Co JEDLI zwykli ludzie w średniowieczu? (Kamil Janicki o historii) 

Zgłodnieliście po obejrzeniu odcinka? :) Na żołądek nie pomogę, ale jeśli to głód wiedzy, to polecam moją książkę. Znacznie więcej dowiecie się ze "ŚREDNIOWIECZA W LICZBACH". Do kupienia na przykład na Empiku 👉👉 tblr.pl/?bbbz75 Zobaczcie też poprzednie odcinki o średniowieczu. Tutaj pełna playlista: 🔴 ru-vid.com/group/PL5YsiFJ1HVpy5oDh2VL8mqGXztMbfKXIy 🔴

Zebranie tej wiedzy musiało kosztować wiele czasu. Dziękuję za to poświęcenie, ksiażkę czytam z ogromnym zainteresowaniem.

Najbardziej podoba mi się w pana filmach, że pokazuje pan średniowieczne ilustracje. Bardzo one pomagają w zwizualizowaniu sobie epoki. I co ciekawe: wszyscy ludzie na tych ilustracjach mieli ZAWSZE NAKRYCIA GŁOWY! Nawet w pomieszczeniach. Może zrobiłby pan odcinek o nakryciach głów w średniowieczu?

Bardzo prawdopodobne że za 500lat ktoś nagra podobny film o nas

Za "wonne sensacje" należy się Panu jakiś medal w kategorii Ekwilibrystyka Języka Polskiego

Z naszej perspektywy biedacy jedli zdrowy chleb pełnoziarnisty, a bogaci - pszenne buły.😂

Dziękuje za ten bardzo interesujący odcinek. Sadze ze kuchnia mojej wiejskiej babci sprzed 60 lat niewiele różniła się od tej średniowiecznej. Tyle ze było wszystkiego w bród. Mięso kurze tylko w niedziele (w rosole!) a w ciągu tygodnia ziemniaki z omastą i kwaśnym mlekiem, kluski albo „kartoflanka”. Z przypraw tylko sól, ale i bez nich ta zupa była przepyszna, wtedy jarzyny miały jeszcze smak i zapach. Nikt nie jadł ryżu albo spaghetti a o bakłażanach tylko słyszałam. Świnia, podobnie jak w średniowieczu, bita była raz w roku na Boże narodzenie. Nic dziwnego, dziadkowie nie posiadali wtedy jeszcze lodówki wiec mięso, jeśli już bylo, spuszczalo sie w wiadrze do studni…W sumie była to raczej jarska i lekka dieta jak na tak ciężko fizycznie pracujących ludzi.

Niedożywienie było ogromnym problemem tamtych czasów. Nawet wyższe warstwy borykały się z problemem głodu i wartości odżywczych. Zawsze, gdy słucham opowieści "o dawnych czasach" cieszę się, że miałem szczęście urodzić się dziś - teraz to mamy czasy!!! ;)

Dobry wieczór, bardzo lubię Pana książki i cieszę się niezmiernie,że trafiłam również na ten kanał 😊 Pozdrawiam serdecznie 😊

Zapomina pan o jednym... teren Polski, to nie teren Anglii, czy Francji.. u nas w tych czasach było duuużo więcej wody - jezior, bagnisk, różnych moczarów, z wielką obfitością ryb, czy raków.. nie sądzę, żeby chłopi z tego nie korzystali, gdy chociażby na Podlasiu ryby stanowią po dziś dzień cenny dodatek..

obecnie ryby też są znacznie droższe od pieczywa. Jedzenie nieprzetworzone w tamtym czasie to było większe ryzyko zatruć i innych dolegliwości. Bezpieczniej było coś ugotować, czy upiec.

Bardzo dobre odcinki..konkretne i podane w ciekawej formie..dziękuję i pozdrawiam serdecznie

Proszę opowiedzieć coś o higienie osobistej, gospodarowaniu odpadai i jak ludzie wtedy organizowali sobie załatwianie potrzeb fizjologicznych. Czytałem jakiś dokument tłumaczony jak to wyglądało we Francji to myślałem że zwymiotuję XD

Jest Królowa Tosia dzisiaj! ;) Proszę Jej Wysokość pogłaskać od widzów ;)

Problem w tym że w miarę pełne dane pochodzą z wysp brytyjskich które we wczesnym średniowieczu były biednym zadupiem i niekoniecznie są miarodajne jeżeli chodzi o naszą część Europy

Za gastryczne problemy w czasach średniowiecza mogły odpiwiadać raczej duże ilości roślin strączkowych w diecie, Groch soczewica, bób były uprawiane już od neolitu. A inne warzywa powszechne w uprawie kapusta buraki czy rzepa, również pominięte przez autora w jadłospisie. Proszę sobie przypomnieć jak miała na imię żona Piasta i od czego jej imię pochodzi

Monotonna kuchnia w średniowieczu? Nie trzeba tak daleko sięgać. Jeszcze mniej niż sto lat temu jak wyglądała dieta ludzi na wsi (z tego co opowiadała mi moją babcia): zacierki na śniadanie, zacierki okraszone na obiad i zacierki na mleku na kolację. A na następny dzień... znowu zacierki. Nie wiadomo czy się z tego śmiać czy płakać.

Kiedyś na niemieckim Fokusie pokazywali życie średniowiecznego rycerza w Niemczech i tam było pokazane, że jego dieta była mocno wzbogacana orzechami z miodem.(jego codzienny trening pochłaniał sporo kalorii, które w ten sposób uzupełniał) Nie wiem czy był taki odcinek, ale mógłby Pan zrobić materiał, o tym czym się żywiono podczas klęsk głodu, lub wojen, gdzieś natknąłem się na materiał opisujący chleb z Perzu, który dziś uznawany jest za chwast, a ponoć jest bardzo zdrowy.

Najwięcej mięsa jedli ci chłopi, którzy najlepiej kłusowali.

W czasie postu wcinali bobry bo bobry były rybami przez ich specyficzny ogon i to ze żyły w wodzie taka ciekawostka o której nie wspomniałeś ;)

Ciekawy odcinek o "sprawach przyziemnych" ludzi średniowiecza. Warto dodać, że w okresie postów powszechnie jadano też raki i bobry, które uznawano za...ryby. Na pewno dieta ludzi średniowiecza była mocno uboga jeśli chodzi o wybór roślin - jak wspomniał Autor, w średniowieczu w Europie nie znano ziemniaków, kukurydzy, pomidorów. Nie znano też fasoli, którą również sprowadzono z Ameryki. W Polsce takie pospolite dziś warzywa jak marchew i burak ćwikłowy upowszechniły się dopiero w XIX w. jakkolwiek uprawiane były w Europie już w średniowieczu.

Pozdrowienia dla Tosi,przez chwilę myślałem że będzie urozmaiceniem diety. A na serio to dzięki za ciekawy film.

No, nie do końca się zgadzam z tezami tego filmu. - Owszem, konsumowano zboża, ale przy ówczesnej wydajności rolnej, tudzież traktowaniu zboża go jako formę rozliczeń podatkowych czy wymiany handlowej chyba nie mogły być podstawą diety na poziomie 60-80%. Nie wspomniał Pan o tak ważnych roślinach strączkowych - grochu i bobie. - Zwierząt godspodarczych nie zabijano dla tak błachych powodów jak jedzenie. Były zbyt cenne. Pamiętajmy, że nie tylko ludzie byli nie dożywieni, zwierzęta również - rzadziej rodziły młode, wolniej nabierały masy, częściej zdychały na choroby i kontuzje, a każde miało swoją funkcję w gospodarstwie. - Dziczyzny, na stole, było mało, tak jak dzisiaj - polować nie wolno było. Mogła to robić tylko uprzywilejowana grupa społeczna. - jajek nie jadano tak powszechnie jak dzisiaj. Były cennym towarem do wymiany np. na sól. Jajecznica była daniem "na bogato". ...ale ogólnie materiał OK. Pozdrawiam.

masakra jakie androny może pleść człowiek nie rozumiejący rolnictwa i przetwórstwa : żyto vs pszenica, kg masła uzyskuje się z 70 litrów mleka, chleb w średniowieczu podobnie jak piwo zupełnie nie przypominały tego co znamy dzisiaj itd

Zakupiłem Pana książkę. Bardzo dobrze napisana i świetnie się nią czyta. Pozdrawiam.

Mnisi z tych frankijskich klasztorów to mieli fajne życie, ale raczej krótkie, bo przyswajając 6500 kcal dziennie, a byli zapewne leniwi, więc ich nie spalali tylko tyli co najmiej 0,5 kg dziennie. To znaczy, że wstępując do klasztoru w wadze np 70 kg już po roku ważyli 250, a po dwóch 430 to już na pewno grozi śmiercią

Ludzie obżerali się pazernie i obrzydliwie... To trwa do dziś z tą różnicą, że w nieco innym jadłospisie...😢

Bardzo dziękuję za przedstawuenie tematu. Uważam jednak, że bardziej interesujące byłoby informcje dot. ziem polskich.

A co ze zbieractwem i kłusownictwem wśród prostych ludzi? Lasy dawały również znaczące ilości żywności. Łatwość pozyskania drobnej zwierzyny przy pomocy sideł i wnyków i jej powszechne występowanie czyniły to źródło bardzo istotnym

Najbardziej lubię w pana filmach to że pokazuje pan że nie tylko Wesley Snipes może być wiecznym łowcą🧛😉

Cieszę się że posiadam to szczęście i mam pełną lodówkę 😅 idę zjeść bo zgłodniałem

Komentarz dziękczynny: dobra robota!

Dla kontekstu, przyprawy takie jak cynamon czy imbir sprowadzano z Indii, za pośrednictwem arabskich kupców. Utrudnienia w ich imporcie spowodowane przez Turków sprawiły, że Europa tak bardzo zapragnęła znaleźć własną, niezależną drogę do Indii.

Ubój w grudniu to też łatwe przechowywanie mięs.

Tu byłem Tony Halik 2O24 Pozdrawiam wszystkich serdecznie .

Rosyjska Armia aktualnie ma takie menu jak w średnio wieczu. 2500 kilo kalorii czyli 25 kg ziemniaków.

Nie ma niezdrowej żywności.Nalezy tylko zachować umiar do wagi,wieku i stanu zdrowia.

W średniowieczu krowy nie dawały mleka w zimę. To wymyślili później Anglicy jak to obejść.

Ma pan świetny kanał. Nie jestem miłośnikiem historii, ale Pana filmom nie mogę się oprzeć. Podstawa to ciekawie dobrane tematy i krótka, zwięzła forma. Dzięki za tą robotę

Super film! Zabrakło tylko jakiejś klimatycznej średniowiecznej muzyczki w tle 😁

A strączkowe? Może przegapiłem?

A jak jadano? Słyszałem, że dopiero w późnym średniowieczu upowszechiły się talerze, a wcześniej w tym celu używano pieczywa, na które nakładano różne rzeczy. Kto przygotowywał posiłki? Tak jak teraz - gospodyni? Ile było tradycyjnych posiłków?

jeden kartofel - kot jest zaciekawiony dwa kartofle - niebezpieczeństwo, stań na straży 🙂

Słuchałam kiedyś audycji w radio, w której mówili, że za czasów Bolesława Chrobrego za złamanie postów, kara było wybicie zębów. Nie wie czy dobrze pamiętam ale również wtedy miała sie upowszechnic hodowle karpia, właśnie jako alternatywy dla mięsa.

I właśnie za ten ostatni komentarz bym nie miał wonnych atrakcji odpowiadam byś spróbował rodzimych regionalnych Andrutów Kaliskich gdy będziesz na Ziemi Kaliskiej, pozdrawiam 👍

Ciekawie pan prawi ale te liczby to wyssał pan z palca, można przyczepić się do większości przytoczonych danych, ale rekord to pan pobił podając przepis na białe pieczywo, proponuję udać się natychmiast do kuchni i spróbować zrobić półkilogramowy bochenek chleba z 490 gramów mąki

Slovianie jedli soloną słoninę i popijali nalewka z lebiody. Zachodnia cywilizacja miała więcej wyobraźni, w jedzenie było bardziej wyszukane.

Akurat robię śniadanie- wstyd się przyznać bo już po 10!! Smacznego wszystkim.

"Tygrysy Himalajów" - tytuł nadany Szerpom na przełomie poprzednich wieków miał swoje uzasadnienie w psuciu powietrza w namiotach z racji pożywiania się papkami mącznymi Podobno pierdy tygrysa mimo innej diety są też zabójcze dla powonienia.

Ciekawe, trafiłem przypadkiem, ale ciekawe. Może kupię książkę....

Bardzo interesujące treści. Szukam książki!

Na podstawie książki 🤔... Jak już się ją kupi, to fajnie coś odkryć, a tu wiele rzeczy wiadomo już z artykułów Wielkiej historii i jej kanału na YT. Psuj3 przyjemność z czytania - sprawdziłem i wiem.

Kot zdziwił się na widok ziemniaka :P

08:09 byc moze zaleznosc byla odwrotna - Wielki Post mogl oryginalnie wynikac z niedostepnosci zywnosci w naszym tym okresie roku w naszej strefie klimatycznej (przednowek aka hungry gap), a pozniej zostal zracjonalizowany religijnie. Autorze, jaka jest Twoja opinia?

Arcyciekawe informacje. Wielkie dzięki i prosimy o więcej.Pozdrowienia dla pana gospodarza kanału.

Wszedłem bo ktoś zapodał linka, temat fajny, ale ... Popracuj nad intonacją. Pierwsze 40 sekund filmu, a ja już nie mogę tego słuchać... Mówisz zdanie, intonacja wskazuje że to koniec, a po pauzie coś jeszcze dodajesz. To boli...

W sumie z tymi owocami i warzywami to nie jest takie zupełne bezsensu, nie wiem czy była moda na mycie owoców w Średniowieczu, (zresztą skąd znaleźć sterylna wodę?), i jedzenie surowizny mogło kończyć się po prostu chorobą pasożytniczą. Obróbka żywności w 99% przypadków rozwiązuje problem bakterii i płazińców.

Bardzo ciekawe, ale mam niedosyt i wrażenie że zaledwie, nomen omen, liznął Pan temat. Dlaczego tak? A dobra, wiem - książka... :)

Fajny kanał dziekuje 🫶👍👍👍

Efektywność rolnictwa w Polsce była w średniowieczu (chyba) dość słaba. Czy okres ten był czasem, w którym występowały lata głodu?

Kler zawsze najedzony.

Bardzo ciekawe 😊. Pozdrawiam

Lajk dla Tosi 😊

Nie chcę, by moja dieta składała się w 80% z ziarna. Nie jestem królikiem, ani osiołkiem. Piszę więc ten komentarz, trzymając Pana za słowo.

Super 😊

Jedli tylko z jednego gara i jedną łyżką, która krążyła wokół biesiadnych i nie było problemów. Stolce w normie a od czasu do czasu pogoni aż świszcze! Również psy miały wyżerkę siedząc pod stołem lub ławą? Czyli pełna kultura...

Dobre. Krótkie, ciekawe i na temat.

Boję się konsekwencji, więc zostawiam komentarz😅 Bardzo dziękuję za tę wiedzę, którą Pan przedstawia bardzo lekkostrawnie❤😊

"w moich czasach też byli weganie, nazywali się biedodą" :D

To jest dziś padaka, że pieczywo razowe jest dużo droższe

Ludzie byli zdrowsi a posty dziś są zalecane dla zdrowia

Ale ten odcinek jest dobry😁👍

Zgodnie z życzeniem, zostawiam komentarz - podobało się. Mam tylko jedną uwagę, za krótkie to.

lepiej jedli jak obecnie ludzie w afryce

Pozdrawiam.❤

dzięki

Dziękuję.

Ciekawe. przydałoby się opisać jadłospis jednego dnia i jakiś konkretny przepis

Zwykły post,to chyba nie był zbytnim ograniczeniem diety ludzi biednych,bo praktycznie pościli cały czas

👍

Trochę ciężko mi to pogodzić z tym, że masło jedli tylko bogaci, skoro chłopi jadali ser - mleko świeżo wydojone składa się z mleka i ze śmietany. Ser robi się z mleka, a masło ze śmietany, więc z tego samego surowca robi się dwa produkty, więc z tych podanych ilości litrów mleka trzeba to przekalkulować, że odbierano śmietanę z tych kilkudziesięciu litrów, ale pozostałą część przeznaczano na sery, wtedy mamy naprawdę sporo jednego i drugiego. Tak dla przykładu mając 12 litrów świeżego mleka, około 2 litry to będzie śmietana, 10 to mleko, z którego zrobimy około 1 kg sera, a reszta idzie na pokaźną porcję masła. A co do picia mleka - piły tylko dzieci, ponieważ ludzie z wiekiem mają coraz słabszą produkcję laktazy, czyli enzymu trawiącego laktozę, przez co dorośli po prostu mleka pić nie powinni (choć część ludzi nie ma z tym problemu). Wyjątkiem są narody typowo ,,mleczne", jak Szwajcaria, w której odsetek ludzi mających problem z laktozą jest bardzo niski - dowód na działanie ewolucji :)

Zacne źródło informacji o średniowieczu. A jak to było z tą "cebulą" w średniowieczu ? Oraz mitem "onion knighta" (cebulowego rycerza) z gry o tron ??? Czy cebula przed ziemniakami poza zbożem była panaceum na głód pospólstwa ?

Te różnice w cenach towarów to takie porównywalne do dzisiejszych.

Ten przesąd o szkodliwości pożywienia nieprzetworzonego mógł wynikać z całkiem realnych przesłanek. Najważniejszy to jakość wody, zaś drugi, wtórny, to konsekwencja jedzenia tylko jedzenia przetworzonego (zwłaszcza przez elity), czego skutkiem byłby brak odporności na na mikroby, które dla nas są nieszkodliwe, a niekiedy wręcz "przyjazne".

Proponuje poszperać w sieci o warunkach życia roznych grup społecznych w przedwojennej Polsce. Względem kosztów utrzymania. Mniej wiecej rzetelnie jest to opisane. Mysle że wcześniej moglo byc tylko gorzej. Natomiast czasy powojenne pamietam z wakacji na wsi i to byla katastrofa.

Ciekawe jak długo żyli ludzie w zależności od stanu

STRESZCZENIE (0:22-0:42) w IXw. mnisi 6,5tys.kcal dziennie, chłopi 2,4tys.kcal dziennie , (1:15) 63-80% kcal z produktów zbożowych (pieczywo, kasze, piwa) ; (2:15) 1kcal z mięsa 4x droższa niż 1kcal z chleba ; (3:00) 1kg sera z 8l mleka , (3:50) 1kg masła z 40-70l mleka ; (4:20-5:52) spożycie mięsa również wśród pospólstwa, gł. w grudniu ; (5:55) monotonia ; (6:20) 150-200g błonnika dziennie (gdy dziś zalecane spożycie to 30g dziennie) ; (6:55) posty , (7:53) ryby 16x droższe i 2x mniej kcal niż pieczywo ; (8:30) przyprawy (sól i miód i zioła dla wszystkich, cukier i cynamon i imbir dla elit) ; (9:55) żywność przetworzona (do XVIw. przekonanie o gniciu surowych warzyw i owoców w jelitach) ; Pozdrawiam Piotr Kow.

❤ Tosia.

Jakie były zaloty w średniowieczu??? 😉😁

Bardzo ciekawy odcinek.

Bardzo ciekawy odcinek :) Natomiast, interesujące byłoby się dowiedzieć, kiedy do nas dotarły, lub może były, ale w innej postaci, rośliny takie jak kapusta (to, że Bona rozpowszechniła włoszczyznę nie musi oznaczać, że przedtem nie jadano takich warzyw na naszych ziemiach), marchew, buraki, ogórki, kabaczki, soeczwica, różnorakie fasole, groch, owoce popularne dzisiaj: wiśnie, czereśnie, gruszki, jabłka, śliwki, porzeczki, agrest itp., rośliny oleiste, np. słonecznik, rzepak, len. Dietetyczna strona historii jest zazwyczaj pomijana, za to bardzo interesująca, bo dotyka tego, co nam najbliższe, poza snem, odzieniem czy higieną osobistą. Pozdrawiam :)

Dlaczego pan zaznaczył liczbę rzymską miesiąca sierpnia na koszulce, to z powodu wyświetlenia filmu w tym miesiącu? Hehe

Napewno zdrowiej niz dzisiaj.

ciekawe

Jakiego mikrofonu uzywasz?

Wszystko jedli. Ci co mieszkali nad rzekami, jeziorami jedli sporo ryb. Jedzono także dużo zwieżyny dzikiej.

🤗

No jak co jedli? Bulke z pasztetem na sniadanie , rosol ziemniaki i schabowego w niedziele na obiad a na kolacje nalesniki z serem

Dziękuję bardzo za Pana pracę. Ciekawy film nie ma takich informacji na RU-vid. Pozdrawiam serdecznie Wiktoria z Wrocławia