Czy Bóg umarł? D. S. Wilson o religii i ewolucji 

Super materiał

Mam dopiero 15 lat i bardzo lubię oglądać Pana filmy, nie rozumiem oczywiście wszystkiego o czym Pan mówi, ale to nie zmienia faktu że wyciągam z nich cenne lekcje. Dziękuję za przedstawianie świata w łatwiejszy dla młodego człowieka sposób. Brakuje tak rozsądnych ludzi w tym pokręconym świecie. Pozdrawiam

Dziękuję Panie Profesorze ,wspaniały wykład dla wszystkich :wierzących,wątpiących ,ateistów i szukających własnej drogi .Niezwykle obiektywna mądra interpretacja przez wieki idei ludzkości w pigułce .Więcej takich wykładów może dać nam lepszy świat ….i otworzyć umysły na szerokie spojrzenie w przyszłość…Dziękuję

Uwielbiam nad ranem posłuchać Pana wywodów . Porusza Pan ciekawe tematy , które żadko pojawiają się w mainstreamie.

To ostatni wrzucony przez Pana filmik. Chciałam pogratulować książki udało się przeczytać 😅 . Czekam na więcej pozdrawiam!

Uwielbiam to, jak nauczyciel mówi przypadkiem, usłyszałam go na podcastie z polskim wykładem i byłam zafascynowana tym, że mój wolny czas jest zawsze w telefonie.

Jest Pan pierwszą w Polsce osobą medialną z którą się spotkałem, mówiącą z taką dojrzałością i zrozumieniem o religii. Coś niesamowitego. Edit: właściwie to w ogóle pierwszą osobą

Wspaniały wykład Panie Profesorze i świetne omówienie książki! Oby takich więcej

Ciekawe streszczenie książki 👍👏daje do myślenia i rozmyślań. Panie Profesorze, więcej takich lektur💟

Po obejrzeniu całości wydaje mi się, że czytaliśmy inny samolubny gen :D. Dawkins poświęcił około 1/3 książki na omówienie altruizmu w kontekście teorii gier i dochodzi do podobnych wniosków. Samolubny gen to tytuł, niestety nie do końca oddający treść książki. W żadnym miejscu Dawkins nie próbuje przekonać, że bycie samolubnym się opłaca. O ile dobrze pamiętam, w którymś rozdziale, pisze coś w rodzaju, że książka nie nazywa się "samolubny osobnik". On zarzuca samolubność genom. Dokładniej kopiom genów biorąc pod uwagę zasadę tzw. Zielonej Brody. Zgodzę się natomiast po części z tym co Pan powiedział o jego podejściu do religii. Ale i tutaj z zastrzeżeniem, że podejście Dawkinsa nie jest - przynajmniej dla mnie - jednoznaczne. W kontekście przekazywania genów może on uznawać religię za użyteczną. Natomiast uznaje ją za nieprawdziwą. Szkodliwą i samolubną, w takim samym sensie jak gen może być samolubny. Niektóre geny (tak samo jak religia) pomaga jednostce - gatunkowi - przetrwać. Natomiast przetrwanie, nie równa się szczęściu, bądź pełni doznania. Weźmy np pod uwagę, że często wśród rodzin patologicznych występuje tak zwana wielodzietność. Jest przekazywanie genów? Jest. Czy jest to szczęśliwa rodzina? Nie. W tym samym oknie, wydaje mi się, Dawkins umieszcza religię. Dla niego życie bez religii jest bardziej wartościowe. Jezeli coś źle rozumiem, bądź to ja kompletnie pomieszałem treść książki proszę o komentarz 😃

Świetny wykład, dziękuje. Ciekawi mnie jednak to, ilu ludzi będących na wadze religii jako dobro, faktycznie kierowało się szczerym dobrem, a nie czymś na zasadzie odkupienia, dźwigni- jak będę dobry to pójdę do nieba, wiec przybiore taka maskę.

Panie Profesorze (jeżeli w ogóle w RU-vid'ie się tak zwracać) chętnie bym zobaczył odcinek o sytuacji tak zwanej słowo przeciwko słowu. Co wtedy mówi prawo, co sąd a co obrońca? Z góry dziękuję jeżeli taki powstanie, a notabene dzisiejszy film jest świetny jak właściwie większość na tym kanale.

Panie Marcinie. Z różnych względów dopiero przed chwilą skończyłem czytać bezradniek. Jebał zło to najlepsze podsumowanie jakie ostatnio słyszałem do całej tej chorej sytuacji która od 6 ciu lat jest w Pl. Szczere wyrazy uznania. Pozdro

Bardzo ciekawe spojrzenie na zagadnienie religii i jej miejsca w społeczeństwie.

W jaki sposób Nitche się mylił Pnie Profesorze? Jakie wartosci moralne, dotyczące dobra drugiego człowieka wywodzą się z religii a nie wyeodzą się z rozumu i świeckiego podejścia? Co do samolubnego genu niestety Pan Profesor chyba nie zrozumiał o co Dawkinsowi chodzi. Dawkins wlasnie w samolubnym genie mowi, ze nie liczy się tylko sila jednostki, a jej zdolności do przekazania genu. I rzeczywiście to właśnie bardziej altruistyczne społeczeństwa i grupy lepiej przeżywały, stąd mamy nasz altruizm i duza czesc moralnosci A mówienie, że to co zle w religi to wykrzywienie a to co dobre, miłość,wspólnota itp to trochę "not true Scotsman". Nie można przypisywać religii tylko tego co dobre a potem mowic, ze to co nie dobre to wykrzywienie. Trochę słaba argumentacja. Równie dobrze można powiedzieć, że rasizm jest super, tylko Hitler trochę przesadził. Bo przecież rasizm sprawia, że jedna "rasa" trzyma się razem i wspiera. W taki sposób można wszystko uzasadnic. Skąd też teza, ze to wlasnie religia sprawia, że ludzie zachowują się dobrze? Religijna moralnosc ewoluowała od wykluczeń i mordowania oponentów do coraz mniejszych restrykcji wobec nich. Sprawiała ze ludzie dobrzy myśląc ze czynią dobrze czynili zło. Dzisiaj wiku krzyczących ze LGBT to zaraza, uważają ze czynią dobrze. Czy da się namówić człowieka do takiej dehumanizacji innych inaczej niż religią? Mysle, ze jest trudno, a religia czyni to cały czas. Tak samo była używana przez krzyżowców jak i przez Nazistów. Skoro więc oceniamy moralność religijną czasem pozytywnie (np nakarm głodnego) a czasem negatywnie (np dehumanizuj transseksualistów), to znaczy, że to nie religią sikierujemy uznając co jest moralne a co nie. Dostrzega Pan ze zło powstaje zawsze też bez religii. I tak samo z do rem i o tym Pan już nie wpomniał. A ideę samolubnego genu powinien Pan Profesor powtórzyć, bo naprawdę, niestety zupełnie jej Pan nie zrozumiał. Samolubny gen to metafora. Nie jednostka jest samolubna a właśnie gen- i jakie zachowanie najbardziej ten gen w populacji wypromuje, takie jest najbardziej skuteczne. A jak Pan zauważył altruizm robi to lepiej od egoizmu. Więc jeśli ktoś przeciwstawia takie spojzenie na ewolucje spojżeniu Dawkina, to walczy ze strachem na wróble- bo nie przedstawia poglądu Dawkinsa takim jakim jest.

Uważam, że religia dla większości ludzi jest zbędna, ale dopuszczam przekonanie, że dla jakiejś części społeczeństwa może być pomocna, przynajmniej na pewnym etapie rozwoju na którym dana osoba się znajduje. Problem w tym, że religia religii nie równa, a akurat KrK jest przykładem mocno skażonej organizacji ze względu na strukturę na, której się opiera czyli hierarchiczność, korporacjonizm, brak kontroli nad finansami, własne państwo, własne sądownictwo, wykorzystywanie swojej pozycji do wpływania na politykę, możliwością dowolnego kształtowania swojej doktryny i interpretacji Biblii na, którą się powołuje. Wiara, że działania kleru, hierarchów i system, który stworzyli nie będą skażone interesownością i słabościami opierając się na takiej strukturze jest naiwnością. Dlatego uważam, że każda religia ma dwie strony medalu i nie da się być w tym systemie nie będąc mniej lub bardziej ograniczony jego "grzechami" czy słabościami. Nawet Jezus nie tkwił w żadnej religii i często krytykował faryzeuszy i założenia Judaizmu, widząc jak wodzą ludzi na manowce. Inna sprawa, że kilkaset lat po jego śmierci pewni ludzie wykorzystując popularność jego osoby i nauk stworzyli swój własny system religijny, co ciekawe opierając go na hybrydzie Starego Testamentu z którego korzysta Judaizm i naukami Jezusa zawartymi w Nowym Testamencie, które w ogromnej części są sprzeczne ze Starym Testamentem. Nie zgodzę się też, z tezą mówiącą o dualnym wyborze między religią a jej brakiem, który w konsekwencji powoduje zatracenie, albo ograniczenie poziomu moralności. Prawdziwa moralność jest w nas, nie na zewnątrz, a religie nie posiadają monopolu na jej kształtowanie. Podobnie rozwój duchowy nie musi oznaczać religijności i wiary w Boga kreowanego przez monoteistyczne religie. Żyjemy w czasach gdy duchowość czyli doświadczalne poznanie siebie i swojej duchowej natury/esencji zastępuje religie i uważam, że to jest skuteczniejsza i prawdziwsza droga do osiągnięcia pełnego człowieczeństwa i ludzkich jakości jak empatia, miłość, współczucie, wyjście poza ego i nagromadzone uwarunkowania, umiejętność wybaczania/odpuszczania czy panowania nad destruktywnymi emocjami w tym reaktywnością. Co najlepsze droga ta wcale nie wyklucza tworzenia wspólnot, ani nie stawia warunków, ponieważ nie opiera się ona na dogmatach czy obiektach wiary.

Panie Profesorze, bardzo do mnie trafił ten wykład. Jednocześnie popchnął mnie do zadania tego pytania. Doszliśmy do wniosku, że przebaczenie, ustąpienie, odpuszczenie ma sens. Jak on ma się do roli buntu w życiu społecznym, o której Pan Profesor wielokrotnie ostatnio mówił. Jak można podejść do znajdywania równowagi na poziomie filozofii między buntem, a akceptacją, pobłażliwością, przymknięciem oka, wybaczeniem?

Dziękujemy Panu, za Pana prace! Dzięki Panu ten świat staje się lepszy. Jest Pan świetnym człowiekiem.

To w sumie idealnie odzwierciedla moje przemyślenia na temat religii po zapoznaniu się z niektórymi próbami apologetycznymi Szymona Pękali (np tłumaczenie, że przypowieści są fabularyzowanymi opowieściami mającymi nieść jakieś przesłanie) i fragmentami "Sapiens" Harariego - religia jako wyrafinowany mechanizm ewolucyjny. Wg. mnie jej funkcje ewolycyjne to: - autorytet prawodawstwa - łatwiej przekonać kogoś do jakiegoś sposobu postępowania "strasząc" go wszechmogącym Bogiem jeśli nie będziemy potrafili wyjaśnić zasad działania jakiegoś mechanizmu (np postrzeganie ateizmu jako grzechu - bo niewierzący nie będą potrafili żyć wg kolejnych opisanych punktów co może doprowadzić do osłabienia struktur społecznych) - odsunięcie lęku przed śmiercią - religie zazwyczaj w jakimś stopniu oferują życie po śmierci co może dać wielu uczucie ukojenia (przynajmniej w pewnym stopniu) - nadanie sensu życia - uzyskanie życia po śmierci - wyższe wartości - ludzie łatwiej koncentrują się wobec czegoś większego (jak już w jednym z pańskich filmów zostało wspomniane)

Wspanialy wyklad , daje do myslenia , demokracja powinna miec zasady ale i nakazy demokratyczne . Mysle , ze Singapur jest jakas norma gdzie wszyscy dobrze czyniacy moga sie czuc bezpiecznie. Pozdrawiam z Kanady Religia powinna byc wyborem a nie nakazem .

Pewien nie jestem ale na tyle ile interesuję się biologią to tak kojarzę, że ewolucja nie sprawia że jakaś grupa, osobnik staje się egoistyczny, ewolucja jest procesem, bardzo mozolnym i nieudolnym w tym co robi ale ewolucja nie działa tak że "dąży" do jednej konkretnej rzeczy ( przekazania materiału genetycznego dalej ) tylko jest chaotyczna. To co wyjdzie i się okaże że zwiększa prawdopodobieństwo przetrwania tego genu to zostaje, a to co wyjdzie i nie ułatwia przetrwania to umiera albo zostaje samo sobie. to że zwierzęta które są bezpośrednim dowodem tego jak ewolucja działa często są samolubne, egoistyczne itd. wcale nie znaczy że najlepszym sposobem na przetrwanie jest właśnie egoizm. ewolucja jest akurat dość kiepskim wyznacznikiem tego jakie zachowania sprzyjają przetrwaniu, od tego jest Teoria Gier. Teoria Ewolucji jest po prostu opisem tego jakie interakcję zachodzą pomiędzy poszczególnymi organizmami albo ich grupami. ewolucja wcale nie dowodzi tego jakie zachowanie daje największe szansę przetrwania ale jest bardziej czymś w rodzaju algorytmu który ma doprowadzić do tego że jakiś organizm przekaże dalej swoje geny. algorytm zawsze doprowadza do końca i do tego samego wyniku ale nie zawsze robi to po prostej linii, czasami ta linia jest tak bardzo krzywa i nie po drodze jak tylko się da a czasami jest nieprzewidywalna i w każdym przypadku wygląda inaczej, a ewolucja jest właśnie tą chaotyczną linią. ewolucja jest po prostu następstwem praw fizyki i chemii, niczym więcej i niczym mniej, po prostu jest tak cholernie skomplikowana że opis tego jest bardzo trudny i czasochłonny dlatego dość łatwo zrobić błąd w myśleniu o tym taki jak mi się wydaję Pan zrobił w tym filmie. żeby nie było, dalej uważam że film jest bardzo wartościowy i zasługuję na kciuka w górę i poświęcenie mu czasu, po prostu idea o tym że ewolucja sprawia że organizmy zaczynają być egoistyczne jest nieprawdą. Pozdro

Profesorze czekamy z niecierpliwością na następną ucztę intelektualną.

Bo podstawą jest dobrze zrozumieć teorię Darwina - przetrwają NAJLEPIEJ przystosowani. Wszystko zależy od warunków w jakich znajdzie się ludzkość. Teraz np. informatyk jest najlepiej przystosowany, ale gdybyśmy cofnęli się do epoki kamienia łupanego, na co by mu się przydała jego wiedza?

Według mojej wiedzy, w Kanadzie nie odkryto masowych grobów (mass graves), tylko nieoznaczone groby (unmarked graves). To dość istotna różnica - choć oczywiście nie zmniejsza skali popełnionych przez rząd i kościoły zbrodni.

"Świat nie został stworzony 10 tysięcy lat temu i jest to podejście nienaukowe." - Z filozoficznego punktu widzenia - jest to uważanie że absolut nie mógłby stworzyć świata 10 tysięcy lat temu tworząc go starszym od momentu stworzenia. Z naukowego punktu widzenia - jest to przeczenie jednej z najbardziej uznanych teorii mechaniki kwantowej która uznaje obserwatora jako zmienną objaśniającą zachowania kwantów, a tym samym i upływanie czasu. Bardzo fajny wykład, dla osób świadomie religijnych zdecydowanie oczywisty. Odnośnie prostoty religii to jestem zdania, że wizja jaką nam się jawi zależy od obserwatora i tego jak dużo o niej wie(trochę jak z malarzami i obrazami). Bo bogactwo przekazu i wiedzy tam zgromadzonej jest przeogromne i przekładane historycznie na coraz prostrzy język. Dodatkowo leży przed nami otworem i zdobycie jej jest bardzo tanie. Wystarczy pokonać w sobie pewne wewnętrzne opory związane ze stereotypami i sięgnąć po książki jakiegoś znanego katolickiego autorytetu np. św. dr. Józefa Pelczara. Bóg nie ewolułował, zawsze był taki sam. Tylko Wy go nie chcieliście, lub nawet nie próbowaliście zrozumieć.

16:36 w Kanadzie odkrywane były nie masowe, tylko nieoznaczone groby, a to różnica

Przepraszam, ale "samolubny gen" nie ma nic wspólnego z samolubnością osobników, którzy te geny noszą i zapewniają im przetrwanie. Z punktu widzenia "samolubnego" genu nie ma znaczenia jaką strategię przetrwania przyjmie osobnik. To może być życie samotnicze, może to być życie w stadzie, może w roju czy w kopcu, albo w państwie narodowym. Dla genu ważna jest wyłącznie skuteczność w przetrwaniu. Altruizm wcale przetrwaniu nie musi przeszkadzać, a jeśli pomaga to jak najbardziej trafia w "samolubność" genu, który po prostu lubi przetrwać. Jakimi metodami to zupełnie bez znaczenia. Mam nadzieję, że Pan profesor doczyta jeszcze Dawkinsa i ponownie przemyśli tę koncepcję. Choć ma ona już swoje lata to trzyma się całkiem nieźle, ale z racji obrazowej nazwy czasami ludzie wpadają w pułapkę mylnej interpretacji.

Panie profesorze. Bardzo sobie cenię Pana wykłady i pogadanki. Słucham ich z ogromną przyjemnością i uwagą. Są ożywczym powiewem intelektu w internetowej papce. Jednak nie mogę się zgodzić z tymi konkluzjami. Być może się mylę. Nie jestem ani tak wykształcona, ani tak oczytana jak Pan, więc to tylko moje niedoskonałe przemyślenia i odczucia. Chodzi mi jednak o to, że mimo samolubnych genów, szeroko rozumiana przyroda kieruję się też różnymi strategiamy przeżycia, nie zawsze jest to model "najsilniejszy wygrywa". W świecie zwierząt pozaludzkich też możemy zaobserwować zachowania altruistyczne, współpracę a niejednokrotnie poświęcenie. Nie są to strategie obce zwierzętom pozaludzkim. Ludzie właśnie od nich je przejęli i rozszerzyli. Nasz mózg umożliwia daleko szersze myślenie abstrakcyjne. Skracając: religia to dość wygodny wynalazek do spajania grup, jednak nie jest ona konieczna, aby zwierzęta ludzkie były moralne. Tak wnioskuję i tak czuję. Pozdrawiam 🙂

świetny odcinek....kolejny raz oglądam:)

Dziękuję, Panie profesorze.

Ja też przecierałem ze zdumienia oczy słuchając wywodów Profesora i się nimi zupełnie rozczarowałem, jak i samym Profesorem, który rzeczywiście nie zrozumiał Dawkinsa, jak trafnie zauważył poniżej J Durthu. W takiej retoryce "dzieło" Hitlera i Stalina oraz innych ludobójców trzeba by także sprawiedliwie zważyć, bo czyż nie zrobili dużo "dobrego" przy całym swym diabelstwie? Dużo ludzi, nawet Polaków nadal widzi w ich działaniach pewne "pozytywy", ale w dyskursie ogólno-społecznym nie robi się tego, bo są to rzeczy nie do obrony, są nawet jeszcze żywi świadkowie. Zło, które wyrządził kościół jest tak rozciągnięte i odległe w czasie, że już tak nie działa na wyobraźnię współczesnego człowieka. Na dodatek kościół nigdy nie miał swojej Norymbergi i nie czuje się nadal odpowiedzialny za zło, które wyrządził w przeszłości, a i do obecnych zbrodni nie ma ochoty się przyznawać. Nie rozumiem po kiego Profesor wziął się za obronę religii w kraju, gdzie w najmniejszym stopniu nie jest zagrożona, przeciwnie, stała się potężną, realną władzą, której obskurancki ton nadaje przedsiębiorstwo Rydzyka, która wprowadza Polskę w mentalne i obyczajowe średniowiecze. A niedługo stanie się wykładnią prawa. To co robi Profesor to prawnicza sztuczka polegająca na relatywizowaniu zła.

Mądrego to i miło posłuchać :-)

Profesor ma wiele racji wskazując na rolę różnych religii w budowaniu wspólnoty, ale myli się sądząc, że można ocalić religię dla współczesnych, odrzucajac jej wypaczenia. Każda religia ma ambicję wyjaśniania rzeczywistości, a już od dawna lepiej robi to nauka. Kapłani żadnej religii nie pozwolą jej sprowadzić do pzestrzegania zasad moralnych, bo wtedy by się okazało, że ludzie religijni są mniej moralni od niereligijnych. Sama wspólnota bez innych wartości też nie jest pozytywna, bo może prowadzić do prześladowania mniejszości i ograniczania wolności jednostki. Gorzka prawda jest taka, że dla współczesnego człowieka religia ma naprawdę niewiele do zaoferowania poza mrzonkami o życiu wiecznym.

Jestem niby młodą osobą i nie zbyt przepadam za takimi filmami ale .... Pana film, sposób mowy jeżeli mozna to tak nazwać sposób opowiadania jest bardzo wciągający. Bardzo miło się ogląda takie filmy!

Też uważam (jako ateista), że religia była przydatna, zwłaszcza w społecznościach prymitywnych, niewykształconych. Jeden argument wszelako kuleje: „więcej ludzi nie popełnia zbrodni z powodów religijnych, niż popełnia”. Nie jest tak. Statystyki mówią, że ateiści (pro capita) w znacznie mniejszym stopniu zapełniają więzienia, niż ludzie religijni a i wśród religii istnieją statystycznie istotne różnice. Problemem jest bezkompromisowość większości religii, a ta prowadzi do fanatyzmu.

Proponuję temat na następny odcinek o różnicach między tolerancją, a akceptacją. Wiele osób z mojego środowiska nie widzi większej różnicy pomiędzy tymi dwoma słowami, a sądzę, że odróżnianie ich jest niezbędne. Przykładem jest brak mojej pełnej akceptacji dla środowiska LGBT+, a nie raz słyszałam zarzuty o bycie nietolerancyjną k.... Nie raz z tego powodu wychodziły różne niepotrzebne konflikty.

W samej naturze życia tkwią mechanizmy samoregulujące. Samolubni przedsiebiorcy dla swojego interesu spelniaja potrzeby klientów. Dawkins atakuje raczej to, ze religie sa zachłanne, antynaukowe i wykluczajace. Ciekawe co autor tej ksiazki sadzi o kulcie cargo.

Religia rzeczywiście jest częścią kodu kulturowego ale od jakichś 2tys lat ma nieznośną manierę polaryzacji światopoglądu, dzielenia ludzi na swoich (wyznawców) i niewiernych.

Super ciekawe,moje zdanie następuje oczyszczenie, kościoła,religi.Bylo zbyt dużo bożków.swietych, itd.i jeszcze Jezu ty się tym zajmij 😏.Droga jest jedna Miłość i Dobro zawsze zwycięży.Zdrawiam z Allgau ☘️

Moim zdaniem , potrzebujemy rytuałów i przebaczenia. A instytucja, która chce zdominować świat tzn dąży do władzy i powiększenia swoich dóbr zarządzająca poczuciem winy jest złem samym w sobie.

W świetle faktów historycznych, teza że religia obniża poziom agresji, nieco odbiega od rzeczywistości i wydarzeń z przeszłości. Jest niezliczona ilość przykładów tak historycznych jak i z dnia powszedniego, że jednak religia wzmagała i wzmaga poziom agresji, a nawet kreuje nienawiść między ludzmi. Nie dotyczy to tylko i wyłącznie jednej religii. Jeżeli się wczytać w treści biblijne które dla wyznawców są wzorcem moralnym , godnym upowszechniania, to w tychże treściach można wyczytać mnóstwo przykładów gdzie się namawia do zabijania czy też grabieży a nawet gwałtów, dla boga, w imię boga lub Chrystusa. Co do przebaczania jakie rzekomo propaguje i do którego zachęca religia, to nijak się to ma do biblijnego nawoływania do zemsty i niecnych czynów. Uważam, że religia czyni dużo więcej złego niż dobrego, przy czym dobro w religii istnieje głównie w formie werbalnej.

Dla zasięgu

Richard Dawkins w _Selfish Gen_ nie pisał o egoizmie człowieka, ale o "dążeniu" genu do samopowielania się w wersji jak najbardziej trwałej, najlepiej dostosowanej do środowiska i zaadaptowanej do przetrwania . _Selfish_ to trochę cos innego niż egoistyczny, ale ponieważ wersje genu, który reprezentuje organizmy gorzej przystosowane zanikają to kontynuowana jest linia (gałąź), która ma największe szanse na przetrwanie. Ludzie / zwierzęta nie dokonują wyboru partnera mając na względzie w/w cechy, ale w dużej ilości następuję eliminacja cech mniej korzystnych do przetrwania. Przenoszenie "egoizmu" ( selfishness) na człowieka nie ma żadnego uzasadnienia, bo nie tym zajmował się Dawkins. Człowiek nie może dokonać świadomego wyboru najlepszego partnera dla dobra gatunku, bo nie jest w stanie ocenić jakie cechy będą optymalne u potomstwa. Gdyby ludzie mogli dobierać się na podstawie pożądanych cech potomstwa to pewnie Einstein nie narodziłby się ( Asperger ). Antropomorfizacja genu w pracy Dawkins'a nie była zamierzona, to czytelnicy tego dokonują.

No wlasnie.Dlatego najgorsze jest to, ze „ktos” na tych wspomianych cnotach i pozytywnych wartosciach, na tym dziedzictwie , buduje swoje imperium. Imerium jednak mocno ustanowione w naturze, w relacjach spolecznych, w systemach panstw i instytucjach prawa, a przede wszystkim w zgromadzonym kapitale. Na tym ,wspomianym pozytywnym wkladzie w uspolecznienie czlowieka, zawlaszcza sobie dostep do wiedzy i uzurpuje wylacznosc na stanowienie: co jest dobre a co zle. Wiec pytanie : W imie to wszystko de facto CZEGO?

Panie Profesorze, nie znam omawianej przez Pana książki D. S. Wilsona, natomiast dosyć dobrze znam popularnonaukową działalność Richarda Dawkinsa. Proponuję Panu zapoznać się bezpośrednio z treścią pierwszych trzech rozdziałów "Samolubnego genu", w których autor wyraźnie wskazuje, że książka owa ma za zadanie wskazać rozwiązanie problemu jaki altruizm osobniczy przedstawiał dla ewolucjonistów/genetyków do lat 80. XX w. W skrócie: gen jako chemiczna jednostka informacji "działa" (oczywiście bezwiednie) na rzecz własnego przetrwania, nie w konkretnym osobniku danego gatunku, ale właśnie w populacji. Mamy do czynienia z oczywistą sytuacją w której (po pewnym czasie) więcej jest tych cząsteczek chemicznych, które składają się z najbardziej dostępnych zasobów, łatwiej się kopiują/są tworzone i wreszcie: dłużej trwają. Taką cząsteczką jest np. cząsteczka wody. Nieustanna konkurencja pomiędzy genami i ograniczone zasoby powodują, że więcej na świecie jest tych, które robią to lepiej. Altruizm, jest więc tutaj genetycznie wpisaną tendencją osobników danego gatunku do poświęcania się dla grupy wypracowaną w drodze ewolucji. Geny absolutnie nie dbają o jednostki. Po prostu: więcej jest tych, które mocniej to zapewniają wszelkimi dostępnymi im środkami (np. poprzez sterowanie osobnikami w kierunku altruizmu). Stąd niefortunne określenie genu jako "samolubny". Krytyka Wilsona wobec Dawkinsa jest więc zupełnie nie trafiona na tym etapie. Co innego jeśli mówimy o samej religijności, która może być przecież taką właśnie strategią zapisaną genetycznie, wypracowaną przez kilka milionów lat ewolucji człowieka i która to (religia/religijność) faktycznie może pomagać budować silniejsze grupy społeczne. Tak twierdził np. prof. Vetulani mówiąc, że religijność nie byłaby tak głęboko wbudowana w Człowieka gdyby nie miała pozytywnego wpływu na wynik doboru naturalnego. pozdrawiam serdecznie Vatran Auraio

Halo, gdzie Pan jest? Brakuje mi Pana wykładów :/

Dające do myślenia. Dziękuję.

Profesorze, wiem że ma Pan teraz dużo na głowie, ale chcę przypomnieć, że fani wciąż wyczekują na Pańskie filmy! To mój jedyny kanał z dzwoneczkiem, a ten tak dawno nie dzwonił... :(

Cześć, czy wie ktoś może gdzie znajdę omawianą książkę, ale w języku polskim. Niestety zbyt słabo władam angielskim żeby czytanie jej w oryginale miało sens.

Bardzo ciekawy i wartościowy materiał. Choć niema znaczenia czy bóg istnieje, czy też nie. Rozmawiam z wiernymi jednej religii, i o zgrozo bóg, dla każdego wiernego religii rzymsko-katolickij ma inne atrybuty. W religiach monoteistycznych podłością i odczłowieczeniem jest sama idea dogmatu. Strach jest przede wszystkim ważny. A jak już się będziesz bał to nie zgrzeszysz, i tylko wtedy nie pujdziesz do strasznego piekła.

Dziękuję 🙏🏻

Panie profesorze, Dawkins sam przyznaje, że nie chciałby funkcjonować w świecie, który rządziłby się czysto darwinowskimi prawami. Nie do końca jest tak, że Dawkins uważa, że ten „samolubny gen” promuje tylko siebie bez stawiania na altruizm. Dawkins przecież już w samolubnym genie, a później (o ile dobrze pamiętam) także w „Rzece genów” podaje przykład stada lwów i opisuje na tym przykładzie, wykorzystując teorię gier, jak altruizm opłaca się w dłuższej perspektywie. Pozdrawiam! PS bardzo mi się podoba synteza jakiej Pan dokonuje w opowiadaniu o rzeczywistości.

Każdy dzień zaczynam Pana wykładami, czy raczej powiastkami o życiu. I lepiej mi się żyje. Zrzucam z pleców ten plecak pełen polskiej kiełbasy i innych mentalnych podrobów, które ciążą na zazwyczaj. I lepiej mi się oddycha i więcej widzę. I dziękuję.

Bardzo zainteresował mnie Pan mówiąc o myśli Nietzschego nt. zakończenia hegemonii kulturowej kk. Byłbym bardzo skory posłuchać wykład poświęcony tej tematyce. Pozdrawiam.

Czy dorośniemy do altruizmu? Do takiego działania, by kryterium było "NIE KRZYWDZIĆ NIKOGO"? Wspieranie wzajemne, rozwój dla dobra?

Jesli moge zaproponowac Panu Profesorowi ksiazke, to bedzie to "Ksenofobia i Wspólnota" Boguslawa Wolniewicza. Ciekawi mnie Pana zdanie na jej temat.

Dzień dobry Wspaniały wykład.

"... I odpuść nam nasze winy, jako i my odpuszczamy naszym winowajcom..."

Chce się z tobą skontaktować. Mam masę pomysłów, odkryłem dzięki tobie w sobie talent.

Pan POWINIEN byc naszym prezydentem .

Model samolubnego genu nie neguje altruizmu, wręcz go tłumaczy. Sedno modelu Dawkinsa polega właśnie na odejściu od myślenia "przetrwa najlepszy OSOBNIK", a przyjęciu myślenia "przetrwa najlepszy GEN". W taki sposób "samolubne" geny wzmacniające zachowania altruistyczne są rozpowszechniane, nawet jeżeli dla pojedyńczego osobnika oznacza to bezdzietną śmierć.

Tak to jest, gdy naukowiec nie czyta tekstów religijnych, a wyprowadza wnioski. A jeśli jest tak, że większość ludzi zwyczajnie na co dzień kieruje się takimi wskazówkami jak zwierzęta innych społecznych gatunków i stąd wynika, że nie robią sobie zazwyczaj krzywdy? Co jeśli ludzie są "dobrzy" pomimo istnienia religii? Co z takimi Czechami, którzy żyją w oderwaniu od religii? Skąd się biorą wszystkie "przykazania moralne"? A co jeśli jest tak, że te o nie zabijaniu "swoich", potępieniu kradzieży, cudzołóstwie, podarowaniu win itd są tylko wkomponowywane w religię i są obecne w religii, bo i bez niej by istniały? Wet za wet, to akurat Hammurabi. Potem zostało to wplecione w kodeks religijny Izraelitów. Poza tym mówienie o tym, że coś nas zamieniało ze zwierząt w ludzi jest obecnie naukowym bełkotem. Jesteśmy zwierzętami. Chyba, że ktoś stworzy lepszą taksonomię.

Swietny wyklad. Pan prof. jest przekonywujacy i przyznaje mu racje ,ze religia odgrywa ogromna role spoleczna ale religii konkretny bog nie jest potrzebny. Dowodem na to jest fakt ,ze ludzie starzali sobie rozne idee boga albo sami nazywali sie bogami. W religi istnieje idea boga. Bog chrzescian Chrystus nie wygladal tak jak go pokazuja obrazy. Nie byl smuklym muskularnym ciachem. Widzialem stworzony przez antropologow obraz Chrystusa ,ktory wygladal podobnie do goscia sprzedajacego kebaby albo takiego, ktorego security na lotnisku sprawdza dokladniej niz wysokiego blondyna z niebieskimi oczami. Prymas Polak powiedzial w czasie kryzysu emigracyjnego ,ze uchodzcy maja twarz Chrystusa. Jak zareagowali na fale uchodcow polscy duchowni i Kaczynski powolujacy sie na spoleczna nauke KK. Kaczynski mowiac o uchodzcach posluzyl sie hitlerowskim sloganem o Zydach roznoszacych zaraze. Zamienil tylko slowa Zyda na uchodce. Duchowni natomiast odpowiedzieli akcja Rozaniec bez granic. Rozanca oczywiscie uzyto jak symbolicznego drutu kolczastego. A na sadzie ostatecznym (jesli ktos w to wierzy) Chrystus powie; Bylem w podrozy a nie przyjeliscie mnie. Idzcie precz przekleci w ogien wieczny. Te slowa uslyszy Kaczynski,Orban, i inni aktywisci pro life ,bo przeciez ci uchodzcy to tez swiete zycie poczete,ktore konstytucja polska zobowiazuje sie chronic na kazdym etapie jego rozwoju.

To jest oczywiste ...to nie egoizm ale miłość jest wieczna i to co zostało stworzone z miłości przetrwa ....bo miłość jest wieczna

Zrobi Pan film o sytuacji w Afganistanie i wyjaśni jakim cudem wielka Europa Stany ale i Rosja nie powstrzymały Wariatów z kałachami

Standardowo daję łapkę za odwagę i mądrość. Altruizmu nie ma!! daję 5 zeta bezdomnemu, mam dobre samopoczucie, nie robię nic za darmo

Wykład ciekawy aczkolwiek pojawiły się misinterpretacje. W „Samolubnym genie” Dawkins wcale nie postuluje samolubnych zachowań jako promujących przetrwanie. Każda strategia jest dobra również altruistyczna! Autor wykładu powiela też częsty błąd mówiąc o darwinowskim przetrwaniu najsilniejszego. Darwin mówi o przetrwaniu NAJLEPIEJ DOSTOSOWANEGO do środowiska w którym żyje. To istotna różnica. Dla człowieka to środowisko to życie w społeczności, dlatego najlepiej dostosowani to ci którzy umieją żyć i dogadywać się z innymi, a więc w dużej mierze altruiści!

Ciekawy punkt widzenia. W religiach najbardziej mi "zgrzyta " islam, który wrogo nastawia do "niewiernych".

Jeśli Bóg jest na pierwszym miejscu ....wszystko jest na swoim miejscu.Sw Augustyn

Uczelnia ASBIRO - Grzegorz BRAUN - Korona Krolestwa Polskiego cz. 1/2

Miałem odpowiadać osobom, które mi odpowiedziały, ale czytając komentarze, nie ma to większego sensu. Z grubsza można wyczytać z nich w czym problemy. Osobiście podejrzewam, że za dużo i zbyt bezkrytycznie wsłuchany jest Pan w Petersona, bo nim tu pobrzmiewa, a i sympatię Pan już w jego kierunku odkrył zamiast czytać rzeczywistych fachowców w temacie, a nie efekciarskich uzurpatorów. Tak to zwykle jest, że jak się czymś zachłyśniemy to kolejne lektury będziemy dobierać pod to zachłyśnięcie, żeby się w zdobytych przekonaniach utwierdzić. Stąd podejrzewam ten Wilson, bo to podobne pitolenie. No to teraz Goleman, Haidt, Sapolsky, Keysers czy choćby Patricia Churchland.

Mistyka jest jednym z najistotniejszych elementów natury człowieka oraz natury rozumu. Można powiedzieć, że była przez tysiąclecia motorem ludzkiego rozumu. Z niej wypływa wiara w życie pozaziemskie, etyka, nauka, religia, w końcu też cywilizacja ludzka. Rugowanie mistyki z natury ludzkiej jest rugowaniem rozumu z człowieka. Często człowiek ucieka po takich eksperymentach do mistyk zastępczych, czasem szaleńczo morderczych jak hitleryzm lub bolszewizm. Ostatnio modny jest jako wiara zastępcza scjentyzm, czyli mistyczna wiara w naukę, co jest dewiacją umysłową, bo nauka jest sama w sobie krytycznym, zbiorowym procesem myślowym i funkcją rozumu. Wiara w naukę jest końcem nauki, bo ta w swojej istocie polega wątpieniu, sprawdzaniu, obalaniu, udowadnianiu.

Panie profesorze, obawiam się, ze Wilson wprowadził Pana w błąd pod kątem opisu przekonań Dawkinsa o altruizmie i wartości historycznej religii. W obu sprawach Dawkins podziela pańskie zdanie. O altruizmie w kontekście biologii wypowiadał się w Bogu Urojonym. Wspominał tez nie raz o występowaniu altruizmu wśród zwierząt na łamach Samolubnego Genu. O pozytywnym wpływie religii również się wypowiadał, co niedawno przytoczył Szymon z Wojny Idei. Przepraszam za brak odesłania do konkretów, ale nie byłem gotowy na podanie źródeł. Niemniej warto na początek poczytać Boga Urojonego, który jest chyba takim przewodnikiem po Dawkinsie.

Jak część pozostałych odbiorców, dziś i ja jestem lekko rozczarowany. Rozumiem niechęć do Dawkinsa, ale w mojej ocenie Dawkins w Pana Profesora wykładzie jest chochołem - nie istnieje. O Samolubnym Genie komentarzy jest dość, mnie uderzyło jednak uproszczenie dawkinsowego ateizmu. Dawkins wielokrotnie powtarzał, że interesuje go p r a w d a, dlatego neguje przejonania, wierzenia, tradycje i fundamenty religii, ale nie neguje jej możliwego dobrego wpływu na jednostki. Czy twierdzi, że świat byłby lepszy bez religii? Tak. I myślę, że to twierdzenie byłoby lepszym punktem wyjścia, niż jego wywody o niezgodności religii z nauką (choćby w God Delusion albo w The Greates Show on Earth). Jak wynika z Pana Profesora wykładu, Wilson postuluje dalsze opieranie społeczeństwa o religię, dostrzega więcej zalet, niż wad. A ja za Dawkinsem uznaję to za wielką nieuczciwość, aby opierwć społeczeństwo na kłamstwie - jak piękne i wysublimowane by nie było.

Tragiczne w tym rozumowaniu jest to, że utożsamiany jest Bóg z religią. Zrozumienie< ze Bóg nie ma nic wspólnego z religia daje nam dopiero punkt wyjścia do dyskusji. Teoria to nie fakt, to że religia powołuje się na Boga nie oznacza że go reprezentuje.

Ciekawy wykład.

Altruistyczna grupa nie musi być religijna.

Czuwaj nad swymi nogami, gdy wstępujesz do Domu Bożego! Przybliżyć się, by słuchać, to rzecz lepsza niż ofiara składana przez głupców, gdyż nie wiedzą o tym, że zło popełniają.

Z tymi masowymi grobami w Kanadzie to jest mit. To nie są groby masowe, tylko masa grobów, pochodzących z różnych lat.

Bóg ewoluował.

Witam, cp Pan Profesor miał na myśli jeśli chodzi o błąd Nietzschego? Czy o jego krytykę teorii Darwina jako przypadkowych zmian mających wpływ na rozwój gatunku? Jako że według Nietzschego rozwój ten kierował się raczej organizmami średnimi i słabszymi niż przypadkowym zmianom mogącym dać szanse lepsze przystosowanie. Pozdrawiam

Pozdrawiam Michała i rodzinkę

Z całym szacunkiem, ale nie jest Pan ewolucjonistą. Ile ten Wilson ma publikacji w Cell? To było pytanie retoryczne. Co następne Panie Profesorze, podważanie teorii względności słowami ufologów?

O Panie! Gdyby w Polsce bylo wiecej ludzi pokroju autora filmu...

Osobiście sądzę, że wszystko to dotyczy stricte celowości życiowej (człowiek musi mieć narzucony cel, jeśli nie potrafi nadać go sobie sam, nadaje go religia). Mam tutaj na myśli ostatnie zaburzenia społeczne w obszarze poczucia własnej wartości. Warto byłoby może przyjrzeć się temu zjawisku bo może ono z innej strony zaprezentuje nam temat religii jak również, odpowie na kilka pytań.

To już koniec?

Pan Profesor jest zajebisty

Ale czy w takim ujęciu, jakie proponuje Wilson, ewolucja nie uzyskuje cech, które z dawna przypisujemy rozumowi (jako atrybutowi ludzi)? Sam zwyklem łączyć ewolucje z instynktem, jako bezpośrednim dążeniem do przeżycia. Rozum z kolei potrafi zawiesić natychmiastowe benefity na rzecz większych korzyści w przyszłości, chociażby tworząc prawo. Ciężko mi przyjąć takie uosobienie ewolucji. Ponieważ tak właśnie można interpretować nadanie jej rozumnego dążenia do większych korzyści w przyszłości, kosztem bezpośrednich.

Jeden z najlepszych odcinków :d

Kto to jest ten ,,Nowoczesny Człowiek" wg czytającego? Dlaczego jegomość lektor mówi w liczbie mnogiej ,,My" ? Ilu ich tam siedzi w głowie czytającego? Klepnij się... w głowę. Po Staroświecku powiem, że wolę aby takie persony nie wypowiadały się za Nas... za Mnie (nawet jeśli tylko czytają) P.S. ....kto rozdaje te profesury ??? Dobrze, że chłop czytać potrafi ... szkoda, że nie zastanawia się nad tym co czyta.

Dużo na temat religii, czym i po co jest, analizę religii "wymierających" opartych na wierze w byty metafizyczne, współczesnej - humanizm i próbie przewidzenia przyszłych (np. dataizm ) fantastycznie pisze Harari w książce Homo deus. A Dawkins w Bogu urojonym zwraca uwagę właśnie na to, że altruizm ( jeśli potraktować go jako fenotyp) skuteczniej pozwala przetrwać samolubnemu genowi (genotyp).

Super

💪

Aktualnie Afgańczycy upatrują upadek swojego państwa, na rzecz Talibów, właśnie w słabości urzędów państwowych w tym sądów - korupcja itp. Gdy są bezradni wobec litery prawa, w modelu zachodnim, będąc w 57% analfabetami, sądy polowe prowadzone przez Talibów, wydają się im być przystępniejsze a ich wyroki sprawiedliwsze.

Moim zdaniem "więcej dobroci" w religii wynika z wrodzonego altruizmu (być może samolubne geny go wykształciły) ludzi związanych z tą religią dla umocnienia więzi. Zło wynika z wykorzystywania tego altruizmu przez cwaniaków religijnych zwanych przywódcami duchowymi, wykorzystującymi religię do kierowania społeczeństwami. Ludzie ludzi mogą się nie bać, ale na pewno boją się niewiadomego, czyli Boga, a to wiele ułatwia.

wykład zainspirował mnie do poruszenia idei, w której Bóg może być naszą utopijną przyszłą wersją siebie, pewnego razu w 1000000 roku...

Wow

Nie stworzy się świeckiej religii, jeśli jej przykazania będą się odwoływać jedynie do wymiernych rezultatów czyli niezwykle praktycznych dla wszystkich.

O jakiej moralnosci I odpustowosci Pan mowi? O moralnosci kiedy mordowano niewinnych, czy Palono na stosie? Najbardziej nieludzkie zachowania w historii ludzkosci dzialy sie za roznych religii,Tu nie chodzi o zabobony ale o rozpuste I mordowanie I wykorzystywanie niewinnych przy uzyciu religii....czy Pan szanowny jeszcze sie nie obudzil?🤔🤔 Ok

Panie Profesorze. Proszę wrócić do profesjonalnego krecenia materiałów. Zwracać się do kamery, bezpośrednio do młodych ludzi, przez Ty. Poprawić jakość dźwięku. Młodzi ludzie tacy jak ja, niestety, ale przedkładają estetyzm nad treść. Jeśli materiał nie jest atrakcyjny wizualnie, odpada w przedbiegach algorytmów YT. Mówię to dlatego, że to właśnie nasze pokolenie potrzebuję tych wykładów najbardziej. Młodzi nie rozumieją życia publicznego. Myślą, że ich ono nie dotyczy. A Pan najlepiej potrafi wytłumaczyć, że dotyczy. Jestem Pana wielkim fanem. Piszę to z troski o moje pokolenie, a co za tym idzie z troski o Polskę.