Muzyka i słowa: autor nieznany
„Idzie żołnierz borem lasem” , to jedna z najstarszych zachowanych polskich pieśni wojskowych, której pierwotny tytuł brzmiał „Pieśń o żołnierzu tułaczu”. Nie wiemy dokładnie kiedy powstała. Największą popularność zyskała w XIX wieku, kiedy to wiązano ją z tradycją legionową. Z pewnością jest to jednak utwór znacznie starszy, pochodzący prawdopodobnie z drugiej połowy XVI wieku. Powstało wiele wersji. Tekst piosenki w wykonaniu Jacka Kowalskiego jest następujący:
Idzie żołnierz borem, lasem, borem, lasem,
Przymierając z głodu czasem, z głodu czasem,
Suknia na nim nie blakuje, nie blakuje,
Dziurami wiatr przelatuje, przelatuje.
Chociaż żołnierz obszarpany, obszarpany,
Przecież pójdzie między pany, między pany,
Trzeba by go obdarować, obdarować,
Soli, chleba nie żałować, nie żałować.
W kotły, bębny zabębnili, zabębnili,
Na wojenkę zatrąbili, zatrąbili,
Nie płacz, nie płacz siostro brata, siostro brata,
Powrócę ja za trzy lata, za trzy lata.
Nie wyszło rok i półtora, i półtora,
Już żołnierze jadą z pola, jadą z pola,
Witam, witam mospanowie, mospanowie,
Daleko tam brat na wojnie, brat na wojnie?
Niedaleko, w czystym polu, w czystym polu,
Leży sobie na kamieniu, prawą nóżkę ma w strzemieniu.
Konik jego wedle niego, wedle niego,
Grzebie nóżką, żałuje go, żałuje go,
Kiedym ja miał swego pana, swego pana,
Tom ja jadał gołe ziarna, gołe ziarna,
Teraz nie mam sieczki, słomy, sieczki, słomy
Rozdziobią mnie kruki, wrony, kruki, wrony.
Lepiej w domu iść za pługiem, iść za pługiem,
Niż na wojnie szlakiem długiem, szlakiem długiem,
Bo na wojnie pięknie chodzą, pięknie chodzą,
Po kolana we krwi brodzą, we krwi brodzą.
Inny tekst:
Idzie żołnierz
Borem, lasem, borem, lasem.
Przymierając
Z głodu czasem, z głodu czasem.
Suknia na nim
Nie blakuje, nie blakuje,
Wiatr dziurami
przelatuje, przelatuje.
Chusta czarna
Jest za pasem, jest za pasem,
Ale i w tej
Pusto czasem, pusto czasem.
Chociaż żołnierz
Obszarpany, obszarpany,
Przecież idzie
Między pany, między pany.
Trzeba by go
Obdarować, obdarować
Soli jemu
Nie żałować, nie żałować.
Wtenczas żołnierza
Szanują, ach szanują,
Kiedy trwogę
Na się czują, na się czuja.
Zapłacze mu,
Jezu z nieba, Jezu z nieba,
Boć go pilna
Jest potrzeba, jest potrzeba.
www.spiewnikni...
21 мар 2022
