะมันพัก เวลาพักลิ้นกับช่องคอจะอุดตันไปทำให้เราหายใจไม่ออกในเวลากลางคืน เวลานอนเราอาจนอนกรน แล้วจู่หยุดหายใจแล้วเฮือกขึ้นมาทำให้เรานอนไม่เต็มอิ่ม จะต้องไปตรวจการนอนหลับจะได้ทราบว่าเป็นหรือไม่เป็น และมีวิธีการรักษา #ตอนที่4

- ไม่มีอาหารเสริมหรือวิตามินอะไรที่ท่านต้องกินเป็นพิเศษ ถ้าท่านสามารถทานอาหารครบ 5 หมู่ได้ก็เพียงพอแล้ว แต่เน้นโปรตีน เพราะร่างกายเวลาโดนทำลายด้วยโควิดหรือยาหรืออะไรก็แล้วแต่จะต้องใช้โปรตีนในการสร้างเนื้อเยื่อนั้นขึ้นมาใหม่ ถ้าท่านทานโปรตีนไม่พอ ทำให้การหายของท่านช้าลง เช่น ปลา ก็จะดี เนื้ออาจย่อยยากนิดนึงเพราะบางคนมีปัญหาระบบการย่อยหลังจากป่วยหนัก ถ้าท่านทานปลาก็จะดีเพราะปลาเป็นแหล่งโปรตีนที่ดี หรือโปรตีนจากถั่ว (ถ้าท่านไม่แพ้ถั่ว) หรือกลุ่มโปรตีนที่เป็นผงก็ได้ หลีกเลี่ยงอาหารมัน ทอด เพราะอาจจะหนักไปสำหรับทางเดินอาหารที่เพิ่งจะฟื้นตัว อาจจะย่อยลำบาก ท่านอาจจะมีปัญหาท้องเสีย ท้องผูก ให้หาอะไรย่อยง่ายๆกินไปก่อน สำหรับอาหารเสริม วิตามินสามารถทานได้แต่ไม่มีงานวิจัยรองรับว่าสามารถช่วยท่านได้ หรือมีบางงานวิจัยบอกว่าไม่สามารถช่วยท่านได้ ถ้าสบายใจที่จะกินก็สามารถกินได้ เช่น วิตามินซี Zinc เบตากลูแคน คลอลาเจน วิตามินรวม วิตามินบีรวม centrum สามารถทานได้แต่ไม่อยากให้เน้น หรือสมุนไพรก็สามารถทานได้ เช่น จะกินฟ้าทะลายโจรต่อเนื่องไปอีก ก็ไม่ได้มีประโยชน์ในกรณีที่ท่านไม่ได้เจ็บป่วย ไม่ได้ป้องกันอะไรใหม่ได้ - ท่านที่ไม่เคยฉีดวัคซีนมาก่อน ควรจะไปฉีดวัคซีนเมื่อหายแล้ว คนที่หายจากโควิดเมื่อท่านหายแล้วเวลาที่เราเจอเชื้อเราจะมีการตอบสนองทางภูมิคุ้มกันต่อหลายๆส่วนของเชื้อ เวลาฉีดวัคซีน นอกจากท่านจะมีภูมิคุ้มกันจากตัวเชื้อซึ่งจะเป็นภูมิแบบกว้าง หมายความว่าจะตอบสนองต่อหลายๆส่วนของเชื้อ ถ้าท่านไปฉีดวัคซีนจะได้ภูมิเชิงลึก ซึ่งตอบสนองต่อ spike protein ของตัวไวรัส ท่านจะมีภูมิแบบกว้างและแบบลึก ซึ่งเป็นสิ่งที่ดีมากๆ ส่วนจะฉีดกี่เข็ม ทางงานวิจัยปัจจุบันนี้ยังแนะนำให้ฉีด 2 เข็มอยู่ แต่ในอนาคตถ้ามีงานวิจัยแบบเข็มเดียวก็ต้องดูอีกที ตอนนี้ทีอเมริกา หลังจากหายจากโควิดจะให้ฉีด mRNA 2 เข็ม แต่ถ้าเป็น johoson&johnson ต้องฉีดเข็มเดียวอยู่แล้วก็จะฉีดเช็มเดียว แต่ที่ในประเทศไทยปัจจุบันยังไม่มี วัคซีนเข็มเดียว ส่วน johnson&johnson ที่ฉีดในประเทศไทย มีแต่ฝรั่งเศสที่เขาฉีดให้ประชากรของเขาเองที่อยู่ในประเทศไทย - พยามตรวจเช็คร่างกายอยู่เรื่อยๆถ้ามีอาการอะไรใหม่ที่เราไม่เคยเป็นมาก่อนในช่วงที่เป็นโควิดแล้วเป็นรุนแรงขึ้นเช่น ไข้เคยหายแล้วกลับเป็นไข้ใหม่ท่านต้องกลับไปตรวจ จู่ๆขาบวมข้างเดียวท่านก็ต้องรีบกลับไปตรวจใหม่ ถ้าเป็นอาการใหม่ที่ท่านไม่เคยเจอ ท่านที่มีคำถามสามารถสอบถามเพิ่มเติมได้ #ตอนที่5

@@pattarapornsovarattanaphon8892 ขอบคุณนะคะ เหนื่อยมั้ย วันนี้พิมพ์ยาวเลยค่ะ

ดีเลยค่ะ เป็นสิ่งที่เราเลี่ยงไม่ได้ มีแต่เรียนรู้ที่จะอยู่กับมัน ขอให้สุขภาพแข็งแรงๆนะคะ

หายมานานเท่าไหร่แล้วคะ คิดบวกดีมากเลย

@@chocosnow6083 จะครบสามเดือนแล้วครับ

เพิ่งกักตัวและรักษาในhospital ครบ 10 วันวันี้ค่ะ😅

ดีมากเลยค่ะขอให้มีสุขภาพแข็งแรงตลอดปีและตลอดไปนะคะ

ขอบคุณๆหมอมากๆค่ะขอให้คุณหมอสุขภาพแข็งแรงน่ะค่ะสวัสดีค่ะ

คุณหมออธิบายเข้าใจง่ายค่ะดูเกือบทุกคลิปคุณหมอหล่อและหุ่นดีดูแลตัวเองดีมากค่ะ ขอบคุณมากนะคะ🙏👍

ขอบคุณคุณหมอน่ะค่ะ

ั. ิอด

ขอบพระคุณอาจารย์หมอค่ะ..คำอธิบายละเอียด รอบด้านจริงๆค่ะ..ฉีดวัคซีนหลังติดโควิดนานแค่ไหนคะ? ขอบคุณค่ะ

Take care and don’t forget to exercise too :)

ขอบคุณมากครับหมอ

เป็นกำลังใจให้นะครับ ขอให้แข็งแรงทั้งแม่และน้องนะครับ

รักษาตัวด้วยครับ

อาม่าติดโควิด ออกจากร.พ.แล้ว อยู่ ร.พ. 10 วัน ตอนนี้กลับมาบ้านมือ กับขาบวมค่ะ ทำไงดีค่ะจะหายบวม อาม่า 98 แล้วค่ะ นั่งวิลแชร์ค่ะ ไม่ติดเตียง กำลังจะพาเดิน แกไม่ยอมเดินค่ะ

@@jilameena5227 ตรงนี้คุณหมอไม่เห็นค่ะ นำไปโพสต์ใหม่ ในคลิปของอาจารย์ในวันนี้ค่ะ เป็นกำลังใจให้นะคะ