Derrida İstanbul'da - Aydaki Adam: İlker Canikligil - Konuk: Zeynep Direk - B60 

Yine nasıl geçtiğini anlamadığımız beynimizi, ruhumuzu besleyen bir 55 dk geçirdik, teşekkürler...

Kendimizi iğrenç hissettiğimiz şu günlerde hala umut veren iyi hissettiren canım hocam iyi ki varsınız!

Benim gibi entellektuelligini daha cok “genel kultur” den alan biri ancak 22. Dakikadan itibaren anlayabildi bu bolumu. Bence Flu her icerigin herkes tarafindan tuketilebileceginin, her bilginin herkese acik olabileceginin cok iyi bir ornegi. Kayitlara gectin lutfen. Sevgiler.

Derrida başlığı ile Zeynep hanımı görünce çok sevinmiştim, fakat hayal kırıklığı yaşadım. Derrida ve yapibozum uzerine daha fazla konusma duymak isterdim. Yine de, çok teşekkürler.

Yine KALİTE,yine Flu Tv…👏👏👏

Çok teşekkür ederim... Zeynep hocayı hep keyifle ve taktirle dinliyorum...Sizi de tebrik ediyorum...

Bir kez daha eğitim seviyemin ölçemeyeceğim kadar yukarısında olan birini sıkılmadan dinleyebildim. Verilen cevaplar kadar sorularda iyi. Teşekkürler İlker Bey

Bu videoya Nevzat Hoca bolca taklit içeren bir cevap hazırlarmış… var bi hayalimiz

Bu kadar ufuk açıcı söyleşileri bizlere sunmanız, bu ülkenin entelektüel birikimine muhteşem bir katkıdır. Size müthiş saygı duyuyorum İlker Bey! İyi ki bu kanalı destekliyorum, iyi ki varsınız...

Huzurlu bir ses veriyor galiba Felsefe ile iştigal etmek.

Bölümü 60 yapmışız hocam. Nice 120 lere 600 lere

ya nefis konuk ve nefis icerik! benzerlerini de istiyoruz!❤

Bilhassa şuna bayıldım: Felsefe, Yapısöküm ve Derrida, son derece pratik bir şekilde kullanılmış. Normalde soyut ağırlıkta giden felsefi sohbetlerin aksine, son derece hayatın içinden ve tam isabet! Respect İlker Canıkligil

Hanımefendinin bu kadar süre çalışmasına rağmen derridaya karşı dengeli tutumunu ayrı alkışlıyorum 👏 İlker beyin herzamanki gibi anlayabilmemiz için harika söküm sorularını ayrı alkışlıyorum👏

Hocam biraz da Analitikçi felsefeler gelsin

Başları daha güzeldi bölümün o ayarda yaptığınız bölümleri seviyorum. Sadece hocamın kanalını bulmama vesile olmanız acısından bile böyle kapılar açmanız acısından bile kıymetli içerikleriniz teşekkürler

Teşekkürler İlker Canikligil, iyiki varsınız Zeynep hocam 🙏🙏🙏

52:40 Nevzat Kaya'nın çok sevip tavsiye ettiği Carel van Schaik 'in kitapları var misal. Türkçe çevirisi yok da belki İngilizce veya Fransızca çevirisini bulabilirsiniz.

zeynep hocayi bulabildigim butun platformlardan takip ediyorum. bu programiniz da muazzam olmus. lutfen daha cok program yapin sevgilerr

Sayın hocam analitik felsefeye de yer vermeniz dileğiyle bir analitik felsefeci olarak keyifle izliyorum programlarınızı.

Harika bir video olmuş.Fakat iki tane tıbbi bilgi hatası var. Onları düzeltmek istiyorum. 17.30 da Zeynep hoca "Kanserde de sen kendine ait bir takım hücreleri düşman olarak vücut konumlandırıyor " diyor. Hocanın söylediğinin aksine kanserin alamet-i farikalarından biri kanser hücrelerinin immün gözetlemeden(immune surveillance) kaçmasıdır. Hücrelerin vücüdun kendisi tarafından düşman olarak görülmesi ve yok edilmesi otoimmün hastalıklarda görülen bir süreçtir. 36,52 de İlker Bey "Bulimia olsun herkes, sıfır beden dolaşsın demiyorum" diyor. Bulimia nervoza'da kişinin BKİ normaldir ya da fazla kiloluya denktir. Hoca Anoreksiya demek istemiş olabilir.

çok güzeldi teşekkürler❤

Teşekkürler.

Felsefecileri şöyle iki kategoriye ayırıyordum: 1) Flu'ya odaklanıp, netlikleri ortaya çıkarmaya çalışanlar 2) Flu'ya odaklanıp farklı fluluklara ortaya çıkarıp, o yeni fluluklara odaklananlar. Şimdi 3.sünü gördüm, netlikleri flulaştırıp sonra da o fluluklara odaklanıp ne yapmaya çalıştıklarını anlayamadıklarım :)

Teşekkürler

Enfes bir bölümdü, her bölüm gibi

Sagolun hocam yine 10 dk'da beynimizi yaktiniz. Yalin bey, Omer bey gidince biraz kanalin seviyesi dusmustu. Lutfen daha fazla yer verin hocamiza

İlginç bir program olmuş;) İlker Canikligil konuyu netleştirmeye çalıştıkça Zeynep Direk daha da karmaşık hale getirdi. Özetle ne anladık: Derrida Deconstruction = Düğüm 🙃🙂

Yine kendi konusunda ozgun biri ekranda. Razi canikligil haric gercekten cok ozgun insanlarla bulusturuyorsunuz

tshirt seçiminizi deconstructe eder misiniz İlker bey

Zeynep hocamızla daha çok video gelse keşke.. müthiş bir kadın

Oh be biraz ruhumuz doydu Ömer hocamızda bitane ama onun yeri bambaşka

Hocam beynim yandı, sizlere cok kolay gelsin valla, emeğinize sağlık.

Ne güzel bir kadin.

Çok zarifsiniz İlker hocam

Harika program demek istiyorum ama ilk yarım saat koptum. Hanımefendinin yüzüğü sağ elinden sol eline geçmesi dikkatimi cekti. Ne.luzumsuz insanim. İnşallah bir program daha çekersiniz, çok güzeldi. Emeğinize sağlık.

Bilmediğim bir dildeki filmi altyazısız izler gibi izledim. :)

İlker Bey'in 52:40'da sorduğu soru, "Kuran'ın hermenötik yorumları var mı?" sorusuna cevap olarak meraklılarına Fazlurrahman Malik'i google'lamalarını öneririm. İsminin çağrıştırdığı gibi 800 yıl öncesinin din alimi değil, Chicago Üniversitesinde akademisyendir. Türkler arasından da Ömer Özsoy, Mustafa Öztürk isimlerinin "tarihselcilik" adıyla anılan yorumlama biçimlerini enteresan ve yapıcı bulurum.

Ömer Aygün ile felsefe de ilgi çekici, Ömer Hoca daha çok dil konusuna eğiliyor sanırım ama Zeynep Direk ile de çok güzel olurmuş program kesinlikle. Çok sade ve net bir anlatımı var. Heidegger'in düşüncenin özüne inebilmek için parçalama fikri şüphesiz ki doğup büyüdüğü topraklarda yapılan madencilik ve mineral arama yöntemleri ile ilgili olmalı. Zeynep Hanım'ın tanımından bu çok net anlaşılıyor. Maden ve mineraller de çekiçle taş kırılarak ortaya çıkarılır ve filozofun doğup büyüdüğü Meßkirch de o tarihte madencilik yapılan yörelerden birisi.

İC: Merhaba bu gün yanımızda gofret üreticisi "bilmem kim" var. Peki sizce Türkiye Cumhuriyeti Başarılı bir proje miydi?

çok beğendimmm

Felsefe içeriklerini lütfen artırın teşekkürler ❤

09:00 - 09:07 bölüm özeti ❤😂

iyi ki Omer bey ile baslanmis ve devam edilmis.... Hanfendinin ses tonu ve konusmasi beni cok yordu. uykuya dalmadan dinleyebilmek icin cok ugrastim

Tesekkurler 💛💛💛

Elma ağacının dibinde beklemeyenlerin kafasına elma düşmüyor. Zeynep direk olmak sabır işi demekki❤❤

Yine analitik felsefe çalıştığım için şükran dolduğum bir video.

Şişko peri kızları ağırlıklarını kaldıramadıkları için uçamamışlar ve evrimsel süreçte yok olmuşlar hocam :D

Bu ve birkaç program daha podcast olarak yayımlanabilir aslında

vallaih biz Derridayı özledik

Özgürlük! özgürlük! diye yakınan ve işine geldiği müddetçe hem dile hem de düşünceye pranga vurmakta hiç bir sorun görmeyen başka bir "düşünür" daha. Üzücü gerçekten! İlker bey, biraz olsun tezatı göstermeye çalışsa da "inclusive" olmak adına tezatı görmek istemedi kendileri. Cesur düşenebildiğiniz ve konuşabildiğiniz için teşekkür ederim İlker bey. Bir tezatta ben ekleyeyim: dile gelince gizli baskı unsuru oluyor "iş adamı" demek, denmesin!!!, "bilinç altında iş adamı olmak için erkek olmak gerekir ile ilişkilendirilir!!!" ama devlet dairelerinde baş örtüsü takma yasağına gelince Fransa'da, belki diğer dinleri dayatıyor oluyor, KADIN istediği gibi taksın oluyor, "baş örtüsü" gizli yada bilinç altı bir mesaj ne hikmetse olmuyor. Oklar kadına yönelince, bütün mantık ve felsefe camdan uçup gidiyor. Bizim feminist bilim kadınlarımız bu düşünce yapısının çifte standart olduğunu göremeyecek kadar acizler mi diye düşünmeden edemiyor insan! Türkiye'de her şeyden evvel çok ciddi bir mantık eğitimi verilmeli zannımca. Sağlıcakla!

günlük konuşma dilinde yabancı kelimeler kullandığı için eleştirilen biri olarak bölümün %20'sini yadırgayarak izledim, genel olarak güzel bir bölüm olmuş, ben Derrida hakkında bilgiye sahip değildim şimdi sayenizde okuyup kendime yatırım yapacağım. metağ :

Niye kimse eleştirel yorum atmamış da efendim, işte kalite, işte mükemmelliyyet diyerek gecişdirmis anlayamıyorum.Zeynep hanımda boşluk olarak bulduğum şey şu.Biz hep birlikte yaşamak için her kesi öylece kabul etmeliyiz, doğru, amma kimse bir-birine baskı yapamasın derken nasıl bir toplum hayal ediyor?Kimsenin bir-birini baskılmadığı bir toplum fikri mümkün müdür?Tarihsel süreçte her hangi böyle bir toplum görülmüş müdür?Tarihsel süreçte mevcut olmuş tüm medeniyyetler, toplumlar bir sınıflandırmayla irelilemis, kimisi varlığını korumuşken, kimisi ölüp-gitmişdir.Sen kendini nasıl gissediyorsan ci siyyetin odur fikri nedir?Bu tam aksine toplumu düzenlemek, daha ılımlı hale getirmek yerine daha çox küçük parçaya bölüp küçük qmarşi(st)ler yaratmaz mı?Zeynep hanım çok iyi söylüyor bir takım şeyleri, amma gözden kaçırdığı bir ton mevzu olduğu aşikar.

Bu arada Derrida'yı açıp uzunca okumadım, üzerine konuşmak istemem ama bu destructurism bana yine İngilizin tabiriyle ''Lost in its own words'' gibi geliyor. Tamamen kavramların içinde debelenip realiteden kopmaktan başka bir şey değil Yoksa mantıklı bir insan ''Ben azınlık olayım da mücadeleyi vererek gururlanayım'' demez

Gerçekten "Waste of time". İlker hocam pasif agresif hareketleriniz bazen topu doksana takıyor.

bir ben var bende, benden içeri. sıradan bir izleyici olarak neden bu söze vardım bilmiyorum. Ama vardım ya da varmak için sınırlı da olsa bir düşünce yoğunluğu yaşadım. İnsanları yükseltme ve düşünsel zorlama, titretme anlamında bir tv kanalı olarak büyük başarı sayıyorum.

Olay çok basit aslında, tüm videoyu izleyip de bir şey anlamamış insanlar için oldukça basitleştirerek anlatacağım. Bu basitleştirme, doğası gereği, bazı şeyleri etraflıca anlatmadan geçmek, yer yer yanlış olabilecek şeyleri de diyebilmek anlamına gelecek ancak, basitleştirme olmayınca da İlker hoca gibi, anlaşılmıyor bu adam diye nefret etmeler başlıyor. O yüzden bu yanlışlıkları göze alarak anlatıyorum; Derrida, sokratesten itibaren, biz bir şeyleri biliyoruz, bunlar kesindir ve böyledir diye düşünen her türden düşünce sisteminin çok yanlış olduğunu, birilerinin son derece emin bir şekilde, bir şeylerin nasıl olacağını dikte etmesinin, ileri dönemlerde, başka türlü de olabileceği imkanını yok ettiğini ve çok büyük zulümlere bile sebebiyet verdiğini söyler. Bu bakış açısı, varlığın özünü, yani bir şey taş ise, onun ne olduğunun enine boyuna ortaya koyup, ardından bir daha taş üzerine böyle bir derinlemesine ve eleştirel düşünmeyi gereksiz bulup, rafa kaldırıp, bundan sonraki yüzyıllar boyunca bunu böyle kabul ederek yaşamanın sakıncalarına karşı durur. Mesela nietzsche'nin de derdi sokratesle başlar, çünkü sokratesle başlayan bu silsile, her şeyin doğasını anlayıp, onu çözüp, dondurmak üzerinedir. Oysa nietzsche insanın durağan ve her yönüyle ortaya konulup, kenara çekilinebilecek bir şey olmadığını söyler. Tam da bu gibi sebeplerden dolayı, Derrida bir şeyleri bize anlatırken, kavramlar bulur ve örneklerle açıklar. Ancak her şeyi dondurup, bir anda anlayıp bitirmek, bir daha da üzerine tekrar tekrar düşünmek istemeyen, ya da böyle alıştığımız için hep böyle düşünmeye meyilli olan bizler, Derrida'yı ve dediklerini de kısa yoldan anlayıp, dondurup, rafa kaldırmak isteriz. Oysa Derrida zaten bu tarz düşüncelere karşı çıktığı için böyle kavramlar getirir önümüze. Bu sebepledir ki, anında anlamaya ve rahatlamaya yönelik yaklaşımların hepsinin karşısında durur ve o anlaşılmıyor bu herif saçmalıyor derdirtir kendine. Mesela dekonstrüksiyon kavramı, bunu bir yöntem olarak, başta şöyle yapılacak, sonrasında şu olacak tarzı, kod yazar gibi, neyin nasıl olacağını anlatmak istemez. Kendisi akışına göre bu işi, ünlü metinler üzerinden yapar ve bize bu işin yapılabileceğini gösterir, nasıl olması gerektiği hakkında hiçbir diktede bulunmak istemez. İşte tam da bu noktada, bizler sürekli ama sürekli nasıl olması gerektiğini anlamak adına hareket ettiğimiz için, ve Derrida bunu göstermek istemediği için, o anlaşılmaz durum ortaya çıkar. Derrida ister ki, kendisinin şu anda yaptığı dekonstrüksiyon yönteminin, çok daha ileride bambaşka tarzda yapma biçimleri de çıkabilecekken, şimdi kendisine doğru gelen yöntemleri söylese açıklasa, herkes bunları ezberleyip, hep bu yoldan yapacaktır ve yıllarca o karşı çıktığı sistemin içine yine kendisi de düşecektir. Söz konusu bu tezatlık buradan kaynaklanmaktadır. Derrida'nın tüm kavramları, anlatmaya çalıştıkları, bir şeyleri kesin olarak söylemekten çekinmesi, hepsi bundan kaynaklıdır ve etik bir kaygı taşır içerisinde. Bu etik kaygının temeli ise, hitler döneminde milyonlarca yahudinin öldürülmesine sebebiyet veren, kesin sonuçlar koyan fikir sistemlerinin, büyük kötülüklere yol açabildiğidir. İnsan kestiremez, şu anda yaşadığı dönemde, insanların zihnine oturmuş, kesin tanımlı, esnetilemez bir kavramın, ileride ne türden sorunlara yol açabileceğini. Bu sebepledir ki, Asla kesin oturmuş bir şeyler söylemekten çekinerek, bir şeyler söylemeye çabalaması, bu anlaşılmaz duruma yol açar. Daha söylenecek yazılacak çok şey var ancak yazdıklarım genel çerçeveyi anlamak ve "Derrida mı? amaaan aptal adamın teki ne dediği anlaşılmasın diye gizemli olmaya çalışan salak herifin biri" tarzı söylemlerin aslında pek de öyle olmadığını anlamak adına yeterli.

47:05 toplumun çoğunluğunu oluşturan bir inanç grubuna tabii kişiler, toplum içerisindeki diğer din ve inanç gruplarıyla eşit değil de ayrıcalıklı olmak istiyorlarsa nasıl sekülerizmden bahsedebiliriz. zeynep hanım'ın din konusunda biraz eksik kaldığı aşağıda yorumlarda da belirtilmiş zaten. zeynep hanım', bütün gökten geldiği zannedilen inançların inananlarına ayrıcalık değil de eşitlik vaadettiğini sanıyor galiba:)

Öncelikle dinleyip tüketmek yerine insanı düşünmeye, araştırmaya yönelten bu söyleşi için çok teşekkürler..ancak sonunda sanki yarım kalmış eksik kalmış aslında tam açılamamış gibi bir duygu oluşuyor insanda. Dolayısıyla konu, bir kaç bölüm daha kaldırır derim kendi adıma. Örnekleyerek ve açarak bağlantıları çoğaltarak..ne dersiniz?

09:18 Zeynep Hocamız, İlker Beyle ilgili hepimizin düşüncesini dile getirmiş

Ilker Hoca ya en cok katilmadigim bolum oldu ozelliklede de sisman kiz konusunda. Zeynep Hoca’ya bayildim. 💛

of nevzat hoca çok sever : )

Sonlara doğru artan Post-Modernist çok afedersiniz ama sıçmık diyeceğim insana gerçekten baygınlık getirecek derecedeydi. Zeynep Hanımın ne bir ilahiyat nede bir Dini geçmişi olmadığı ortada özellikle "Dinler çok eril yorumlanıyor" cümlesi beni benden aldı. Zeynep Hanım dinler eril yorumlanmıyor Dinlerin Kendisi Eril! Gene sonlarda söylediği beraber yaşamayı öğrenmeliyiz sözü de çok manidar yani bu insanları tanımadığı o kadar belli ki ne desem bilemedim.

(Şişman kadın konusu, 32:00) Dünyayı değiştirmeye çalışmıyorum. Ben buyum ve dünyadayım. Beni görmezden gelemezsin. Niye birisinin dayattığı kalıba gireyim ki. Dünyayı da değiştirmek istemiyorum kendimi de, birilerinin hayal ettiği gibi olmak zorunda değilim.

Peri Kızı şişman olur ise uçması zor olur dlye düşünmek de oluşturulan bir algı mı

Evet ziyadesiyle çok güzel anlamadık.

Hayat anlamlaştırılamaz 😊

Zeynep hanımı İlker'in tepkileriyle/açıklamalarıyla anlayabildim ancak, abla beni aştı biraz 😁

Zeynep hocam, her birey kendini değiştirmeye, evrimleştirmeye ya da kendine dönmeye ve kendi olmaya çalıştığında sizce dünya değişmeden kalır mıydı? Bu arada anlatımınızdan çok zevk aldım. Kitaplarınızı okuma isteğiyle doldum❤

hocam videoları indirerek izliyorum da boyutları neden diğer kanalların videolarına nazaran çok düşük? piksel videonuzu da izlemiştim, ona yoruyordum ama fark o kadar fazla ki ekstra bir işlem yapıyor musunuz merak ettim.

Bu programın ardından programın adı "Aydaki İnsan" olarak değiştirilmeli. Ancak İlker hoca, beyaz bir erkek olarak, bu konuda anlayış göstermeyecek ve değişime direnç gösterecek: )

Sekulatizm ile Laiklik arasındaki fark mükemmel tanımladı. Zihninize sağlık. Resmen matematik formüle dönüşebilecek tava getirdi bence. Ayrıca sosyal kutuplaşmayi da göbekten vurdu. Teşekkürler

Zeynep direk , derrida çevirisi deluze ulus baker kirkegard ya yada hatta objektivistler dahil bana felsefe ile tanistiran ,asos felsefe günleri kayıtları ve ulus baker kayıtlarıdır,akademik kariyeri olmayan biri olarak Eric hooffman ve Avusturyali Thomas bernhard dahil eserlerini tetkik etme şansım oldu ,ve düşüncelerini anlama ve anlamlandırma cabalarimda ez cümle düşünmek guzeldir

Derrida konusunda, Kasım hoca daha yetkin olduğunun farkina vardım. Magazin bir söylem.

Hocam supersin

Meditasyon gibi geldi :)

Yalnız Zeynep Hanım süper şuh konuşmuyor mu ? Çok hoş bir aksan. Pek melodik.

24:38 "Bir ben vardır bende benden içeru" - Jean-Jacques Rousseau

Zizek ve Foucault bolumu de gelsin artik.

❤

Kitap gibi kadın

hele şükür biri derridadan bahsedecek

Şahane bir program. Elimize dilinize sağlık. Elbette dekonstruksiyon olayini anlamadım. Bence doktora yapmadan anlaşılması imkansız hatta prof..de olsan ne olduğunu anlatmasi imkansız bı kavram

Kanaldaki seviyenin yüksekliğine bak; anlama ve muakeme yetkinliğim yetersiz kaldı. Belkide anlamam gerekmiyordu. Yediğimize yemek demeyelim mi? Çünkü o bana göre yemek. E peki ne diyelim Derrida? Derrida cevap verir; - Banane düşünün bulun. 😊

zeynep hocamıza kaliteli frankafon entellektüel performansı için teşekkür ediyoruz. gör bunu gözlüklü ne o öyle gülmeler falan ayıp ayıp

Zizek bölümü gelsin lütfen..

Hocamın Linç i gelmiş 😂😂

28. dakikada sorulan soru ve devamı bence çok önemli; aslında Canikligil, AKP'ye ilk dönem destek veren "kullanışlı liberaller"i kast ediyor, soru ayrıca "Yetmez ama evet" söylemini de tartışıyor; cevap bence fazla masum kalmış; kavramın kendisi doğru, biz yaşanacakları öngöremedik söylemi fazla naif ve hatalı geliyor yine de bana.

İlker canikligil'in queer teori ve feminizmle imtihanı ! 🤣 Zeynep hanım ağzınıza sağlık çok güzel bir program oldu, sevgiler

Bir ulkede "secularism"in deconstruct edilip yeniden daha kapsayici bir kavram ve yasama bicimi olusturulmasi icin iki tarafin da ayni dusunce ve egitim kapasitesine sahip olmasi gerekir. Bakiniz: Bati demokrasileri. Bunu %80 ilkokul mezunu ve devlet kapisinda maas alip yatmaktan baska derdi olmayan bir kesimle nasil basarilacagini aciklayabilir mi Zeynep hanim?

Sen ne anlatıyon be abla gözünü seveyim be abi

İlker öyle saçma sorular soruyor ki Zeynep Hanım, hay nerden kabul ettim programa çıkmayı demiştir.

Deconstruction konuşulacak bölümde WASTE OF TIME yazılı hırka giyen Ey İlker Hodja!!! bu tepkini de deconstruction yapmayacak mıyız sandın?!?!?!?!??🧐🧐🧐

gerçekten waste of time, videonun başında spoiler'ı vermiş ilker hocam

35:00 daki konu öznelinde, basit ve klişe bir türk insanı gibi cevap vereceğim. Herkesin istediği olursa ooooo. Yaşam da böyle bir denklem yok arkadaşlar. Sınırsız özgürlük, ya da herkes her istediğini yapabilir gibi bir kavram mümkün değil. Şişmansanız ve bundan memnun değilseniz, şişmanlığı güzelleyerek bundan kurtulamazsınız.

İlker hocam güldürdünüz beni, dünyayı değiştirmeye çalışmak AI ile tombul pardon 'kilolu' peri kızı resmi yapmak kadar kolay olsa keşke... yine de argümanınıza sonuna dek katılıyorum. Zayıflayalım 😅

bilim insanı yerine bilimci demek daha mantıklı. sanatçı gibi. iş insanı yerine makul bir şey bulamıyorum ama.

Textin tanımlanma şeklini duyunca, özgür iradenin bullshit olduğunu düşündükten sonra bende oluşan "Yapılan şeylerin sorumlusu olmayan tek kişi yapan kişidir" şeklindeki ifade aklıma geldi.

İlker hocam deleuze gelirmi onuda anlamamk için çok iyi olur

Kibele, belki değişen güzellik algısını daha güzel ifade edebilirdi.