[#67] Tolerancje kształtu i położenia w prostych słowach. Jak to działa? Kurs SolidWorks. Część 2. 

Zdaję sobie z tego sprawę i postaram się również o tych tematach od czasu do czasu opowiadać. Niestety do omawiania również te tematy nie są proste, a mi zależy na omówieniu ich jak najprościej. Być może będą pojawiać się tutaj problemy na temat tego, w jaki sposób przedstawiłem tolerancję pozycji dla elementu cylindrycznego. Są to bardzo rzadkie zastosowania, kiedy z jakichś przyczyn nie możemy zastosować np. współosiowości. Równie bardzo cienka granica byłaby tu do zastosowania tolerancji współśrodkowości. Ale o tolerancji pozycji będę jeszcze opowiadał. Najczęściej tolerancję pozycji stosuje się w przypadku pokazanym w odcinku nr 55.

Nie tylko się Panu wydaje, ale ma Pan 100 % rację co do sposobu zapisu symbolu. W momencie gdy nagrywałem ten materiał, nie operowałem jeszcze aktualną normą ISO 1302, chociaż już dość długi czas upłynął od momentu jej wydania. Także nanosząc na rysunku konstrukcyjnym oznaczenie struktury geometrycznej powierzchni powinniśmy skorzystać nie tylko z obowiązującego sposobu przedstawienia symbolu, ale również precyzyjnie określić rodzaj "miary" chropowatości: Ra, Rz itd. Nie w każdym kraju Ra jest domyślnym oznaczeniem. Dziękuję za odzew w tej sprawie i pozdrawiam.

Wielkie dzięki. Myślę, że po zakończeniu serii z korkociągiem, ugryzę znów temat tolerancji wymiarowych.

Dziękuję. Pytanie i zaraz problem jest często spotykany. W związku z tym, że temat trochę rzeka, proponuję podyskutować o tym problemie w indywidualnej rozmowie, np. zdalnej za pomocą jakiegoś komunikatora. Na tyle ile moja wiedza pozwoli, postaram się naprowadzić jak sobie w takich sytuacjach radzić. W razie zainteresowania, proszę odezwać się na mojego maila (dostępny w informacjach o niniejszym kanale albo na stronie internetowej kanału).

@@InzynierProgramista dziękuję za propozycję ale chyba brak mi odwagi 😀

Ale ja nie gryzę ;) Na luzie. W razie czego, zapraszam.

Generalnie wszystkie powierzchnie obrabianego detalu mają jakieś błędy kształtu. I powierzchnie służące za bazę i powierzchnie mierzone obarczone są błędem, zatem te wszystkie błędy są sumowane na ostateczny wynik, który widzimi na przyrządzie pomiarowym. Kwestia później tego, czy mierzony parametr zmieścił się w tej tolerancji, czy nie. Jeśli tak, to już nie ma znaczenia gdzie i jaki jest błąd. Jeśli nie udaje się utrzymać tolerancji, wówczas sprawdza się np. inny sposób zamocowania detalu, inną kolejność operacji, inne parametry skrawania w przypadku obróbki wiórowej i weryfikuje się, czy poczynione zmiany wpłynęły pozytywnie na produkcję.

Już wyjaśniam. Generalnie ten przypadek jest dość kliniczny, tzn. wymaganie takie spotkamy ale w detalu o ważniejszym przeznaczeniu niż przykład zaprezentowany. Bardziej zasadne byłoby np. zastosowanie takiego pomiaru dla wału łożyskowanego z użyciem łożyska poprzecznego i wzdłużnego na powierzchniach montażowych łożysk. Bazy traktujemy jako wiązania odbierające stopnie swobody w trakcie pomiaru. Pierwsza baza, A, określona jest na powierzchni walcowej, konkretnie chodzi nam o gwint. Gwint - wiadomo ma pewny luz (niech będzie, że klasa 6g), a np., z jakichś względów konstrukcyjnych nie chcemy aby wpływał na pomiar i jednocześnie chcemy sprawdzić warunek przy dokręconym elemencie do oporu. W takiej sytuacji ustawiam bazę B na oznaczonej powierzchni. Odzwierciedleniem tej sytuacji będzie sprawdzian w postaci przyrządu, który będzie posiadał otwór z gwintem i powierzchnią oporową sprzężoną z czujnikiem. W ten sposób zamocowany detal sprawdzany by był na bicie. Warto zwrócić na oznaczenie baz, jako bazy wspólnej. Oznacza to, że otrzymujemy układ, w którym elementy kojarzone są równocześnie więzami kierunku i położenia otrzymując układ bazy jako prostą skojarzoną z osią walca oraz punktu przecięcia płaszczyzny oporu z osią walca gwintowanego.

@@InzynierProgramista Jeśli dobrze zrozumiałem: tuleja w momencie dokręcania (dobicia do bazy A) musi również zachować tolerancję bicia promieniowego ?

@@kammo3194 No trochę nie w ten sposób - dobicia do bazy B. Ale proszę na to spojrzeć trochę w inny sposób. Zarówno wykonanie cechy walca z gwintem, powierzchni czołowej, na której oznaczono bazę B jak i powierzchni cylindrycznej do której odnosi się pomiar bicia niesie ze sobą jakieś błędy wykonania. Suma błędów wykonania cechy walcowej z gwintem (baza A), powierzchni czołowej (baza B) oraz powierzchni cylindrycznej w trakcie sprawdzania bicia nie może przekroczyć wartości podanej w ramce.

@@InzynierProgramista Oczywiście pomyłka - chodziło mi o bazę B :). Dziękuję za wyczerpujące odpowiedzi, już mi to rozjaśniło sytuację. Bardzo przydatny kanał! Pozdrawiam.

Dzięki za zgłoszenie. Sprawdzę w wolnej chwili czy nabroiłem.

Wtedy klient może oznaczyć tolerancje średnicy jako Kluczową, co często się zdarza w automotive jeśli zakład ma wprowadzony ISO 9001.