David Hume - wprowadzenie -  

Świetny materiał!

Dziękuję za to streszczenie. Jako zwolennik Hume'a (ale amator bez wykształcenia) spróbuję odpowiedzieć na zarzuty w duchu Hume'a. Moim zdaniem Hume zaprzeczyłby możliwości wiedzy a priori poza wiedzą formalną i dodałby dzisiaj, że doświadczenie jest gromadzone nie tylko w świadomej wiedzy, ale też w podświadomości oraz w budowie ciał (dziedziczenie). Natomiast filozofia Kanta byłaby dla Hume’a powrotem do scholastycznych dogmatów próbujących ominąć doświadczenie. Odnośnie istnienia ‘ja’. Moim zdaniem Hume odpowiedziałby, że istnienie ‘ja’ jest ideą, która się kształtuje w człowieku stopniowo w pierwszych latach życia, a to że nie pamiętamy, co było przed 3 rokiem życia nie świadczy o braku pamięci, tylko braku świadomości ‘ja’ w tym okresie. Odnośnie doświadczeń ‘mistycznych’ myślę, że Hume stwierdziłby, że taka nazwa doświadczenia jest arbitralna i ma służyć uzasadnieniu dogmatów religijnych (czy parareligijnych) jako rzekomo ugruntowanych w doświadczeniu. Tymczasem to, że ktoś np. miał wizję Jezusa Chrystusa może być prawdą w sensie doświadczenia tej osoby, z czego nie wynika że historyczny Jezus był teologicznym Chrystusem, ani że takie doświadczenie trzeba nazywać ‘mistycznym’ (tutaj Hume łączyłby się z nominalizmem). Odnośnie analizy niekonieczności istnienia związku przyczynowego zgadzam się, że chodzi o epistemologię nie ontologię. Moim zdaniem w duchu Hume’a byłoby powiedzieć, że nie ma filozoficznej ontologii, jest tylko ontologia ustalana przez nauki (czy inne sposoby nagromadzenia doświadczeń), ale ostateczną podstawą wiedzy o świecie jest pragmatycznie przyjęta zasada indukcyjna i tym samym żadne doświadczenie i żadna wiedza naukowa nie może być podstawą metafizycznej ontologii. Wydaje mi się też, że Hume współcześnie mógłby krytykować zideologizowanie ruchów politycznych jako upodabniających się do religii.