Encyklopedya Staropolska: czym się różni SZABLA od miecza, czyli o polskiej serpentynie 

Dzięki za konstruktywne komentarze :)

To szabla-emerytka, dzisiaj służy już tylko na ścianie ;)

Nie udało się cudem, tylko że trafił na łaskawcę który wymierzył hańbiący raz płazem szabli, a mógł razić ostrzem i tym zabić lub przynajmniej ranić.

​@@henrykmar Na wspołczesniejsze warunki, bez broni białej - mógł zęby wybić, a tylko klapsa dał.

Szabla używana była w Polsce znacznie wcześniej niż dotarły wpływy węgierskie. Najpierw była bronią plebsu. Zmieniło się to skutecznie gdy z Węgier razem z Batorym przybyli jego szabelnicy.

@@tomaszwolski4422 wręcz była zakazywana w stanie szlacheckim.

@@rafarozek2964 nie przesadzajmy inaczej nie była by widoczna w sztuce i tekstach pisanych

@@tomaszwolski4422 chodzi mi o okres średniowiecza, gdzie atrybutem szlacheckości był miecz, a zmieniły to rządy Batorego.

@@rafarozek2964 na kilku nagrobkach średniowiecznych przy bokach także są szable :)

Żeby było śmieszniej- na początku filmu on zabija polaka... Który walczy jakimś zmutowany ni to rapierem, ni to pałaszem... Czy jest ona łatwiejszą bronią? Tak i nie. Z jednej strony masz większą ochronę dłoni w porównaniu z mieczem japońskim- to nie była katana, katana jest specyficznym mieczem japońskim, takie zakrzywione, warstwowo kute cosie były znane i wytwarzane w Japonii od 13- tego wieku i nie nazywano ich katanami(ten miecz to jakoś tak w 16- tym wieku się pokazał), jakąś tam inną nazwę miały, ale o to zapytaj już kogoś kto się na tym zna... Z drugiej katany(niech już Ci będzie) to broń o stosunkowo grubym ostrzu- nie szerokim. Grubym i sztywnym. Przez co niejako "wybaczają" szermierzowi błędy w ustawieniu ostrza. Na samym początku nauki walki mieczem ludzie się uczą jak układać krawędź tnącą tak, żeby cięła a nie waliła płazem, jak łopatą. Walniesz nieumiejętnie bronią europejską- odbije się, jak kauczukowa piłeczka. Walniesz kataną? Może coś odkroi, zjeżdżając w dół po kończynie... Ma to oczywiście swoje wady- jak już katana się wygnie, to zostaje wygięta, a miecze europejskie obijają się, jak sprężynki i wracają do pierwotnego kształtu... Coś za coś. Katany mają tysiące warstw, europejskie mają ich tylko setki. Katany mają różną twardość stali na różnych odcinkach, a miecze europejski są wykonywane z monostali, ale za to miecze europejskie lepiej znoszą twarde przedmioty, no i nawet we wczesnym średniowieczu mają lepszą osłonę dłoni No więc tak skuteczność miecza zależy od Twojej techniki i czego od broni oczekujesz. Np. cięcia są o tyle fajne, że można nimi zbić broń wroga, są mniej przewidywalne, i mają wielką siłę stopującą- nawet jak gość jest w zbroi, to w desperacji(odradzam walić mieczem po zbroi celowo) można go walnąć tak, żeby stracił równowagę. Wynika to z zaangażowania masy oręża. Natomiast pchnięcia są dużo bardziej śmiercionośne- jak się komuś zapakuje sztych w wątrobę, to ma jakieś 30 sekund, żeby się ładnie pożegnać z tym światem, choćby zaraz go wzięli na stół operacyjny, no i dają nam niesamowity zasięg- jak tniesz, to musisz stać frontem do wroga, bo inaczej stracisz równowagę, a jak tylko pchnięcia zadajesz, to odwracasz się bokiem, przez co zyskujesz kilkanaście centymetrów zasięgu, dodaj do tego, że broń co lepiej tnie jest z reguły wygięta, podczas gdy ta od cięć jest prosta... Jak już wiesz, w którą stronę idzie Twój styl, to teraz: czy walczysz pieszo, czy konno. Czy będziesz latać w zbroi twardej, czy w watowanym kaftanie. Tarcza, czy sztylet w lewej łapce. No i przede wszystkim czego chcesz od broni. Żeby cięła? To najlepszym mieczem na świecie do cięć jest tzw. tulwar. Bardzo wygięta szabla Afgańsko- Indyjska, która tnie duuużo lepiej niż jakakolwiek katana, falcjon czy szabla husarska. A jeśli chcesz najskuteczniejszego przecinaka- topór. 2- ręczny, późnośredniowieczny topór. Masz ostrze, masz okuty trzonek, szpikulec do dźgnięć i hak do obalania/zahaczania. Okuty szpic na spodzie trzonka. Nie ma miecza, który lepiej tnie. A to bydlę ma jeszcze spory zasięg, bo mierzy ok. 180 cm A dźgnięcia? Wśród mieczy ten zaszczyt należy do rapiera, a wśród broni w ogóle- włócznia. Coś takiego jak spetum, albo ranseur- jest tam taki "jelec", żeby pchnięcie za głęboko nie weszło, no a przy okazji można nim dźgać na boki. Włócznia ma to do siebie, że jest piekielnie skuteczna nawet w rękach kogoś średnio wyszkolonego. Facet tylko z mieczem może dostać wciry od gorzej przeszkolonego włócznika jakoś tak 9/10 razy- potrzebna mu jest tarcza albo zbroja, żeby skutecznie skrócić dystans Jakbym był w świecie "Nieśmiertelnego" to albo bym się złapał za kruczy dziób(właśnie ten topór), albo za porządny miecz wojenny(2 ręczny miecz, ale krótszy od zweihaenderów- ustawiony pionowo wchodzi użytkownikowi pod pachę- w moim przypadku jakieś 166- 67 cm), jakiś kordzik jako broń dodatkowa, ubrał coś metalowego na szyję, np. obojczyk :) i nie ma takiego twardziela co by mi podskoczył

@@heretyk_1337 Za przeproszeniem.A czym się różni miecz dwuręczny od zweihandera?Moim zdaniem niczym.Jest to ta sama broń tylko nazwa w innym języku.Nazwa zaś,jedno,półtora czy dwuręczny zależała od długości głowni miecza a nie iloma rękami nim operujesz podczas walki.Skąd byś wziął pół ręki sprawnej go trzymać?Jednoręcznym mieczem też można było walczyć oburącz.Było miejsca na rękojeści żeby chwycić go dwoma rękami.Choćby za głowicę.Dlatego sądzę że miałeś na myśli tzw. półtoraka czyli miecz o długości głowni półtora ręki.

@@Dinotchek Półtoraki, bastardy, czy inne nowoczesne nazwy są przeze mnie użyte, żeby się ludzie mogli zorientować, o czym ja w ogóle pierdzielę... Jakbyśmy się przenieśli do Średniowiecza, czy Renesansu to większość specjalistów na swoją broń mówiłaby "miecz"... A to drugie, dłuższe? Też miecz. A ten mały brzdąc? No, miecz... Żeby było śmieszniej, nawet tak charakterystyczna nazwa, jak rapier też potrafi być naciągana, jak przykrótkie spodnie- Hektor M- coś tam(nie piszę, bo nie chcę przekręcić jego pogańskiego Niemieckiego nazwiska- no, generalnie sławny szermierz. Pisał traktaty) mówił "rapier" na coś co zdecydowanie potrafiło odrąbać komuś rękę, niby miecz zbrojnego i wcale nie wygląda, jak rapier, o którym ludzie teraz myślą Miecz wojenny- o którym napomknąłem- to jeden z najnowszych dodatków do klasyfikacji mieczy, o którym, przyznaję szczerze- usłyszałem, nawet nie przeczytałem, tylko usłyszałem gdzieś. To taka odmiana miecza długiego(tego dwuręcznego, późnośredniowiecznego miecza- przeciętnie między 110- a 130 cm długości), która ociera się o miecz wielki. Zaraz wytłumaczę jego parametry, ale najpierw... Wielki miecz- zweihaender, montante, spadone to broń, która ustawiona sztorcem jest takiej samej wielkości, albo nawet wyższa, niż jej użytkownik(180- 200 cm). Ze względu na wielkość ma tyle samego wspólnego z mieczem co i z bronią drzewcową, i nie da się wykonać wszystkich akcji, jak w przypadku miecza długiego, bo zwyczajnie zahaczylibyśmy ostrzem o grunt. Są tam też charakterystyczne wielkie pierścienie osłaniające dłoń i długaśne jelce- najprawdopodobniej chodziło o to, żeby można się było skutecznie bronić przed halabardami i innymi tego typu ciekawymi konstrukcjami, zdolnymi zahaczyć nasz łokieć, czy głowę zza zasłony, ze względu na kształt ich żeleźca. Do tego mamy często podkrzyże- czyli tępą część głowni zaraz przy jelcu- nie zawsze, ale jest to dość charakterystyczne. A żeby już było całkiem śmiesznie, to wielki miecz to wymysł renesansowy... Pojawił się około roku 1500, razem z rapierem, i poszalał na polach bitew ze 100, 150 lat, aż piechota się ujednoliciła i nie było już miejsca ani pieniędzy na pojedynczych porypańców, atakujących w półzbroi formacji pikinierów, albo broniących możnowładców w pałacach. Natomiast miecz wojenny to miecz długi- dwuręczny miecz rycerski, tak długi, jak tylko się da, zanim nie stanie się mieczem wielkim, czyli można nim wykonać wszystkie akcje szermiercze charakterystyczne dla miecza, a przy tym mamy zasięg, którym można wpierniczyć rapierowi, czy mieczowi przybocznemu- granica jest płynna, bo mamy różny wzrost, prawda?- tu nie mam mowy o dupnych pierścieniach, czy jelcu, długim na szerokość pola bitwy. Z reguły oscylowały w okolicy 150- 160 cm. Takim przykładem miecz, który został podciągnięty pod tę kategorię byłby Claymore- ja wiem, że Claymore to tak naprawdę 1- ręczny miecz z kloszem, a dwuręczny miecz nazywał się po Gaelicku inaczej, ale ludzie myślą, że Claymore, to dwuręczny szkocki miecz i nie chce mi się tłumaczyć- dotąd był mieczem wielkim, ale te jego mizerne 140 cm długości, a do tego inna technika walki sprawiał, że ciężko było wymyślić co to jest, z czym to się je. No a potem zaczęli znajdować miecze rycerskie w kolekcjach, które były wykute w erze rapierów, a do tego cholernie długie. Można to było nazwać mieczem długim, ale nasza obecna natura jest taka, że trza wszystko zaszufladkować i jak coś czymś się różni, to już musi mieć osobne imię... Relacja miecza długiego z wojennym jest taka, jak prostokąta z kwadratem. Każdy kwadrat, to prostokąt, ale nie każdy prostokąt to kwadrat... Bardzo przepraszam za tę ścianę płaczu, ale wolałem wszystko wyjaśnić od razu. P. S. Bastard, półtorak itp. To z kolei taka odmiana miecza długiego, która siedzi okrakiem między mieczem długim a mieczem zbrojnego(1- ręczny średniowieczny miecz). Jest krótszy i ma krótszą rękojeść, która wymusza umieszczenie 3 palców na głowicy, jeśli trzymamy miecz oburącz, a do tego nie obija się o przedramię, jak walczymy jedną ręką. W teorii miało to nam dać dowolność w walce- jeśli walczę z konia, albo mam tarczę, to mogę nim machać jedną łapką, co daje zasięg, a druga łapka może się czymś zająć, a jak mam pancerz i chcę mieć szybkość, precyzję i siłę wychodzącą z 2 rąk, to też mogę go tak złapać. Problem jest tylko taki, że jak wszystko, co uniwersalne, nie był naprawdę dobry w niczym. Są takie egzemplarze, gdzie mamy 80 cm głownię, jak z miecza jednoręcznego, tylko z dorobioną dłuższą rękojeścią, i są takie, gdzie już podchodzi pod 100- parę centymetrów- ociera się o miecz długi... Osobiście nie przepadam za tym typem miecza. Albo biorę coś co jest profesjonalnie wykonane pod jedną rękę, albo walczę dwuręcznym orężem

@@heretyk_1337 Jakbym się ocierał o jakąś grę komputerową :-)

@@heretyk_1337 "Miecz z kloszem" to pałasz z jelcem koszowym. Ma Pan sporą wiedzę ale czerpaną raczej z Wikipedii lub wydawnictw popularnych (nie mylić z popularnonaukowymi), tudzież z popkultury (kino i gry). No i dobrze, nie ganię, tylko stwierdzam. PS. Poprzedniczka katany o której wspomniał Pan wcześniej to tachi. Z oboma rodzajami japońskich "mieczy" jest tak, jak z długim łukiem nazywanym angielskim, a tak naprawdę walijskim. W powszechnej opinii samuraje mieli katany i już :)

I chyba niemcy mieli messery czyli długie miecze jednosieczne. Przypominające duże maczety.

dokładnie szabla jest obosieczna :) ru-vid.com/video/%D0%B2%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BE-F6vZbSwodDg.html

Oczywiście, wspominam o tzw. piórze :-) Co nie zmienia faktu, że szabla definiowana jest jako broń co do zasady jednosieczna.

pałasze zdarzaja się jednosieczne, a pałasz to techncznie rzecz biorąc miecz, tylko z dołożoną rozbudowaną oprawą. no ale to wynika ze specyfikacji nazwy "miecz" w jezyku polskim. oznacza on u nas bardzo specywiczny typ broni. my szpady mieczem nie nazwiemy, a po ang. szpada to small sword. na okreslenie broni jedi ze star warsow my mowimy miecze swietlne, po ang nazywane light sabre. bron okreslaną u nas jako włąśnie pałasz po ang okresla sie jako backsword, czyli znowu miecz. co ciekawie wikipedia angielska okresla szable (SABRE) jako wersje backsword-a z krzywą klingą, czyli miecz krzywy. a słowem szabla okreslają broń typowo polską, jako osobny gatunek broni

No właśnie.Pewnie masz na myśli ORDYNKĘ.Tylko tam był inny kapturek.

Zdecydowana większość szabel to broń jednosieczna, najczęściej z obustronnie ostrzonym piórem. Zdarzają się nieliczne wyjątki, o których pisaliśmy już w komentarzach. Bułat z tego co wiem również kwalifikowany jest jako szabla. Pozdrawiam!

Podoba mi sie Twoj kanał. Masz suba i czekam na kolejne odcinki :-)

Na szable, miecze, katany, rapiery, kordy, tasaki, pałasze itp. nie trzeba pozwolenia. Sorry za datę, ale lepiej późno, niż wcale:)

@@tsiiri519 Spoko, dzięki za info

@@adamturbanski7197 Nie ma za co

Rozumiem, że obrona nie polega na ranieniu? :-)

@@DarekRybacki chodzi o założenie, a nie o polski krzyżowy czy inne techniki szermiercze. Już wytrącając broń przeciwnika czyniono go bezbronnym, zaś zranić czy zabić można na wiele sposobów i nie potrzebne do tego było używanie szabli. Przypominam, że za morderstwo w RON groziła kara śmierci.

29 :)

@@DarekRybacki Jeżeli w tym wieku, wyglądałeś na max 19 wiosen, to stówka murowana, czego życzę serdecznie i pozdrawiam👍

Głownia "Starego Zula", czyli pana Zulewicza. Oprawa Andrzej Mikiciak, pochwa Artur Wysocki.

Standard na wydarzeniach festynowych :)

mgmmaze Have you forgot Polish after 10 years? What’s wrong with you?

@@tomaszdabkowski499 not all of it but not around family anymore so watching RU-vid is about the extent of my Polish intake so it gets Rusty quickly

Katany nie są mieczami. Katana to po prostu katana.

Racja. Tylko właśnie te tasaki. Są one jednosieczne a nie zawsze proste. Są to więc szable czy miecze?

Dionizeczku, gdyby nie zła wola z Twojej strony sam doszedłbyś do tego, że mówiąc "jednosieczna" miałem na myśli ostrze na całej długości głowni po jednej stronie. Szabla jako broń jednosieczna opisywana jest w całym stosie literatury bronioznawczej, niezależnie od pióra, ale to przecież wiesz, boś ekspert :-) Pozdrawiam!

@@DarekRybacki Nie Dionizeczku bo twoim dziadkiem mogę być i nie zdrobniłem Twego imienia złośliwie.A co miałeś na myśli to mnie guzik obchodzi.Jesteś Czesław Miłosz czy może Wisława Szymborska?Oni byli przynajmniej noblistami.Historia uzbrojenia to nie poezja ani Pismo Święte żeby się zastanawiać co autor miał na myśli.Zabrałeś głos w poważnym temacie to trzymaj się wykładni historyków uzbrojenia albo zaznacz że to Twoje subiektywne zdanie.Jak coś robisz to zrób to porządnie bo inaczej nie ma to najmniejszego sensu.Jest już na YT trochę polskich kanałów o szabli i broni historycznej.Ja osobiście nie widzę potrzeby powtarzania się zwłaszcza w temacie gdzie niektórzy RU-vidrzy naprawdę dysponują dużą wiedzą i rzetelnością w temacie.A że ja się tym interesuję to i YT wyrzuciło mi Ciebie jako propozycję.Kiedyś już kilka Twoich filmików oglądałem i mogę powiedzieć że niezłe ale musisz się trochę lepiej do tego przygotować.Nie przykładasz się.Wrzuć na GOOGLE hasło MIECZ i SZABLA.Zaznacz GRAFIKA i wyskoczą Ci rysuneczki z opisem budowy jednego i drugiego.Poczytaj opisy i zobaczysz czym się zasadniczo różnią.Co ma miecz a czego nie ma szabla.Pozdrawiam.

Wg Żygulskiego katana właściwie jest szablą, nazwa miecz samurajski jest zwyczajowa :-)

Katanę idioto

Rafał M tak zwane pioro - szersza część; końcowa część głowni - było.