00:00 Açılış
03:15 Alevilik nedir? Alevilik kavramının tutarlılığı ve kullanım pratikleri.
08:00 Alevilik kavramının kullanımlarının şuanki Alevi toplulukları üzerine oluşan sorumluluk.
11:30 Türkmenlik ve konargöçerlik. Tezden sonra fikirleri nasıl gelişti?
14:30 Din konusunda Durkheim’ı nasıl takip edebiliriz? Din’i nasıl değerlendirebiliriz? Kitapta Alevi teolojisini neden tartışmadığını açıklıyor.
18:55 Kitabın esasında bir türkmenlik incelemesi olduğuna değinip, Anadolu’daki türkmenlerin Osmanlılarla sürtüşmesinin tarihsel ve antropolojik temellerine değiniyor.
22:15 “Osmanlı’yı anlayabilmek için İslam dünyasını da iyi anlamak lazımdır.” “Zihnimiz Osmanlı sınırlarıyla sınırlandırılmıştır.” Hareket eden sınıflar: 1-Ulema ve Sufiler, 2-Tüccarlar, 3-Askerler. Askeri sınıfın İran’da Hindistan’da ve Osmanlı’da Türkçe konuşmaları. Moğollardan Osmanlılara kadar konar-göçer devlet ve siyasal geleneğin serüveni.
30:00 Türk-Moğol geleneği nedir? Anadolu beyliklerinin aşiretsel yapısı. “16.yüzyıla kadar siyasal sınıflar ortadoğuda aynı dili aynı kültürü paylaşan bir entegrasyona sahipti.” Devlet geleneği problemi. Konargöçer imparatorlukların asya ve ortadoğuda hakim olmasının sebepleri.
37:25 Konargöçer imparatorluğun üstünlükleri. Mobilize ordu, geleneksel köylü yapısına sahip olmamaları, “Konargöçer okuma yazma bilmek zorunda değil, askeri yöntemleri bilmelidir.” “Beylik yöneticileri için “av” bir savaş pratiğidir.”
44:10 Asker olmak, savaşmak ve savaş sanatı tüfek ve pratik askerlik ortaya çıkana kadar nasıl şekilleniyordu? “Askerlik bir sınıf işidir.”
47:00 İşret nedir? “Hükümdar avda veya savaşta değilse, işrettedir.” Kadı Burhaneddin’in Bezm ü Rezm’ine işret ve savaş bağlamında vurgu. Aşiret sisteminde askeri sınıf nasıl şekilleniyor ve gelişiyordu? Nasıl bürokrat olunur? Formel eğitimin merkeziliği üzerine.
53:00 Askerler, bürokratlar ve köylülerin sınıfsal özellikleri. Osmanlıların Askeri ve bürokratik sınıfı birbirine kaynaştırıp Askeri/beraya sınıfı ve reaya ayrımının kökeni ve anlamı. Askeri sınıf ve köylü sınıfı arasında gelişen geçişkenliğin dinamikleri ve Roma’dan gelen kozmopolitlik geleneği.
58:00 Safevi konfederal devletinin diğer beyliklere nazaran daha çok yaşamasının altında, devletin kökenlerinde bir tarikat inancı olduğu söyleniyor.
01:01:30 Neden Osmanlılarda hanedan değişmedi ve devlet bölünmedi? “Türk devlet geneleğinde devlet hanedanın kolektif malıdır.” Bürokratik aygıt güçlenince de, hanedanın meşruiyeti sağlamlaşmıştı. Taht ve hanedan çatışmaları üzerine.
01:08:00 Osmanlıların bulunduğu coğrafyadan dolayı diğer Türk devletlerine nazaran farklı oluşunun tarihsel süreçte farklı oluşunun sebepleri. Merkezi inisiyatif alanının gelişmeye müsait oluşları. Bizans ve Balkan sosyolojik yapısının da Osmanlılara entegre olabilmesi olayları. II.Mehmed dönemi merkezi bürokratik devletin dizayn edilmesi ve Çandarlının katliyle birlikte Türkmen ve akıncı ailelerin gücünün kesilmesi. Timar sisteminin bu projenin en önemli dinamiği oluşu.
01:19:00 Devşirme sisteminin timar ve vergilendirme olarak değerlendirilmesi. Sipahilikten ziyade Yeniçerilerin merkezi güç haline gelmesi ve domine edici gücü. Merkezileşmenin aynı zamanda bir devlet ideoloji olması.
01:24:00 Kullandığımız kavramların moderniteyle ortaya çıkması ve ondan öncesi için yer yer yanlışlığa sebep olması. “Modernite öncesi ideolojinin ifade biçimi dindir ve bu söylemler dini kavramlarla ortaya konur” Osmanlıda “din ü devlet”in bir oluşu. Kızılbaş yapıdaysa bu söylemler din ve devlet birliği üzerinden kurulmamıştır.
01:28:00 Osmanlılar ve Safeviler üzerinde ideolojik söylemler birbirine benzemez. Bektaşilik örneği. “Bektaşilik bir Osmanlı fenomenidir.” “Kızılbaşlıksa cepheden gelen bir muhalefettir.”
01:35:00 Şikari tarihinin unique’liği ve Aşık-paşazade gibi kaynakların merkezi ideolojiye sahip oluşu. Şikari tarihinden örnekler. İşret kitaplarının ortaya çıkışının bir emperyal adab kitabı olarak ortaya çıkışı. “Iyş u işret, o dönemlerde dinin tam zıttı değildir.” Gazi oluşun etrafındaki hale ve auranın şiddeti ve cuma namazı sonrası haşhaş içmeleri örneği. Menakib’ul-Arifin’de Hacı Bektaş’a dair bir nüans.
24 июл 2024
