Czyn Społeczny w PRL. Oprócz kartek żywnościowych i stania w długich kolejkach, trudno w ogóle wyobrazić sobie PRL bez Czynów Społecznych. Prace porządkowe, układanie chodników, żniwa. sadzenie drzew, a nawet praca przy budowie szkół czy innych obiektów użyteczności publicznej, mających służyć poprawie warunków życia lokalnej społeczności. Takie czynności wykonywali obywatele w PRL-u nieodpłatnie, zwykle w dni wolne od pracy.
W Warszawie czyny społeczne związane z odgruzowywaniem zniszczonego miasta zaczęto organizować zaraz po wojnie. W latach 50 tych ta szlachetna idea doczekała się ideologicznie poprawnego rodowodu sięgającego radzieckiego subotnika, czyli stricte propagandowej akcji wykonywania różnych prac na rzecz społeczeństwa.17 grudnia 1955 roku Prezydium Rady Ministrów podjęło Uchwałę w sprawie czynów społecznych oraz pomocy Państwa w ich organizowaniu i przeprowadzaniu. Tak więc czyn społeczny oprócz ideologii otrzymał jeszcze podstawy prawne.
Gorącymi zwolennikami czynów społecznych była już ekipa gomułkowska, a lata 60-te i 70te. w PRL stanowiły prawdziwą „złotą epokę” czynów społecznych. Wszystko z porywu serca, dla dobra społeczeństwa i… bez wynagrodzenia.
Czyn społeczny w PRL najczęściej były organizowane przez zakłady pracy, szkoły, organizacje partyjne i młodzieżowe. Miały jednoczyć ludzi dla wspólnego dzieła, dla dobra kraju często wykorzystując do tego autentyczny zapał ludzi, zwłaszcza w mniejszych ośrodkach. W ramach czynów społecznych w których brali udział nasi rodzice i dziadkowie wybudowano wiele domów kultury, ośrodków zdrowia, obiektów sportowych parków i skwerów, które być może w innych okolicznościach nigdy by nie powstały. Do dzisiejszych czasów przetrwało ich bardzo wiele i nadal służą i działają w ramach samorządów terytorialnych. Przeżyły sam PRL jak i czasy czynów partyjnych jak je zaczęto określać na początku lat 70tych.
Dla uczczenia 30-lecia PRL 30 września 1973 roku i 12 maja 1974 rok zorganizowano dwie niedziele czynu partyjnego w czasie których pracowało ponad 250 tys. osób. Władze partii postanowiły wykorzystać ideę czynów społecznych które działały w ramach inicjatyw lokalnych, i nadać im charakter jednego masowego, ogólnokrajowego zaplanowanego i przeprowadzonego czynu partyjnego.
To co działało na małą skalę i uwzględniało realne potrzeby ludzi, w wykonaniu ogólnokrajowym pozornie dobrze zaplanowane i przeprowadzone były pokazem marnotrawstwa sił, środków, a przede wszystkim ludzkiego entuzjazmu. Wielość nie skorelowanych ze sobą przedsięwzięć o charakterze wyłącznie propagandowym potęgował tylko wrażenie bezsensowności i kompromitacji samej idei. Propagandowy, fasadowy charakter czynów partyjnych lat 70 i 80 zniechęcał biorących w nim udział obywateli do jakiejkolwiek aktywności społecznej.
Po kilku latach Niedzielny Czyn Społeczny w PRLodbywał się ponieważ musiał się odbyć, stał się monotonny i nie dziwi fakt że wszelkie relacje z tego zdarzenia z roku na rok wyglądają tak samo.
15 сен 2024
